Trong bài “Phải giết bọn giặc Việt Nam để làm lễ vật tế cờ trong trận chiến thu hồi Nam Sa”, được dịch đăng trên Bauxite Việt Nam ngày 14/5/2010, Trung Quốc đã nói công khai ý đồ “Dùng tiền bạc để đổi lấy đất đai”. Quả thực Trung Quốc đã và đang thực hiện chiến lược đó một cách ráo riết trên phạm vi toàn cầu.
Mới cách đây vài ngày, trên tờ The Daily Telegraph (Điện báo hàng ngày) của Australia (Úc), tác giả Malcolm Farr, biên tập viên quốc gia của nước này có bài viết nhan đề “Người Trung Quốc đang mua sạch những trang trại của chúng ta” (Chinese buying up our farms), trong đó đưa tin, một nhân vật cao cấp của lãnh đạo Trung Quốc là Phó chủ tịch nước Tập Cận Bình đã đích thân đến Úc để thương thảo việc mua một vùng trang trại rộng lớn thuộc đồng bằng Liverpool của Úc với giá 320 triệu đô-la Úc.
Rất nhanh nhạy, hai chính khách của Tiểu bang Nam Úc đã lên tiếng về việc này. Đó là Thượng nghị sĩ Bill Haffernan và Nghị sĩ Robert Brokenshire. Các nhà chính khách này đã tỏ những mối quan ngại với cuộc thương thảo nói trên. Nghị sĩ Robert Brokenshire đã gọi Trung Quốc là “Con chim kền kền”, còn Thượng nghị sĩ Bill Haffernan thì nghi ngờ chủ trương đầu tư vào những vùng đất mà người Trung Quốc đang đặt mua với giá cao một cách không tưởng tượng nổi.
Bài báo được GS Vũ Cao Đàm tóm lược và bình luận.
Trong phần bình luận của mình, tác giả Vũ Cao Đàm cho rằng, nếu Trung Quốc thành công trong vụ mặc cả chèo kéo này với Úc, thì Trung Quốc đã làm được cái việc quây trọn khu vực phía Tây Thái Bình Dương thành ao nhà của họ và chúng ta chưa thể hình dung được chuyện gì sẽ xẩy ra, khi vùng biển này nằm trọn trong vòng kiềm tỏa của Trung Hoa.
Cũng trong bình luận của mình, người viết đã mạnh dạn so sánh Trung Quốc với các hình thức của chủ nghĩa thực dân được biết đến trong lịch sử nghiên cứu chính trị học. Ông cho rằng, chúng ta chắc chắn không thể xếp Trung Quốc vào hàng các nước “anh em – đồng chí”, cũng khó xếp họ vào hạng chủ nghĩa thực dân cũ, song lại cũng rất khó đặt họ trong cùng một loại với chủ nghĩa thực dân mới theo phân loại chủ nghĩa thực dân vốn là khái niệm quen thuộc trong nửa cuối thế kỷ XX, bởi vì các động thái của Trung Quốc ngày nay vừa mang màu sắc xâm chiếm thuộc địa của chủ nghĩa thực dân kiểu cũ, nhưng cũng mang cả màu sắc thị trường của chủ nghĩa thực dân mới, và ông đã gọi đó là một thứ “chủ nghĩa thực dân tân-cổ điển” (neo-classical colonialism). Ông cho rằng chủ nghĩa thực dân tân-cổ điển Trung Quốc nguy hiểm ở chỗ, nó vừa khoác áo đế quốc xâm lươc, vừa khoác áo bạn hàng, lại vừa khoác áo “anh em – đồng chí”. Và sự “biến hình” nhiều màu mờ ảo đó rất dễ làm mê hoặc các “đồng chí” nhẹ dạ trong các nước “anh em”. Chúng tôi nghĩ, đó là một nguy cơ không chỉ đe dọa chủ quyền lãnh thổ của Úc Châu trong tương lai mà còn là mối đe dọa gần gũi đối với nhiều nước, nhất là những nước mà tầng lớp lãnh đạo về mặt này mặt khác đã tỏ rõ sự sa sút, yếu kém đáng ngại về nhận thức, quan điểm, cũng như trở nên quá ích kỷ về quyền lợi, còn nhân dân thì không có quyền ăn quyền nói, như nước ta.
Vì vấn đề khá phức tạp trong quan niệm về người láng giềng Trung Quốc, nên rất có thể dẫn đến nhiều ý kiến tranh luận, Bauxite Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết và mong nhận được ý kiến chỉ giáo của các vị thức giả cùng bạn đọc xa gần.
Nguyễn Huệ Chi
Tờ The Daily Telegraph (Điện báo hàng ngày) của Úc (Australia) số vừa ra ngày 18/6/2010 đăng một bài báo có tiêu đề rất giật gân: “Chinese buying up our farms” (Người Trung Quốc đang mua sạch những trang trại của chúng ta, Xem ảnh bài báo). Tác giả bài báo là Malcom Farr, Biên tập viên chính trị quốc gia của Úc.
Bài báo loan tin, trong cuộc viếng thăm Úc, Phó chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có một mục đích quan trọng là thảo luận việc mua các trang trại của nước này với tổng trị giá 320 triệu đô-la Úc, tương đương khoảng 300 triệu đô-la Mỹ (trong bài báo, tác giả không nói rõ diện tích). Phía Trung Quốc giải thích việc mua trang trại của Úc là nhằm bù đắp chỗ thiếu lương thực cho dân chúng Trung Quốc.
Để bàn về việc mua các trang trại mà xuất tướng đến cỡ Phó chủ tịch nước chắc chắn là một thông điệp cho thấy, việc mua đất được đặt ra với một quyết tâm lớn như thế nào!
Bài báo cho biết, tháng trước ông Robert Brokenshire, Nghị sĩ Tiểu bang Nam Úc, nói rằng “Cái con kền kền [1] Trung Quốc đang muốn quây các trang trại của Úc lại”. Tác giả bài báo cũng đưa ra lời cảnh báo: “Thật là một câu chuyện mang đầy tính huyền thoại là, vùng đất đen của Đồng bằng Liverpool được các nhà đầu tư ngoại quốc mua với cái giá cao ngất ngưởng”.
Bài báo dẫn lời Thượng nghị sĩ Bill Haffernan nói với Quốc hội Úc là “Đã có một hệ thống báo cáo tự nguyện của dân chúng nói về những dự án đầu tư vào đất đai được các nhà đầu tư nước ngoài ủng hộ”. Nhưng vị Thượng nghị sĩ này lại cho rằng, “Đó có thể không phải là các báo cáo tự nguyện, mà rất có thể là những báo cáo được áp đặt từ đâu đó”. Ông nói: “Các thực thể (entity) ngoại quốc có thể phản bội cam kết, mua mọi tài sản đất đai mà không khởi nghiệp đầu tư theo yêu cầu của Ủy ban Xét duyệt Đầu tư nước ngoài của Úc”.
Chúng ta chưa cần biết kết cục cuộc mua bán này ra sao; chúng ta cũng chưa có đủ thông tin để biết được phản ứng của dân chúng Úc như thế nào; chỉ với vài tiếng nói của một vị Nghị sĩ và một vị Thượng nghị sĩ, thì chúng ta cũng chưa thể biết được, Chính phủ Úc và mẫu quốc của họ là Vương Quốc Anh có định bán đất đai của họ cho cái con kền kền Trung Cộng, theo cách nói của Nghị sĩ Robert Brokenshire, như một số nước vùng Đông Nam Á đã làm hay không…, song, chúng ta có thể hình dung, đất nước Úc mầu mỡ, thời tiết thuận hòa, với diện tích rộng bao la, gần lớn bằng diện tích Trung Hoa đại lục, nhưng với số dân chưa bằng một tỉnh của Trung Quốc, thì thật là một miếng mồi béo bở.
Không ai ngạc nhiên về việc cái con kền kền Trung Quốc tìm mọi cách, kể cả mua chuộc các nhà cầm quyền để mua đất đai của các nước láng giềng. Rồi họ đã mò đến tận Châu Phi. Và hôm nay họ đang lọ mọ sang đất Úc, một lãnh địa vẫn còn đặt dưới quyền bảo trợ của Vương Quốc Anh ở Nam Thái Bình Dương.
Theo cách phân loại của các nhà nghiên cứu chính trị học thế kỷ XX, chúng ta có thể nói, cái con kền kền Trung Quốc đang ráo riết hoạt động đầy khát vọng của một đế quốc mới trỗi dậy, giống như các đế quốc đàn anh trong thời kỳ mới trỗi dậy hồi thế kỷ XVI-XVIII. Đế quốc mới trỗi dậy Trung Quốc đang thèm muốn thuộc địa, đang nuôi đầy ma phương quỷ kế trong cơn hậm hực vì còn thua kém các đế quốc đàn anh, chẳng hạn, nước Anh, đã đẻ ra mấy nước Anh trên thế giới này, đã từng tự hào “Mặt trời không bao giờ lặn trên đất Anh”, đã lôi kéo cả thế giới phải nói tiếng Anh, thì cái mộng vĩ cuồng Đại Hán, chắc sẽ cũng quyết tâm đẻ ra nhiều nước Trung Cộng, sẽ bắt cả thế giới này phải dùng Hoa ngữ thay thế Anh ngữ, cũng bắt mặt trời không bao giờ được lặn trên đất Trung Hoa, và rồi cái thế giới này sẽ … vứt bỏ luôn cả thìa-dĩa-bánh-mì mà ăn cháo-kê-với-bánh-bao-bằng-đũa.
Vào thế kỷ trước, chúng ta được đọc nhiều tài liệu của các nhà nghiên cứu chính trị học về chủ nghĩa thực dân, trong đó lập luận rằng, chủ nghĩa thực dân cũ thì áp bức, bóc lột các dân tộc khác bằng con đường chiếm đoạt thuộc địa; Còn chủ nghĩa thực dân mới (neo-colonialism) thì bóc lột các dân tộc khác thông qua con đường thị trường tinh vi và “lịch sự” hơn. Đối chiếu với các thứ chủ nghĩa thực dân cũ và thực dân mới đã được phân loại từ thế kỷ trước, thì thật sự chúng ta lúng túng không biết xếp Trung Cộng vào thứ chủ nghĩa thực dân nào.
Xếp họ vào hàng kẻ thù xâm lược? Họ đang vuốt ve mình là “đồng chí”. Xếp họ vào loại nước “anh em – đồng chí” thì thật đắc tội với tổ tiên và đắc tội với cả nhân dân trong nước hiện đang ngày ngày dõi nhìn về Biển Đông, lo lắng trước sự hoành hành ngang ngược của Hải quân nước họ… Vì vậy, căn cứ theo những cách thức mà họ đang theo đuổi và ráo riết áp dụng với thế giới hiện nay, tôi nghĩ, chúng ta nên đặt cho họ bằng một cái tên mới, nghe hơi nghịch nhĩ với các “đồng chí”, nhưng xem ra khá phù hợp với Trung Cộng, là: “Chủ nghĩa thực dân tân cổ điển”, có thể dịch ra tiếng Anh là “Neo-classical colonialism”.
Căn cứ theo đặc điểm hoạt động củaTrung Cộng hiện nay trên trường quốc tế, chúng ta nhận ra được ba đặc điểm của thứ chủ nghĩa thực dân tân cổ điển, có thể nêu tóm tắt như sau:
Thứ nhất, chủ nghĩa thực dân tân cổ điển Trung Cộng vừa xâm lăng thế giới bằng con đường thị trường, vừa quay lại mô hình của chủ nghĩa thực dân cổ điển, nhưng không chiếm đóng thuộc địa bằng các cuộc chinh phạt đẫm máu mà bằng con đường thuê – mua đất đai. Đương nhiên Trung Quốc vẫn công khai tuyên bố, họ không từ bỏ thủ đoạn của chủ nghĩa thực dân cổ điển (xem bài Phải giết bọn giặc Việt Nam để làm lễ vật tế cờ trong trận chiến thu hồi Nam Sa đã dẫn), và trên thực tế họ đã thực hiện các cuộc tấn công đẫm máu với dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên, thủ đoạn chủ yếu mà họ sử dụng hiện nay là chiếm đóng thuộc địa theo kiểu gặm nhấm vừa thông qua các hợp đồng mua bán hoặc thuê mướn đất đai, vừa mua chuộc giới cầm quyền.
Thứ hai, tuy nhiên, chủ nghĩa thực dân tân cổ điển Trung Cộng táo bạo hơn: vừa đánh vào các dân tộc kém phát triển (Châu Phi) như bọn thực dân cổ điển, nhưng lại vừa đánh thẳng vào các quốc gia đã đạt đến trình độ phát triển cao hơn hẳn Trung Quốc, như Nga (vùng Viễn Đông) và Úc (đang mon men đến vùng đồng bằng Liverpool). Họ biết dùng đủ các mánh khoé, từ sức ép chính trị và quân sự, đến các mưu ma chước quỷ theo truyền thống của tiền nhân Đại Hán.
Thứ ba, chủ nghĩa thực dân tân cổ điển Trung Cộng gặm nhấm thế giới cố gắng không lộ mặt tàn ác của thực dân cũ, cũng không lộ mánh khóe xảo quyệt của thực dân mới, như các thế hệ thực dân đàn anh, mà dưới bộ mặt coi bộ rất “lịch sự”, thậm chí khoác cả lên cái cốt cách phù thủy của mình một mặt nạ ý thức hệ vốn đã từng thu phục trái tim của ngàn triệu con người để mê hoặc những “đồng chí” nhẹ dạ. Xét về mức độ tàn độc và xảo quyệt, thì tất cả các đế quốc thực dân đàn anh trong lịch sử có lẽ phải gọi bọn đế quốc thực dân tân cổ điển Trung Cộng bằng… ông nội.
Nếu việc ngã giá với Úc thành công, thì con kền kền Trung Cộng sẽ đạt được tham vọng quây một vùng thuộc miền Tây Thái Bình Dương thành ao nhà của họ, chứ không chỉ quây lại những trang trại màu mỡ của Úc, như cách nói của Nghị sĩ Robert Brokenshire.
Câu nói của Thượng nghị sĩ Bill Haffernan trong bài báo về “các thực thể đầu tư nước ngoài có thể phản bội cam kết và bán lại đất cho các nhà đầu tư nước ngoài khác” làm chúng ta liên tưởng đến “các thực thể đầu tư nước ngoài” đã lần mò vào Việt Nam và đã được các nhà cầm quyền cho “thuê” đất. Những công ty đứng ra thuê đất này cũng có thể, như Thượng nghị sĩ Bill Haffernan và Robert Brokenshire đã nói, sẽ phản bội lại mọi cam kết đầu tư với Việt Nam, sẽ để cho một “thực thể” nước ngoài khác (chẳng hạn Trung Cộng) mua lại quyền “thuê” với giá cao ngất ngưởng, như nhận định của các vị chính khách Úc.
Tiếc rằng ở nước ta, ngoài sự cảnh báo của các vị tướng khả kính và các nhà khoa học cũng như đông đảo cư dân mạng trên các mạng “không thuộc lề phải”, đặc biệt là trên trang mạng Bauxite Việt Nam, còn thì… chưa thấy một Nghị sĩ nào hành động như Thượng nghị sĩ Bill Haffernan và Nghị sĩ Robert Brokenshire, trong khi các hàng quan phụ mẫu thuộc mọi tầng nấc trong hệ thống hành chính của chúng ta thì cứ đàng hoàng theo nhau cho người láng giềng Trung Cộng “thuê” rừng, “thuê” đất, cho “thắng thầu” mỏ, “thắng thầu” nhà máy điện, “thắng thầu” làm đường, “thắng thầu” vân vân và vân vân,… Còn dân chúng thì ngơ ngác trong đói nghèo, chẳng được biết mô tê gì, cũng chẳng có thông tin, chẳng thấy nói gì đến một “ủy ban xét duyệt đầu tư nước ngoài” nào công bố kết quả xem xét và kiểm tra nghiêm túc các dự án đầu tư của người nước ngoài có thực hiện đúng như trong cam kết hay không?
Nếu như Trung Cộng thành công trong việc mua các trang trại của Úc, rồi việc mua bán cứ tiến triển tiếp tục, và Úc dần dần trở thành một thứ nhượng địa không tuyên bố của Trung Quốc, thì chúng ta sẽ không thể tưởng tượng được chuyện gì sẽ diễn ra trong vùng này của Thái Bình Dương?
Với những động thái này của Trung Cộng, có lẽ một câu hỏi phải được đặt ra trước dân tộc Việt Nam là: Liệu chúng ta sẽ đồng lõa tiếp tay cho con kền kền Trung Cộng ngày càng xiết chặt vòng vây để quây khu vực miền Tây của Thái Bình Dương thành ao nhà của họ, hay là chúng ta sẽ không còn thời gian để do dự hình thành những mối liên kết khả dĩ với mọi đồng minh để cắt đứt một mắt xích trong vòng vây nghiệt ngã mà Trung Cộng đang xiết ngày càng chặt vào khu vực này?
VCĐ
[1] Nguyên văn tiếng Anh “As Chinese vultures circle Australian farms”. Vulture là một loài chim có tên là “chim kền kền”, chuyên ăn thịt các động vật đã chết, nhưng còn có nghĩa bóng là “tham lam”. Ở đây, có lẽ tác giả muốn chơi chữ, xem Trung Quốc như những con chim kền kền trước vùng đất đen phì nhiêu của đồng bằng Liverpool của Australia, nhưng cũng có thể có ý nói đến cái mộng tham lam của các nhà lãnh đạo Trung Quốc (VCĐ)
HT Mạng Bauxite Việt Nam biên tập