Theo thông báo của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, rạng sáng ngày hôm nay 31/08/2021, những người lính Mỹ cuối cùng đã rời khỏi Kabul, để lại toàn bộ đất nước Afghanistan dưới sự kiểm soát cả Taliban, khép lại cuộc chiến tranh dài nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Lực lượng Taliban kiểm soát sân bay quốc tế Hamid Karzai ở Kabul, sau khi Mỹ rút hết quân khỏi Afghanistan, ngày 31/08/2021. AP – Khwaja Tawfiq Sediqi
Trong một cuộc họp báo, Tướng Kenneth McKenzie, Chỉ huy trưởng các lực lượng Mỹ đóng tại Afghanistan, thông báo, vào lúc 19h29 phút, giờ quốc tế, ngày 30/08, chiếc máy bay vận tải quân sự C-17 cuối cùng của quân đội Mỹ đã cất cánh rời khỏi sân bay Kabul. Đại sứ Hoa Kỳ tại Kabul và một viên tướng nằm trong số những người Mỹ cuối cùng rời khỏi Afghanistan.
Ngay sau thông báo trên, Anas Haqqani, một lãnh đạo của phong trào Taliban đã hân hoan tuyên bố trên Twitter: «Chúng ta một lần nữa làm nên lịch sử. Hai mươi năm chiếm đóng Afghanistan của Hoa Kỳ và Nato đã kết thúc tối nay».
Như vậy là Washington đã hoàn tất rút toàn bộ lực lượng ra khỏi Afghanistan 24 giờ trước khi hết ngày 31/08, hạn chót mà Tổng thống Joe Biden đã ấn định.
Hai mươi năm sau khi đưa quân vào Afghanistan lật đổ chính quyền Taliban năm 2001, và sau 15 ngày di tản trong hỗn loạn, Mỹ và các đồng minh phương Tây đã rời đi, để lại quyền cai quản đất nước cho phe Taliban.
Bộ Quốc phòng Mỹ thừa nhận vẫn chưa thể đưa hết toàn bộ người Afghanistan muốn di tản như mong muốn.
Theo số liệu của Lầu Năm Góc, cầu không vận bắt đầu từ ngày 14/08 đã đưa được tổng cộng 123.000 người. Ngày 30/08, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Washington hứa tiếp tục «giúp đỡ» tất cả những người Mỹ muốn rời Afghanistan và Hoa Kỳ sẽ làm việc với Taliban nếu họ giữ đúng cam kết. Theo ông Blinken, hiện vẫn còn khoảng từ 100 đến 200 công dân Mỹ kẹt lại ở Afghanistan. Cơ quan đại diện Mỹ tại Kabul đã được chuyển qua Doha (Qatar) để tiếp tục các hoạt động ngoại giao và lãnh sự.
Quân đội Mỹ cũng thông báo đã cho phá hủy toàn bộ các máy bay, xe bọc thép và hệ thống phòng không chống tên lửa trước khi rời khỏi sân bay Kabul.
Cuộc chiến tranh kéo dài và tiêu tốn tiền của nhất trong lịch sử nước Mỹ còn được khép lại bằng những mất mát đau thương trong những ngày cuối cùng. Vụ đánh bom khủng bố trước cửa sân bay Kabul nhóm Daech tại Afghanistan hôm 26/08 vừa rồi đã làm hơn 100 người chết, trong đó có 13 binh sĩ Mỹ.
Trong hai thập kỷ, ba đời tổng thống Mỹ nối tiếp sau George W. Bush đều muốn kết thúc cuộc chiến tranh Afghanistan. Chính quyền Donald Trump đã thương lượng thỏa thuận với Taliban năm 2020. Người kế nhiệm Joe Biden thực thi việc rút quân cuối cùng. Cuộc chiến tranh Afghanistan đã kết thúc như khi nó bắt đầu: Taliban nắm quyền.
Taliban ăn mừng chiến thắng
Ngay khi những người Mỹ sau cùng rời lãnh thổ, phe nổi dậy Taliban ngày 31/08/2021, đã tổ chức ăn mừng chiến thắng. Mang giày và áo chống đạn mầu be, bên trong là bộ quân phục rằn ri ngụy trang, tay cầm súng Mỹ, với lá cờ trắng in dòng tuyên thệ Shahada mầu đen, lực lượng đặc nhiệm của Taliban, có tên gọi «Badri 313», diễu binh tại sân bay Kabul sáng nay, theo tường thuật của AFP.
Trước đó, những tiếng súng nổ vang lên ở Kabul mừng thắng lợi, ngay khi quân đội Mỹ thông báo kết thúc cuộc triệt thoái. Với Taliban, đây là một chiến thắng «lịch sử», 20 năm sau khi bị Mỹ – đứng đầu một liên quân quốc tế – đánh đuổi năm 2001, nay đã trở lại cầm quyền từ ngày 15/08/2021.
Tại sân bay Kabul, phát ngôn viên của Taliban, Zabihullah Mujahid, tuyên bố: «Chúc mừng Afghanistan (…) Chiến thắng này là của chúng ta, của mọi người dân Afghanistan». Vẫn theo phát ngôn viên này, «đây là một bài học lớn cho bất kỳ kẻ xâm lược nào khác và cho cả thế hệ tương lai của chúng ta» và «đây cũng là một bài học cho cả thế giới». «Hôm nay là một ngày lịch sử, đây là một thời khắc lịch sử và chúng ta tự hào về ngày hôm nay». Trước báo giới, Zabihullah Mujahid còn tuyên bố «mong muốn có quan hệ tốt với Hoa Kỳ và thế giới».
Nổi tiếng với những đạo luật hà khắc, trở lại cầm quyền lần này, Taliban đã ra sức chứng tỏ một diện mạo mới cởi mở và hòa dịu hơn, nhưng vẫn còn gây nghi ngại đối với nhiều nước và nhiều nhà quan sát.
Để trấn an phương Tây và thế giới, Taliban cam kết không trả thù những người từng cộng tác cho chính quyền cũ, tiến hành thành lập một chính phủ mở rộng cho nhiều phe phái khác, một khi toàn bộ các lực lượng quân sự nước ngoài rút đi.
Ông Zabihullah Mujahid nói tiếp: «Vương quốc Hồi Giáo tiến hành cuộc thánh chiến trong 20 năm qua. Giờ đây, vương quốc có đủ các quyền để điều hành một chính phủ sắp tới. Việc còn lại là thành lập một chính phủ bao gồm mọi thành phần».
Vẫn theo AFP, Taliban chỉ trích phương Tây đã dẫn theo họ nhiều nhà trí thức giỏi nhất của Afghanistan. Taliban giờ phải bắt tay vào một nhiệm vụ to lớn mà không có giới trí thức: Vực dậy một đất nước và một nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá nặng nề.
A.V. – M.A.
Nguồn: https://www.rfi.fr/vi/quốc-tế/20210831-my-rut-het-khoi-afghanistan-taliban-an-mung