Nguyễn Đình Cống
Ở Việt Nam bây giờ ngoài những tai họa về vật chất và tinh thần do con người gây ra thì gần đây người ta còn chuẩn bị gây một tai họa động trời bằng cách đề xuất dự án chi 350 ngàn triệu để chấn hưng, phát triển văn hoá (*Xem bài Một đề xuất lạ, vô cùng lạ của Đoàn Bảo Châu).
Tai họa này, nếu xảy ra thì đó là do nguyên nhân hiểu quá sai về văn hóa, nhầm lẫn giữa bản chất của nó với những hoạt động, nhiệm vụ của Bộ Văn hóa. Nhầm lẫn này của người dân bình thường chỉ có hại về nhận thức, nhưng của lãnh đạo nhà nước, của Chính phủ và Quốc hội để chấp nhận “những dự án tào lao”, bỏ tiền dân nhiều chục, nhiều trăm ngàn tỷ để cho một số người có cơ hội tham nhũng, phá nát nền kinh tế và văn hóa thì đó là tội ác. (Tôi đã phát hiện ra các nhầm lẫn như vậy của lãnh đạo, giống như “Thấy rõ những vết bùn trên các vì sao” - thơ của Việt Phương).
Tôi có cảm nhận, những người đề xuất dự án đánh hơi được sự nhầm lẫn của lãnh đạo, nghĩ rằng có thể lợi dụng được để tham nhũng nên mới vạch ra dự án 350 ngàn tỷ như vậy.
Trước đây, khi phát hiện ra nhầm lẫn này, tôi đã viết và công bố bài “Cần hiểu đúng bản chất của văn hóa”, trong đó nêu 5 định nghĩa của Tự điển Tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên). Xin chép lại hai định nghĩa đầu tiên, nguồn gốc gây ra nhầm lẫn cho một số người có trí tuệ bị hạn chế:
1- Văn hóa là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra.
2- Văn hóa là những hoạt động của con người nhằm thỏa mãn nhu cầu đời sống tinh thần (là các hoạt động do Bộ Văn hóa điều hành, quản lý, như công việc xuất bản, biểu diễn, triển lãm, hội hè, di tích, bảo tàng...).
Chấn hưng và phát triển văn hóa thuộc lĩnh vực ở định nghĩa 1, đó không phải là nhiệm vụ chính của Bộ Văn hóa. Không phải thứ gì dính với chữ văn hóa thì do Bộ Văn hóa quản lý và điều hành.
Với ý nghĩ “Quốc gia hưng vong thất phu hữu trách” tôi kêu gọi lãnh đạo nhà nước, Quốc hội sớm hiểu đúng bản chất văn hóa, tránh bị nhầm lẫn giữa bản chất và hoạt động văn hóa, kịp thời ngăn chặn “Đề xuất vô cùng lạ” như tác giả Đoàn Bảo Châu đã viết.
N.Đ.C.
Tác giả gửi BVN