1. Chi bộ đọc bản tin thiu và dẫm chân lên chuyên môn
Nơi tôi công tác họp chi bộ mỗi tháng một lần để nghe một bản tin thế giới do Tuyên giáo in sẵn gửi xuống, chỉ tiếc là bản tin nguội ngắt đã thiu rữa so với thông tin đại chúng. Họp chi bộ chả có nội dung gì khác nên đem việc chuyên môn của cơ quan ra nói qua loa thay thế cho đỡ nhạt nhẽo.
2. Tự kiểm điểm và đánh giá
Cứ 6 tháng một lần, đến hẹn lại lên đảng viên viết bản tự kiểm: lời văn công thức na ná như nhau “tuyệt đối chấp hành đường lối của Đảng”, v.v. Bản tự nhận xét ấy ghi thành một file để trong máy tính, nửa năm in lại một lần, điền ngày tháng thích hợp là xong… Khi họp chi bộ, đã biết rõ tình hình này nên bí thư có sáng kiến là thôi mỗi đồng chí khỏi đọc, cứ nộp cho chi ủy là xong. Mục đánh giá xếp loại đảng viên thì có mẫu trắc nghiệm in sẵn, mỗi đồng chí chỉ việc gạch chéo vào cột thích hợp. Ai cũng đủ tư cách hết.
Văn phòng đảng ủy cấp trên không có thì giờ đọc đâu, đếm đủ số tờ, cất vào bao tải là xong.
3. Kết nạp đảng viên
Từ bao năm, không ai bảo ai, khi xét ưu điểm của đối tượng sắp được kết nạp thảy đều nhằm vào các ưu điểm cơ bản như: lý lịch bình thường, hiền hòa, không đụng chạm gây mâu thuẫn. Năng lực không thành vấn đề, khả năng đấu tranh là không cần thiết nhắc đến. Nhiệm vụ xây dựng Đảng vốn là quan trọng nhất thì không ai cần quan tâm. Miễn là số lượng đảng viên càng ngày càng tăng là được.
Tại sao tiêu chuẩn kết nạp là “cơ bản nhất là: im lặng, việc ai nấy làm”. Quả thực Đảng chỉ cần đảng viên đến thế thôi. Mọi việc khác có “cấp trên” lo, đảng viên bình thường không cần hỏi đến làm gì.
Mục tiêu vào Đảng là gì ? Là biết im lặng chấp hành. Thế thôi, không hơn.
4. Diễn đàn của đảng viên
Đảng viên chúng ta có nhiều diễn đàn chính thức như tạp chí Cộng sản, báo Nhân dân, tạp chí Xây dựng Đảng…, nhưng hầu khắp đảng viên đã lâu nay chưa nhìn thấy, đừng nói tới viết bài đăng tải. Ồ nghĩ cũng lạ nhỉ, tại sao Đảng không có qui định rằng họp chi bộ thì phải đọc các báo và tạp chí của Đảng? Hay là đồng chí Tô Huy Rứa bận việc mà lãng quên một động tác quan trọng như vậy? Không đâu, đồng chí Rứa cũng biết chắc rằng đưa mấy tờ báo đó cho chi bộ đọc cũng uổng phí đi!?
Bây giờ trắc nghiệm thử xem. Mỗi đảng viên hãy vui lòng trả lời: Họ và tên Tổng biên tập của ba tờ tạp chí Cộng sản, báo Nhân dân, tạp chí Xây dựng Đảng? Báo, tạp chí đó ra mấy số một tháng, có bài nào hay, bài nào dở trong số mới nhất? Tôi tin chắc các phiếu đều khoanh tròn số không!
5. Đảng viên đi bỏ phiếu
Khi đại hội, đảng viên bỏ phiếu bừa đi, chuyện nhỏ mà, băn khoăn lựa chọn chi nhức đầu.
Hoặc giả thấy anh, chị nào hiền hiền, ít nói thì bầu… Bởi lẽ, chọn sai hay chọn đúng cũng chẳng có gì xảy ra đâu, đảng ủy, chi ủy cơ sở mà, ăn nhằm gì ba cái chuyện lẻ tẻ này.
6. Câu chuyện tiến sĩ trẻ ngoài đảng từ chối bổ nhiệm và sự bẽ bàng của Trưởng phòng tổ chức
Một cán bộ trẻ mới bảo vệ luận án tiến sĩ. Trưởng phòng mời gặp và bảo “Này ông, chuẩn bị nhận nhiệm vụ mới nhá; làm trưởng bộ phận X”. Những tưởng anh TS trẻ vui mừng cảm ơn… không ngờ anh TS trả lời: “Em quen làm công tác chuyên môn rồi, em không nhận chức vụ này đâu”. Trưởng phòng sững sờ, rồi gượng nói tiếp “Nhưng Thường vụ đã họp quyết định rồi mà, cậu nhận đi”.
Bất ngờ hơn, anh TS trẻ trả lời: “Em chưa phải đảng viên, em không biết Thường vụ là ai cả, chỉ biết Giám đốc thôi”. Trưởng phòng té ngửa vì hai bất ngờ liền… nhưng cố vớt vát: “Vậy cậu làm cái đơn trình bày lý do cụ thể nhá, để tôi chuyển lên lãnh đạo”.
Bất ngờ nữa, anh TS trả lời: “Nếu em đang làm chức vụ ấy thì nay mới làm phải đơn từ chức. Tại sao đang tự nhiên em lại phải làm đơn không nhận chức? ”. Kỳ lạ thật! Ba cú bất ngờ liên tiếp anh trưởng phòng tổ chức chưa từng gặp trong đời. Anh bối rối, sững sờ…
Chao ôi, đáng lẽ đó là những chuyện bình thường dễ hiểu nhất trên đời thì anh Trưởng phòng Tổ chức kiêm ủy viên Ban thường vụ cơ quan lại chưa từng biết, chưa từng thấy nên anh chả biết ăn làm sao nói làm sao bây giờ.
7. Sẽ bổ nhiệm GSTS Ngô Bảo Châu như thế nào?
Theo lệ thường bất thành văn, cần bổ nhiệm một tổ trưởng tổ nấu ăn có vài người thôi cũng phải là đảng viên. Mai kia bổ nhiệm GSTS Ngô Bảo Châu làm Viện trưởng viện Toán cao cấp thì sẽ thế nào đây. Chắc hẳn sau khi nhậm chức, chi bộ Viện sẽ lân la rủ rê GS Châu làm đơn xin vào Đảng… À quên, trước hết là phải hợp thức hóa cái bằng đại học và tiến sĩ trước. Anh Châu sẽ phải học bổ túc lấy chứng chỉ các môn Nguyên lý Mác Lê Nin, Lịch sử Đảng cộng sản VN, Đường lối cách mạng VN, Pháp luật đại cương, Giáo dục quốc phòng để tương xứng với bằng cử nhân Việt Nam. Sau đó anh Châu phải lấy tiếp chứng chỉ Triết học-Chính trị nghiên cứu sinh thì mới ngang bằng tiến sĩ trong nước. Chưa hết, vừa công tác anh còn phải vừa đi học hệ tại chức Lý luận cao cấp ở Học viện chính trị ít nhất vài năm nữa thì mới ngang bằng các cán bộ cao cấp, đầu ngành hiện nay (nếu không, các đồng chí đầu ngành, cao cấp sẽ ganh tỵ, khiếu nại). Nếu anh không muốn bỏ thì giờ vào những việc đó thì tôi nhắc anh khi ký hợp đồng phải có ghi điều khoản này rõ ràng giấy trắng mực đen.
Vài lời khép lại tâm sự
Các bạn đảng viên khác có biết tình trạng trì trệ và bi hài này không? Xin thưa, ai cũng biết. Nhưng mặc kệ nó, không phải việc của mình. Làm thủ tục cho xong việc.
Chi bộ của tôi là thế, còn chi bộ của các “đồng chí” có giống vậy không? Nếu có gì khác hơn lạ hơn thì xin các “đồng chí” trao đổi thông tin cho đồng chí biết với. (Tôi mượn hai từ “Đồng chí” của trung tá Vũ Minh Trí trong bài “Trò chuyện cùng đồng chí Vũ Minh Trí” đăng tại BVN ngày13.9.2010 http://boxitvn.blogspot.com/2010/09/tro-chuyen-cung-ong-chi-vu-minh-tri.html. Bài thơ Đồng chí của nhà thơ Chính Hữu bây giờ thành đồ cổ rồi, chỉ được ngâm hoặc hát do ca sĩ chuyên nghiệp thuê mỗi khi có lễ kỷ niệm truyền thống…).
Cần Thơ, ngày 13.9.2010
L. S.
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN