Ban Biên tập WSJ
Cù Tuấn biên dịch phân tích của Wall Street Journal
Tóm tắt: Biden và Đảng Cộng hòa sẽ cùng phải chịu một thất bại tầm cỡ Việt Nam.
Washington đã sẵn sàng đóng cửa để nghỉ lễ và cho đến nay vẫn chưa có thỏa thuận nào về việc cung cấp thêm vũ khí cho Israel và Ukraine cùng với những thay đổi về an ninh biên giới. Câu hỏi cần bắt đầu đặt ra là liệu Mỹ có thực sự để cho sự chia rẽ đảng phái biến thành sự phản bội Ukraine hay không.
Thật khó tin, nhưng có lẽ là sẽ như vậy. Tổng thống Biden hôm thứ Ba 12/12 cảnh báo rằng nước Mỹ đang “ở một bước ngoặt thực sự trong lịch sử” và có thể sẽ “quyết định tương lai” của châu Âu. Biden đã nói đúng ở điểm đó. Nếu không có thêm vũ khí Mỹ, Ukraine sẽ thua Vladimir Putin. Hậu quả sẽ là một châu Âu bất ổn. Đây sẽ là cú đánh mạnh vào quyền lực và ảnh hưởng của Mỹ – mọi sự sẽ có thể đổ vỡ như Sài Gòn vào năm 1975.
Ukraine cần sớm có thêm đạn dược và nguồn cung cấp từ Mỹ đang cạn kiệt. Điện Kremlin đang tung ra loạt đòn đánh mới và đánh cược rằng tình trạng bế tắc trong mùa đông chết chóc sẽ làm sự ủng hộ của phương Tây bị suy kiệt. Ukraine đang thiếu lực lượng phòng không để bảo vệ các thành phố khỏi tên lửa của Nga cũng như các vũ khí tầm xa và sức mạnh không quân.
Nhưng Tổng thống Mỹ đã hành động chậm chạp như thể ông ấy thực sự nghiêm túc với những gì ông ấy nói về vấn đề Ukraine. Ông Biden gần đây mới bắt tay vào đàm phán với các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa, mặc dù tình hình biên giới Mỹ và Ukraine đã trở nên căng thẳng trong nhiều tháng. Tổng thống đã hiểu sai thời điểm chính trị trong tuần này khi giao việc yêu cầu viện trợ của Mỹ cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, với chuyến thăm Washington không mang lại bước đột phá nào.
Ông Biden không thể đơn giản đổ lỗi việc không cung cấp viện trợ Ukraine cho Đảng Cộng hòa, những người kiểm soát một viện của Quốc hội Mỹ và đang đưa ra yêu cầu hợp lý về biên giới. Đảng Cộng hòa đã đúng khi cho rằng an ninh biên giới đã trở thành trách nhiệm an ninh của Mỹ ngoài cuộc tranh luận về nhập cư thông thường. Hàng nghìn người di cư từ hàng chục quốc gia đang đổ về biên giới Mỹ mỗi ngày.
Đảng Cộng hòa muốn khắc phục các chính sách rối loạn về tị nạn và nhận người mang tính nhân đạo. Cuộc bỏ phiếu thất bại tại Thượng viện vào tuần trước nhằm thông qua gói Ukraine của Tổng thống – bị tất cả Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa phản đối, mặc dù hầu hết đều ủng hộ Kyiv – lẽ ra đã khiến Nhà Trắng phải cảnh tỉnh, rằng việc này có thể khiến Đảng Cộng hòa phải náo loạn.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ vẫn tỏ ra lo sợ khi đạt được một thỏa thuận xúc phạm phe cánh tả cấp tiến, vốn đã tức giận về sự ủng hộ của ông đối với Israel. Nhóm họp kín của Quốc hội Mỹ gồm các dân biểu gốc Tây Ban Nha tuần này nhấn mạnh rằng ông Biden đang cân nhắc “các chính sách nhập cư thời Trump”, một sự xúc phạm tột cùng đối với Đảng Dân chủ. Điều trớ trêu là một thỏa thuận trên thực tế lại là cứu cánh chính trị cho ông Biden. Biên giới là trách nhiệm khi tái tranh cử của Tổng thống Mỹ, và thậm chí nhiều đảng viên Đảng Dân chủ cũng nhận ra điều đó.
Đảng Cộng hòa cũng có lợi ích lớn trong việc đồng ý thỏa hiệp này, ngay cả khi đó không phải là tất cả những cải cách biên giới mà họ mong muốn. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson xứng đáng được ghi nhận khi nói với ông Zelensky trong tuần này rằng “chúng tôi sát cánh cùng ông để chống lại cuộc xâm lược tàn bạo của Putin”. Tuy nhiên, quan điểm của ông Johnson rằng “bất kỳ gói chi tiêu bổ sung nào cho an ninh quốc gia” đều phải “quan tâm đến an ninh quốc gia của chúng tôi trước tiên” là một tình thế tiến thoái lưỡng nan sai lầm.
Cả Ukraine và an ninh biên giới đều là lợi ích an ninh của Mỹ. Đảng Cộng hòa ít có khả năng giành được đa số Hạ viện vào năm 2022, và thậm chí chiến thắng một phần về chính sách biên giới cũng sẽ là điều đáng khoe khoang đối với họ. Một thỏa thuận sẽ chứng minh cho cử tri Đảng Cộng hòa thấy rằng việc lãnh đạo của Mỹ ở nước ngoài không ảnh hưởng đến việc giải quyết các vấn đề trong nước.
Các nhà đàm phán vẫn đang đàm phán trước thời hạn, và trường hợp lạc quan là ngay cả khi một thỏa thuận không đạt được trong tuần này, Quốc hội Mỹ có thể nhanh chóng thông qua điều gì đó vào tháng 1 trước khi nhu cầu vũ khí của Ukraine trở nên cấp thiết. Nhưng việc cung cấp vũ khí càng chậm thì giao tranh càng kéo dài và Ukraine càng ít có khả năng giành được thế chủ động trên chiến trường. Những người chỉ trích Ukraine muốn Kyiv đàm phán với Nga, nhưng tại sao ông Putin lại phải đồng ý đàm phán ngay bây giờ nếu ông ta nghĩ mình có thể giành chiến thắng hoàn toàn?
Ukraine bị xâm lược sẽ là Afghanistan thứ hai đối với Tổng thống Biden. Một thiệt hại chiến lược – một Putin chiến thắng, một Trung Quốc táo tợn – sẽ còn tồi tệ hơn nhiều so với thất bại ở Kabul. Đảng Cộng hòa không muốn đồng sở hữu một thế giới như thế, và họ sẽ phải đối mặt với tình huống như vậy nếu họ từ bỏ Ukraine sau khi người dân nước này đã phải hy sinh rất nhiều sinh mạng trong hai năm qua.
Một thỏa thuận biên giới Mỹ kèm với việc hỗ trợ Ukraine sẽ là tốt cho nước Mỹ và là liều thuốc bổ cho nền chính trị phân cực của Mỹ. Kyiv không phải là thủ đô thế giới duy nhất đang theo dõi để xem liệu Tổng thống Mỹ và các nhà lập pháp có thể đạt được điều gì đó rõ ràng vì lợi ích quốc gia hay không.
Nguồn bản dịch: FB Cù Tuấn