Trúc Giang (VNTB)
Theo nhiều chuyên gia tài chính thì điểm chung của 2 đời Bộ trưởng là đều trung thành với đề xuất tăng tuổi hưu, có thể từ khả năng quản trị còn nhiều hạn chế của người đứng đầu Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.
Bảo hiểm xã hội Việt Nam ưu việt khi đóng ít nhưng hưởng nhiều (!?)
Thời Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền, đã một lần Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội gửi tờ trình Chính phủ đề xuất sửa đổi Bộ Luật Lao động theo hướng tăng thêm tuổi lao động đến 62 với nam, và 60 với nữ. Khi ấy Quốc hội đã không thông qua.
Nay thì đến đời Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, lại tiếp tục đề xuất kịch bản cũ về tăng tuổi nghỉ hưu cho nam là 62 và 60 với nữ. Lý do chung của tăng tuổi nghỉ hưu là tránh vỡ quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH).
Theo nhiều chuyên gia tài chính thì điểm chung nữa của chuyện 2 đời bộ trưởng đều trung thành với đề xuất tăng tuổi hưu, có thể là từ khả năng quản trị còn nhiều hạn chế của người đứng đầu Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.
Trình bày đề án cải cách BHXH hôm 23-4 trước Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đưa ra những con số thống kê rằng tính đến cuối năm 2017, cả nước có 13,6 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, tăng 5,67% so với năm 2016.
“Trên thế giới hiện không có nước nào chính sách BHXH lại thông thoáng như Việt Nam. Đó là đóng ít nhưng hưởng nhiều, đóng thời gian ngắn nhưng lại hưởng dài, ngoài hưởng phần mình đóng lại còn hưởng thêm phần nhà nước hỗ trợ. Rồi người lao động đóng BHXH xin rút một lần, đến một thời gian sau có việc mới lại đóng và lại xin rút một lần”… – Bộ trưởng Dung trình bày. [http://bit.ly/2Fa6GUV]
Tuy nhiên Bộ trưởng Dung không lý giải được vì sao với ưu việt của “đóng ít hưởng nhiều”, nhưng người lao động và người sử dụng lao động vẫn không mặn mà chuyện tham gia BHXH bắt buộc này?
Con số báo cáo của Bộ trưởng Dung thì hiện có khoảng 230.000 doanh nghiệp đóng BHXH cho người lao động. Tuy nhiên, phía cơ quan thuế (Bộ Tài chính) lại đưa ra con số cả nước có tới 600.000 doanh nghiệp đang hoạt động. Như vậy vẫn còn trên 300.000 doanh nghiệp chưa tham gia BHXH bắt buộc. Nếu quả tình đúng như lời của Bộ trưởng Dung “đóng ít nhưng hưởng nhiều, đóng thời gian ngắn nhưng lại hưởng dài”, thì chắc chắn người lao động sẽ biểu tình đình công nếu như chủ sử dụng lao động cố tình trốn tránh khoản BHXH bắt buộc này.
Nhà chức trách công hãy tạo ra thật nhiều việc làm
PGS.TS Nguyễn Ngọc Điện, phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế – Luật, nói rằng đúng là có những nước đã thành công trong việc bảo vệ Quỹ BHXH nhờ biện pháp kéo dài tuổi lao động. Có nước thậm chí không đặt ra độ tuổi hưu trí bắt buộc, như Úc, đến một độ tuổi nào đó do luật ấn định, người lao động có quyền nghỉ ngơi và hưởng lương hưu; nếu không thích nghỉ thì cứ tiếp tục làm việc bình thường. Quỹ BHXH không chịu áp lực lớn do việc chi trả lương hưu và luôn dồi dào, từ đó có điều kiện bảo đảm cho người thụ hưởng những phúc lợi tốt nhất có thể.
“Tuy nhiên, hầu hết những nước ấn định tuổi hưu trí cao đều có một điểm chung là dân số không đông và có nhiều việc làm. Việt Nam hiện đang thiếu cả 2 yếu tố đó. Cứ hình dung: Việc kéo dài độ tuổi lao động thì tất yếu sẽ dẫn đến sự phổ biến tình trạng một người giữ một vị trí vị làm trong khoảng thời gian dài hơn. Người lao động trẻ buộc phải tìm một việc làm khác và nếu không tìm được thì sẽ lâm vào cảnh thất nghiệp”. PGS.TS Nguyễn Ngọc Điện phân tích.
Vấn đề chính ở đây, Quỹ BHXH được tạo ra là để bảo đảm cho những người tham gia sự chăm sóc vật chất cần thiết, đặc biệt là bảo đảm điều kiện sinh sống bình thường trong trường hợp không còn đủ sức lao động để tạo thu nhập. Mặt khác, vấn đề đối với nhà chức trách công – người chịu trách nhiệm tổ chức vận hành quỹ – là làm thế nào để nguồn quỹ luôn được dồi dào. Điều chắc chắn là càng có nhiều người có việc làm thì càng có nhiều thành viên tham gia đóng góp vào Quỹ BHXH.
“Suy cho cùng, để giải quyết vấn đề bảo đảm nguồn thu cho quỹ BHXH, đồng thời vẫn thực hiện được mục tiêu đề ra đối với quỹ này, cách tốt nhất và bền vững nhất là tạo ra thật nhiều việc làm chứ không phải là tăng tuổi hưu. Nói cách khác, cần có chính sách và biện pháp thích hợp nhằm khuyến khích và tạo điều kiện cho việc đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh; kích thích nhu cầu sử dụng lao động trong các khu vực, ngành nghề. Trách nhiệm chính trong việc xây dựng, thực hiện những chính sách, biện pháp ấy thuộc về nhà chức trách công.
Bên cạnh đó, cần xây dựng khung pháp lý chặt chẽ cho việc thực hiện nghĩa vụ đóng góp vào Quỹ BHXH của người sử dụng lao động, của doanh nghiệp. Đặc biệt, phải có biện pháp chế tài mạnh và nghiêm khắc đối với các trường hợp trốn tránh nộp phí bảo hiểm, nợ phí bảo hiểm dây dưa. Nếu hệ thống luật pháp hoàn chỉnh và hữu hiệu, lại vừa có nhiều việc làm, đồng thời tuổi lao động được kéo dài thì tất nhiên Quỹ BHXH sẽ thu được nhiều nhưng lại chi
ít, do đó sẽ luôn có điều kiện nảy nở, tăng trưởng và lớn mạnh; xã hội sẽ được hưởng lợi”. PGS.TS Nguyễn Ngọc Điện, biện giải.
Quá tầm cho nhà chức trách công Đào Ngọc Dung?
Người viết tin rằng những vấn đề mà PGS.TS Nguyễn Ngọc Điện đặt ra, đều quá tầm xử lý của Bộ trưởng Đào Ngọc Dung. Lý do: ông Đào Ngọc Dung không được học hành tử tế, từng bị bắt quả tang quay cóp trong kỳ thi tuyển sinh sau đại học tại Học viện Hành chính Quốc gia. [http://bit.ly/2FcOA4B] Tuy nhiên sau đó vụ việc này lại được ‘đổ thừa’ giám thị “nặng tay” vì “thí sinh Đào Ngọc Dung có sử dụng giấy nháp không có chữ ký của giám thị phòng thi, tờ giấy nháp phẳng, không bị gấp” – có nghĩa đây không phải là ‘phao’.
Sau đó, Ban Chấp hành TƯ Đảng quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức khiển trách và phân công công tác khác đối với ông Đào Ngọc Dung, Uỷ viên TƯ Đảng, Bí thư thứ nhất TƯ Đoàn. [http://bit.ly/2HQBwai] Tháng 12 năm 2006, ông Dung được Bộ Chính trị chuyển về công tác tại Ban Cán sự Đảng Ngoài nước và giữ chức Bí thư, Trưởng ban. Ông Dung vẫn tiếp tục là Ủy viên Trung ương Đảng.
Trên cổng thông tin điện tử Chính phủ, phần giới thiệu lý lịch Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, cho thấy dường như ông không theo học hệ đào tạo tập trung chính quy của trường đại học nào, vì từ năm 18 tuổi (1980) đến năm 20 tuổi, ông Dung là cán bộ Huyện đoàn Lý Nhân, tỉnh Hà Nam Ninh.
7 năm kế tiếp, ông lần lượt trải qua các chức vụ Ủy viên Ban Chấp hành, Ủy viên Ban Thường vụ huyện Đoàn Lý Nhân rồi Phó Bí thư Huyện đoàn, Phó Chủ tịch Ủy ban Thiếu niên nhi đồng huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam Ninh. Trước tuổi 30, ông Dung lần lượt ngồi vào ghế Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Trưởng ban Tổ chức – Kiểm tra Tỉnh đoàn Hà Nam Ninh rồi tỉnh Nam Hà (sau tách tỉnh), Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn; Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Nam Hà khóa IV; Đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh Nam Hà…
Với lý lịch chức vụ như vậy nên chắc hẳn ông không còn quỹ thời gian nào để có thể theo đuổi các chương trình đào tạo chính quy của trường đại học, mà chỉ có thể theo học hệ tại chức, hay còn gọi là hệ đào tạo vừa học vừa làm.
Tuy vậy có lẽ ông Dung tư chất thông minh, bởi theo đăng tải trên trang web của Chính phủ, trong bề bộn chức vụ của một nhà chức trách công, ông Đào Ngọc Dung vẫn kịp có học vị Thạc sỹ quản lý hành chính công, và Cử nhân lý luận chính trị. [http://bit.ly/2Hkztob]
T.G.
VNTB gửi BVN.