Nguồn ảnh: picture alliance / PantherMedia / Boris Zerwann
Lời người tuyển dịch: Chủ nhật vừa qua, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi Đài Loan gia nhập Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc, điều mà Tổng thống Thái Anh Văn đã bác bỏ rõ ràng.
Vào tuần trước đó, Trung Quốc đã nhiều lần điều máy bay chiến đấu đến vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan.
Hiện nay, Lầu Năm Góc đã thừa nhận rằng các giảng viên Mỹ đang bí mật huấn luyện cho quân đội Đài Loan.
Tình hình biến chuyển nghiêm trọng và trên các báo quốc tế các nhà bình luận đánh giá sự leo thang rất khác nhau. Sau đây là bản tuyển dịch các quan điểm chính.
I.
Nhật báo STRAITS TIMES từ Singapore nhận định về tình trạng leo thang xung đột giữa Trung Quốc và Đài Loan:
“Bắc Kinh đã gửi máy bay đến vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan liên tục trong năm ngày, kèm theo lời khẩu chiến.
Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh về quyết tâm của Trung Quốc khi tuyên bố rằng việc Đài Loan thống nhất với Trung Quốc là vì lợi ích của cả hai dân tộc và sẽ được thực hiện.
Đài Loan đã phản ứng bằng cách phổ biến một video đầy lòng yêu nước của không lực và nói rằng chỉ có người dân Đài Loan mới tự quyết định tương lai của họ. Tổng thống Thái Anh Văn nhấn mạnh rằng Trung Quốc không nên ảo tưởng và người dân Đài Loan sẽ không cúi đầu trước áp lực. Đồng thời, bà Văn đưa ra ý kiến về các cuộc thảo luận trên cơ sở bình đẳng, cho dù bà biết rõ rằng điều này Bắc Kinh sẽ không lắng nghe. Nhưng các cuộc đàm phán thực sự là cách duy nhất để thoát khỏi tranh chấp Trung Quốc-Đài Loan”.
Nhật báo LIANHE BAO (Liên hiệp báo) từ Đài Bắc lo ngại rằng:
“Đài Loan đang ngày càng trở thành con tốt trong cuộc xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ. Cuộc Chiến tranh Lạnh mới này đang dẫn thế giới vào trong một thảm họa và chắc chắn là Đài Loan sẽ không yên trong việc này.
Cách đây không lâu, cả thế giới đã chứng kiến cảnh Washington bỏ rơi Afghanistan và các đồng minh. Không có lý do gì để tin rằng Mỹ cũng sẽ không bỏ rơi Đài Loan.
Do đó, Đài Bắc phải hành động độc lập và thận trọng. Khiêu khích Bắc Kinh và tin vào Mỹ sẽ là một phương cách sai lầm”.
Tờ báo DIARIO DE NOTICIAS từ Lisbon, Bồ Đào Nha, coi một cuộc chiến tranh giành Đài Loan là điều có thể tưởng tượng được, nhưng khó có thể xảy ra:
“Cho đến nay tranh chấp giữa Bắc Kinh và Đài Bắc chủ yếu được đấu tranh bằng lời nói, nhưng nó rất có thể dẫn đến một cuộc xung đột quân sự trong đó Hoa Kỳ cũng bị dính líu. Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh ly khai.
Sau cuộc biểu dương quân lực gần đây chống lại Đài Loan, ông Tập tiếp tục chủ trương thống nhất đất nước, nhưng hiện nhấn mạnh rằng điều này nên diễn ra trong hòa bình.
Rõ ràng Bắc Kinh cũng nhận thức được rằng một cuộc xung đột vũ trang sẽ gây ra những hậu quả không thể lường trước được”.
Nhật báo NIHON KEISAI SHIMBUN từ Tokyo nhận thấy có dấu hiệu xích lại gần nhau trong mối quan hệ giữa hai quốc gia:
“Nữ Tổng thống Đài Loan đã nhấn mạnh rằng đất nước của bà ấy sẽ không cúi đầu. Tuy nhiên, lời nói của bà ít mang tính đối đầu hơn so với những lần trước. Lý do của việc này có lẽ là do bài phát biểu của vị nguyên thủ Trung Quốc Tập trong ngày trước đó. Trong đó, ông Tập không một lần nói đến ‘sức mạnh quân sự’. Tuyên bố quan trọng của ông được lặp lại nhiều lần, đúng hơn là ‘thống nhất trong hòa bình’.
Đây là lối diễn đạt hoà hoãn hơn những người tiền nhiệm của ông Tập thích sử dụng. Sự lựa chọn từ ngữ thận trọng hơn có thể được giải thích là do căng thẳng trong cuộc xung đột giữa Bắc Kinh và Washington đã giảm bớt, nhờ vào sáng kiến của Tổng thống Mỹ Biden. Rõ ràng là Trung Quốc muốn ra hiệu nhượng bộ”.
Nhật báo SYDNEY MORNING HERALD từ Úc cũng đề cập đến thái độ hung hăng của Trung Quốc, dù không liên quan đến Đài Loan, mà là đến Úc:
“Năm ngoái, biên tập viên của Thời báo Hoàn cầu do Đảng Cộng sản Trung Quốc kiểm soát đã viết rằng Úc không hơn gì kẹo cao su dính vào đế giày của Trung Quốc và phải tìm một viên đá để chà nó đi.
Tuy nhiên, trong khi đó, rõ ràng là Úc không bất lực đến mức khi chống lại Bắc Kinh, Úc đã đóng vai trò hàng đầu trong một liên minh mới được thành lập để đối phó với hành động gây hấn của ông Tập. Tất nhiên, điều đó không có nghĩa là Tập sẽ nhượng bộ, mà là sẽ cần một viên đá lớn hơn”.
II.
Nhật báo La REPUBLICA của Ý cho đây là mối đe dọa lớn nhất của thế kỷ và trận chiến giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ được quyết định ở Đài Loan. Báo này viết:
“Điều này cho thấy một thách thức toàn cầu mà nó cũng liên quan đến vấn đề nhân quyền, chúng ta hãy nghĩ đến những lời chỉ trích về cuộc đàn áp những người bất đồng chính kiến ở Hồng Kông, người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương và các dân tộc thiểu số khác.
Tập Cận Bình đã đáp trả bằng cách cáo buộc Mỹ là theo chủ nghĩa thực dân mới và gửi hàng trăm máy bay quân sự đến Đài Loan để đòi quyền ‘tái thống nhất’ hòn đảo này. …
Trong khi Joe Biden muốn xây dựng một kiến trúc an ninh mới ở châu Á để nhờ đó mà Mỹ có thể tiếp tục giữ vai trò lãnh đạo thế giới, Tập lại đặt mục tiêu hoàn thành kế hoạch của Mao…
Đó là xích mích giữa hai dự án không tương thích đang diễn ra ở Đài Loan và đặt ra mối đe dọa lớn nhất trong thế kỷ của chúng ta”.
Nhật báo FRANKFURTER RUNDSCHAU của Đức cho lời đe doạ tấn công sẽ là phản ứng sai lầm và tin rằng châu Âu không nên đánh giá quá cao về kịch tính làm gia tăng căng thẳng:
“Đúng là Trung Quốc đang thử nghiệm mức giới hạn trong các mối giao dịch với Đài Loan, đặc biệt là thông qua vụ vi phạm gây nhiều tai tiếng trên không phận của hòn đảo dân chủ. Chưa hết, chúng ta phải giải thích thêm là Bắc Kinh đương nhiên chưa có kế hoạch tấn công nào.
Điều quan trọng vẫn là chúng ta phải phản đối Trung Quốc và không được đứng yên trước các hành động khiêu khích của họ. Tất cả những điều này đã xảy ra.
Châu Âu đang tăng cường sự hiện diện của mình ở vùng Thái Bình Dương, chẳng hạn như thông qua các cuộc tập trận chiến đấu cơ châu Âu loại Eurofighter với Nhật Bản và Úc. Nhưng các lời đe doạ tấn công là phản ứng sai lầm”.
Nhật báo NÉPSZAVA của Hung cho là Trung Quốc đang học hỏi từ Nga và sự gây hấn của Bắc Kinh chủ yếu được sử dụng để tập trung vào các chủ đề gây khó chịu.
“Nhiệm kỳ chủ tịch của Tập Cận Bình đã biến đường lối ngoại giao của Đảng Cộng sản trở nên hiếu chiến.
Về vấn đề này, Bắc Kinh đã học được rất nhiều từ Nga: Trung Quốc đang sử dụng các phương pháp của Điện Kremlin để thực hiện các tham vọng chính trị toàn cầu của mình.
… Nhưng sự tự tin này chỉ là lá sung. Chế độ đang bất ổn và lo lắng về tính hợp pháp của nó. Sự gây hấn không gì khác hơn là một nỗ lực chuyển hướng sự chú ý khỏi các vấn đề nội bộ”.
***
Tổng hợp từ các nguồn của Die internationale Presseschau (I); Der tägliche Blick in Europas Presse (II)
Đ. K. T.
Tác giả gửi BVN