Hai tuần vừa qua trước mùa Giáng sinh, tại Pháp đã diễn ra cuộc bầu cử cấp vùng (cao hơn cấp tỉnh và cấp huyện) đầy gay cấn. Nước Pháp có hàng ngàn huyện, và nhiều tỉnh. Một số tỉnh hợp lại thành vùng. Nước Pháp có 13 vùng và 4 vùng hải ngoại
Cuộc thảm sát tuần báo hý họa Charlie (07/01/2015) và nhà hát Bactaclan cùng nhiều nơi liên tiếp ở Paris (13/11/2015) do đám đạo Hồi quá khích đã làm xáo trộn tình hình chính trị nước Pháp. Đảng Xã hội và đảng Cộng hòa thường là hai đảng mạnh nhất luôn cạnh tranh phiếu căng thẳng. Hai đảng này dường như chiếm đại đa số phiếu. Nước Pháp luôn đề cao tự do, dân chủ. Rất nhiều đảng có mặt trong chính trường bầu cử để giành ghế. Tính chất đa đảng tạo là động lực thúc đẩy tiến bộ xã hội. Những đảng nào đi ngược lại quyền lợi của đại đa số quần chúng và lý tưởng của nền Cộng hòa, của dân tộc sẽ bị đào thải. Tự do được lập đảng, và tự do ứng cử. Tất nhiên muốn ra ửng cứ theo cấp quận, huyện, tỉnh, vùng phải đạt theo một số phiếu nhất định.
Ở Pháp trước có hai cánh chính được gọi Cánh tả và Cánh hữu. Thực chất khi họp Quốc hội, những người cùng khuynh hướng ngồi gần nhau. Những người theo tư tưởng đảng Xã hội ngồi bên tay trái (gọi là Cánh tả), ngược lại ngồi bên tay phải (Cánh hữu). Ngày nay xã hội có nhiều vấn đề, như vấn đề khí hậu, ô nhiễm, đã sinh ra những đảng khác như đảng Xanh (đảng môi trường), vấn đề tị nạn nhập cư nảy sinh ra đảng Mặt trận quốc gia, nhiều người Hồi giáo định cư thành lập đảng «những người Hồi giáo dân chủ»… Người Hồi giáo đang bị ảnh hưởng lớn về uy tín do những con sâu lớn nhân danh đạo khủng bố, giết người. Tuy nhiên đảng này cũng tham gia ứng cử và đạt được 1% số phiếu ở vòng đầu trong một vài xã.
Tình hình xã hội Pháp biến động, đảng Mặt trận quốc gia gần đây đang lên như diều gặp gió. Đảng này thiên về quốc gia chủ nghĩa có tư tưởng bài xích người di cư, đề cao sắc tộc và Thiên Chúa giáo… Đảng này được ví như Quốc xã Đức. Những cuộc nổi loạn phá phách của một số người nhập cư gây công phẫn cho dân Pháp đã tạo điều kiện sự bùng nổ đảng vị quốc gia quá khích này.
Đợt bầu cử Tổng thống năm 2002, lần đầu tiên đảng này thắng cử vòng một. Le Pen, Chủ tịch và người sáng lập đảng ra tranh cử Tổng thống cùng với Chirac tái ứng cử của đảng Cộng Hòa. Tinh thần tự do và bình đẳng, dân chủ đã thắng. Cuộc vận động vì nền Cộng hòa được báo chí đăng tải. Tất cả đã dồn phiếu cho Chirac, ông đã thắng 82,21% tổng số phiếu. Thông thường các cuộc cạnh tranh ghế Tổng thống vòng hai tỉ lệ người thắng và người thua chỉ chênh nhau rất ít. Sự cách xa số phiếu đã chứng minh ý thức công dân rất cao của người Pháp. Dân Pháp lần đầu tiên ý thức sự lung lay nên cộng hòa nếu Le Pen thắng. Nguy cơ các giá trị tự do bình đẳng bác ái sẽ mất. Liên minh đảng Xã hội đã dồn phiếu cho Chirac, nên Chirac đã tái đắc cử. Marine Le Pen (thay thế cha làm Chủ tịch đảng từ 2011) vừa rồi để muốn thu hút đảng viên mới đã làm động tác giả mị dân, kiện cha Marie Le Pen ra tòa khi ông ta tuyên bố quá khích rằng thời phát xít Đức không có lò thiêu người Holocauste. Lời phát biểu đã gây phẫn nộ nhiều người yêu chuộng hòa bình ở khắp nơi, và bị phê phán kịch liệt.
Sau những đợt khủng bố liên tục trong năm 2015, đảng Mặt trận quốc gia đã lợi dụng sự phẫn nộ của dân Pháp đối với làn sóng di cư từ Syrie. Vài kẻ khủng bố nằm trong danh sách người di cư Syrie. Con sâu làm rầu nồi canh. Giả thật lẫn lộn. Chính quyền Pháp nhân đạo đã tiếp nhận một số tị nạn trá hình do không thể thanh lọc được trước làn sóng tị nạn quá lớn. Nhiều người ủng hộ chính sách của Marine Le Pen để phản ứng việc đón nhận đại trà người tị nạn vào nước Pháp. Nhân danh « bác ái », nhiều tổ chức nhân đạo đã đấu tranh để bảo vệ quyền lợi người tị nạn, trong khi nhiều người phản đối.
Đợt bầu cử vòng một đảng Mặt trận dân tộc đã thắng rực rỡ trên nhiều vùng nước Pháp, đứng đầu danh sách trong 6/13 vùng. Lần thứ hai trong lịch sử bầu cử ở Pháp, đảng này đã thu được 6 triệu phiếu đứng đầu số phiếu trên các đảng khác ở những vùng phía bắc, nơi có nhiều người tị nạn không giấy tờ nằm chờ trực tìm cách sang Anh.
Kết quả vòng 1, đảng « Mặt trận dân tộc » thắng áp đảo chiếm 27,8%. Marine Le Pen và cô cháu gái Marion Maréchal Le Pen dương dương tự đắc và chắc chiến thắng ở vòng hai. Đảng Mặt trận dân tộc thắng sẽ trở thành mối nguy cho chủ nghĩa phát xít mới bùng nổ. Vòng một, vùng phía Bắc, phía Đông Nam nước Pháp dường như dự báo chiến thắng sẽ thuộc Mặt trận dân tộc. Thông thường ở vòng hai, các đảng cùng chung một vài quan điểm sẽ liên minh để giành thắng lợi. Hai liên minh lớn là liên minh Đảng Xã Hội (đảng Xanh, đảng Cộng sản….) và liên minh đảng những người Cộng hòa (đảng Trung lập, đảng «Phong trào dân chủ, đảng Tập hợp những người dân chủ và độc lập.. ) đã đoàn kết để bảo vệ danh dự nền Cộng Hòa.
Kết quả vòng 1, mầu đen là đảng « Mặt trận dân tộc », Hồng là liên minh đảng Xã hội, xanh liên minh đảng « Những người Cộng hòa »
Vùng Calais, liên minh đảng Xã hội đã hy sinh quyền lợi cá nhân, vì lợi ích dân tộc đã tự rút khỏi danh sách vòng hai, nhường phiếu cho liên minh đảng Những người Cộng hòa.
Ý thức vì nền Cộng hòa của người dân Pháp rất cao. Một số người không thích đảng Cộng sản, nhưng lại bầu đảng Cộng sản, vì muốn có tiếng nói đa chiều trong Quốc hội và tránh độc quyền mới bảo đảm dân chủ hoàn toàn. Nhiều chủ quán trẻ tuổi ở vùng Calais đã mời tất cả nhưng ai đi bầu cử một bánh mỳ kẹt thịt. Họ nói « chúng tôi không làm chính trị, chúng tôi không xúi bầu ai, nhưng cũng có thể hướng người bầu cử nếu họ muốn một lời khuyên. Nhiều thanh niên thờ ơ với bầu cử. Họ không biết rằng lá phiếu của họ vô cùng quan trọng. Xã hội phát triển và tiến bộ là nhờ dân chủ bầu cử. Chúng tôi muốn thức tỉnh ý thức công dân. Mỗi lá phiếu là góp bảo vệ cho giá trị tự do, bình đẳng, bác ái, của nền Cộng Hòa.
Một cửa hàng ở Bắc Calais tặng 1 bánh mỳ kẹp xúc xích cho người đi bầu cử
Một cuộc lội dòng ngoạn mục, đảng Mặt trận dân tộc đã gần như bất ngờ thất bại hoàn toàn. Liên minh đảng Những người Cộng hòa đã đứng đầu 7 vùng (trong đó có 2 vùng lớn có nguy cơ Mặt trận dân tộc thắng).
Bảng kết quả bầu cử
Màu đỏ là liên minh đảng Xã hội thắng phiếu
Màu xanh biển là liên minh đảng Những người Cộng hòa thắng phiếu.
Màu vàng là đảng « Tự trị (khu vực) » thắng.
Liên minh đảng Xã hội nắm 5 vùng lớn ở phía Nam. 3/4 vùng hải ngoại chiến thắng cũng thuộc về liên minh hai đảng Xã hội và Cộng hòa thắng phiếu (1 vùng thuộc Đảng Tự trị thắng).
Đây là một bài học về dân chủ và tinh thần liên minh biết hy sinh quyền lợi cá nhân, quyền lợi đảng để vì lợi ích dân tộc trên hết và ý thức công dân của người Pháp trước nguy cơ chân lý « Tự do, bình đẳng, bác ái » mà bao người đã phải đổ máu và hy sinh có thể sẽ mất.
Tuy nhiên báo chí cũng nhắc nhở những người chiến thắng đừng mừng vội, hãy còn sạn, đáy cốc còn cặn. Vòng hai, có thêm 8 trăm ngàn người bầu cho Mặt trận dân tộc. Ở tỉnh Vaucluse, đảng Mặt trận dân tộc đã thắng tuyệt đối 51,28%. Tuy nhiên cả vùng thì đảng Những người Cộng hòa thắng. Marie Le Pen chủ tịch đảng Mặt trận dân tộc đau đớn, vì biết liên minh hai đảng đã dồn phiếu cho nhau.
Thắng lợi cuộc bầu cử vưa qua là niềm tự hào của người Pháp. Tự do, bình đẳng, bác ái đã chiến thắng. Chiến thắng này gợi nhớ lại chiến thắng ngoạn mục của Việt Minh ở Đông Dương trong cuộc đấu tranh giành độc lập. Thực dân Pháp không thể ngờ Việt Minh chiến thắng. Các đảng, các tổ chức đã liên minh đoàn kết vì chân lý, vì độc lập dân tộc. Khi đất nước lâm nguy, sự liên minh đoàn kết các đảng, của toàn dân là cần thiết. Công cuộc giành độc lập và chiến thắng Điện Biên Phủ là sự liên minh diệu kỳ của mọi chính kiến, của cả dân tộc Việt.
Tuy nhiên đảng thắng phiếu không quên sự liên minh đoàn kết. Đảng này luôn mời những thành viên của đảng liên minh tham gia cộng sự nắm một số chức vụ quan trọng để cùng điều hành bảo vệ nền Cộng hòa. Dân Pháp đang mong đợi sau chiến thắng ngăn ngừa được mầm mống phát xít, những chính sách mới có hiệu quả thực tiễn hơn về vấn đề tị nạn và việc bảo vệ chân lý TỰ DO BÌNH ĐẲNG BÁC ÁI của nền Cộng hòa.
T.T.D.
Tác giả gửi BVN