Thuk Siam
|
Qua bài này mới biết, hồ Pa Két là địa bàn cư trú của dân tộc Chăm. Chính sách dân tộc của Nhà nước Việt Nam nhìn từ dự án mất lòng dân này nên đánh giá như thế nào nhỉ? Bauxite Việt Nam |
Cham tang thương và cam phận là điều dễ hiểu nhưng đến bao giờ “Tiếng Khóc Dân Chàm” mới được lắng nghe? Cham “Chịu Chơi Trong Đau Khổ” bởi sự khắc nghiệt của lịch sử nhưng trong sâu thẳm họ vẫn muốn tiếng khóc của họ được lắng nghe một cách chân thành và thiện ý. Họ muốn được coi như một thực thể tồn tại trong 54 sắc hương làm nên bản thể Việt Nam. Đã nhiều lần như thế, cộng đồng bản địa Cham bị lãng quên hay tiếng khóc của họ bị hút tầm trong những dự án được Quốc Hội Việt Nam phê chuẩn: Điện Hạt Nhân, Hồ Ka Pét …
Vì sao 30 ngôi mộ của người dân lại được chính thức đưa vào hồ sơ Hồ Ka Pét và hướng giải quyết nhưng 10 hecta Thánh Tích Pô Haniim Per và Pô Khan Mưh Bingu lại không? Hàng năm người Cham vẫn còn phụng sự Thánh Tích và cứ 7 năm một lần, cộng đồng Chăm, Raglai và Chu Ru hành hương đến khu Thánh Tích để thực hành nghi thức tôn giáo. Vô tình hay cố ý bỏ rơi một cộng đồng bản địa đều tạo nên tiếng khóc oán than đối với Đảng và Nhà Nước. Hợp ý Đảng, còn lòng dân thì sao?
Các ngài là những tiền hiền khai hoang lập ấp để hình thành huyện Tánh Linh Ngày Nay (Danao Haling – Ao Linh, Ao Thiêng). Nên nhớ Các Ngài đã được Vua Minh Mạng và vua Khải Định phong Thánh độ trì cho người dân trong khu vực Núi Ông tức Pô Niêm Băn (Pô Haniim Per). Trải qua mấy trăm năm, Thánh Tích và cánh rừng thiêng tồn tại như rừng nguyên sinh là nhờ cộng đồng Cham và Raglai bảo vệ bất khả xâm phạm. Nay Thánh Tích và Rừng Thiêng sẽ vĩnh viễn nằm sâu dưới lòng hồ thì tiếng oán than của người dân làm sao ngăn được?
Quốc Hội là cơ quan quyền lực tối cao đã phê chuẩn một dự án thì tầm quan trọng của nó làm sao một cộng đồng bản địa Cham Raglai nhỏ nhoi có thể phản đối được. Nhưng muốn người dân tuân thủ hiến pháp, trước tiên Quốc Hội phải tuân thủ hiến pháp bằng cách bảo vệ di tích lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng của người dân. Và giờ đây cộng đồng bản địa Cham – Raglai đang muốn lắng nghe cách giải quyết khu Thánh Tích Pô Khan Mưh Bingu từ phía chính quyền tỉnh Bình Thuận và Quốc Hội Việt Nam sao cho hợp hiến và hợp lòng dân.
T.S.
Nguồn: FB Amuchandra Luu