Category Archives: văn hoá

Nhiều người đã biết Phạm Toàn, nhà giáo, Phạm Toàn – Châu Diên, nhà văn, Phạm Toàn, một trong ba chân kiềng vững chãi của trang web mang chí khí Việt Nam, trang web boxitvn. Ít người biết đến Phạm Toàn nghệ sĩ.
Đầu năm nay, trong một tháng về Bắc để được đắm trong hơi lạnh của một mùa heo may sắp qua đi, tôi đã có một tuần được sống trong gian nhà anh Phạm Toàn thuê bên Hồ Tây và tôi đã thấy một Phạm Toàn nghệ sĩ. Continue reading →

Cho đến tận khi rời nước Đức, ông Thông cũng không bao giờ nói tiếp với tôi vấn đề này nữa. Tất nhiên, tôi biết đấy là điều ông buột ra trong một lúc say, dẫu sao hẳn cũng phải ủ kín đã từ lâu lắm. Kể từ đó, tôi mới ngày càng để ý tìm hiểu những uẩn khúc bên trong con người Hoàng Trung Thông – người Viện trưởng ân tình mà tôi bao giờ cũng quý trọng. Thú thực đến nay, như đã nói ở phần mở đầu, tôi vẫn chưa tìm ra con người thật của ông, mặc dù đã có đôi phen được chạm đến nó. Đúng như một câu thơ ông chợt hé lộ mình trong một vài năm trước khi mất: “Trăng biết đâu lòng ta lệ đầm – Mời trăng”. Có phải ông muốn nhắc nhở chúng ta, lũ người phàm tục, đừng có như mặt trăng kia, chỉ biết sáng nhờ nhờ và vô tri vô giác khi xem xét lòng người hay không? Continue reading →

Vị GS tóc bạc nửa đầu cả đời cực nhọc như người leo núi tìm kho báu cho đời, mà vẫn nghèo, chức vị chỉ làng nhàng. Thế mà ông lúc nào cũng thong dong tươi tỉnh như không. Hẳn là do ông cả đời nâng niu, gìn giữ, đưa dẫn mọi người đến đền đài văn thơ của ông cha mà ngắm nghía để nhận ra nhau và nhận ra mình, nên được ông cha ta hiển linh dạy bảo, nêu gương, dìu đỡ mà vượt lên được chính mình, tránh xa cạm bẫy tục lụy, để có tâm sáng, sức bền theo đuổi ước vọng mà làm ra công quả cho đời. Continue reading →

Tôi có nhiều kỷ niệm về Tự Lực Văn Đoàn, từ thời còn ngồi trên các lớp trung học. Một cách chính xác, tôi không thể nhớ nổi, và do vậy không thể hình dung được chính xác về chương trình dạy văn học thời nửa thế kỷ trước như thế nào. Nhưng các cảm xúc không thể nào quên được. Continue reading →

Hệ thống thể loại văn học Lý – Trần có thể xem là một điển hình của quá trình tiếp thu thể loại văn học của Trung Quốc. Tính nguyên sơ và chất phác của nó khi chưa bị “nhiễu” bởi các tác động ngoại lai khác giúp cho chúng ta hình dung rõ hơn quy luật tiếp biến văn hóa (acculturation) về mặt thể loại văn học Trung Quốc trong văn học Việt Nam thời trung đại. Những vấn đề mà nó đặt ra không chỉ giúp cho chúng ta giải thích các hiện tượng văn học Lý – Trần, mà còn có thể giải thích nhiều hiện tượng văn học có tính tương đồng trong các thời kỳ văn học sau này. Continue reading →

Mấy năm nay, trong khi tiến hành biên soạn bộ tổng tập Thơ văn Lý – Trần, một vấn đề vẫn làm chúng tôi băn khoăn, một vấn đề tưởng không quan trọng gì mấy nhưng thực ra lại có ảnh hưởng không kém phần quyết định đến nội dung bộ sách; đó là: xác định như thế nào ranh giới giữa bộ môn văn học với các bộ môn sử học, triết học, chính trị, v.v. trong kho văn liệu không kém phức tạp mà thời kỳ này còn để lại? Có nghĩa là, yêu cầu sưu tập thơ văn buộc chúng tôi phải nhìn lại những đặc trưng loại biệt của sáng tác văn học, để tiến tới phân loại một cách có quy tắc di sản thư tịch của quá khứ, và qua đấy, chọn đúng đối tượng cho bộ sách của mình. Continue reading →

Nói đến tệ nạn xả rác, giao thông không tôn trọng luật lệ, chen lấn xô bồ, tôi hay thấy nhiều cán bộ cầm quyền, kể cả cán bộ rất cao cấp, bỉu môi hay nhăn mặt chê dân mình ý thức còn thấp, chứ không nhận ra đó là nhiệm vụ của nhà cầm quyền và các cơ quan truyền thông phải phối hợp với nhân dân để cải thiện tình hình. Lên xe điện Nhật, người ta vẫn thỉnh thoảng nghe loa nhắc hãy tắt máy điện thoại khi ở trên xe hay hãy nhường chỗ ngồi cho người già, người tàn tật, người có thai… Continue reading →