Kiến Văn
Ngày 10.5.2021, Tòa đại thẩm (Tribunal de grande instance) Evry đã quyết định bác bỏ đơn của bà Trần Tố Nga kiện 14 công ty sản xuất Chất Da Cam mà bà là nạn nhân trong những năm cuối thập niên 1960. Bản quyết định chưa được công bố toàn văn, nhưng theo các hãng thông tấn, Tòa án Evry cho rằng mình không có “thẩm quyền” phán xét “hành động quốc phòng” (ý nói chiến tranh hóa học) của chính quyền một nước khác, và các công ty bị khởi tố đã “bắt buộc phải tuân lệnh chính quyền (Hoa Kỳ)”.
Quyết định của Tòa Evry chắc chắn sẽ gây ra những phản ứng nghiêm khắc của công luận Pháp và thế giới. Trước mắt, chỉ cần nêu ra một nhận xét : nó hầu như xóa bỏ những nguyên tắc cơ bản của Tòa án quốc tế Nuremberg 1945, nêu rõ “trách nhiệm cá nhân” và bác bỏ luận điểm “phải tuân phục lệnh trên” (điều 7 và điều 8 của Quy chế Tòa án Nuremberg, xem Le Figaro :
Ngay tức khắc, ba Luật sư William Bourdon, Amélie Lefèbvre và Bertrand Repolt, theo yêu cầu của bà Trần Tố Nga đã ra thông báo tuyên bố kháng cáo, dưới đây chúng tôi xin đăng toàn văn bản dịch tiếng Việt và nguyên tác tiếng Pháp.
Như ba luật sư (từ 7 năm qua đã nhận bảo vệ miễn phí) nhấn mạnh, công lý thuộc về Trần Tố Nga và các nạn nhân chất Da Cam.
Thông cáo của các Luật sư Bourdon, Le Fèbre và Repolt, Trạng sư của bà Trần Tố Nga
Những luật sư ký tên dưới đây xác nhận rằng thân chủ của họ đã tức khác chỉ thị cho họ kháng án quyết đị vừa công bố.
Thật vậy, quyết định của Tòa tư pháp Evry trong đó tuyên bố không chấp nhận đơn kiện của Bà Trần Tố Nga là áp dụng một định nghĩa lạc hậu về nguyên tắc miễn tố, đi ngược lại những nguyên tắc hiện đại của pháp lý quốc tế và quốc gia.
Người ta chỉ có thể ngạc nhiên khi Tòa án thừa nhận rằng các công ti dường như đã hành động dưới sự cưỡng bách của chính quyền Mỹ, sự thực là họ đã tham gia đấu thầu và hoàn toàn có quyền không tham gia.
Nghiêm trọng hơn nữa, các chủ trương của chính quyền Mỹ không đặt ra yêu cầu làm ra một sản phẩm có liều lượng dioxin cao như Chất Da Cam. Đây hoàn toàn do sáng kiến có chủ quyền và tự do của các công ty hữu quan.
Kỳ dị là Tòa án đã luận chứng vội vã, bỏ qua những yếu tố hội tụ cho thấy biên độ tự do hành động của các công ty, loại trừ mọi lô gic của sự bó buộc.
Trước Tòa án kháng cáo, sẽ cần phải có những sáng kiến chủ động nhằm biết rõ toàn bộ các thông báo được trao đổi giữa các công ty và chính quyền Mỹ, điểu mà cho tới nay chỉ được thực hiện một phần một cách chật vật, để Toà án có thể truy cập toàn bộ các trao đổi, chứ không phải chỉ những trích đoạn được các công ty tùy cơ tuyển chọn.
Các luật sư ký tên dưới đây cho rằng công lý đứng về bên thân chủ của mình. Họ hy vọng rằng Bà Trần Tố Nga sẽ có đầy đủ thể lực chống chọi với những căn bệnh đang dầy vò, để có thể chiến đấu tới tận cùng.
Làm tại Paris ngày 10 tháng năm 2021
K.V.
Xin xem nguyên văn thông cáo báo chí trong tập tin pdf đính kèm: Thông cáo báo chí của các luật sư
Tin liên quan:
Reuters : French court rejects claim for ‘Agent Orange’ damage in Vietnam war
Tuổi Trẻ : Tòa án Pháp bác bỏ vụ kiện da cam của bà Trần Tố Nga
Nguồn: Nhà báo Nguyễn Ngọc Giao gửi BVN