Nguyễn-Khoa Thái Anh dịch
Lời dịch giả. Từ thuở cha sinh mẹ đẻ cho đến giờ, dịch giả chưa bao giờ có thể hình dung ra những cuốn phim đại dịch giả tưởng như Contagion (Truyền Nhiễm), Outbreak (Bộc Phát), I am Legend (Tôi là Huyền Thoại), Residents Evil (Cư Dân Ác quái) lại trở thành hiện thực như hôm nay. Trong những ngày quái đản như hôm nay, khi cư dân ở nhiều thành phố khác nhau trên thế giới phải tuân lệnh chính phủ sống biệt lập vì cơ sở làm việc cho nghỉ dài hạn, trường học bị đóng cửa, gia đình cô lập trong nhà, đường xá vắng tanh, phố phường thinh lặng, hàng quán đóng cửa im ỉm. Biết làm gì hơn ngoài chuyện chùi dọn, sát trùng nhà cửa, tập thể dục giữ gìn sức khoẻ, thì giờ còn lại dạy dỗ con em, hoặc giả xem phim ảnh hoặc dẹp bớt tính tham tìm cách đi chợ hay siêu thị để tích trữ quá mức những thứ như gạo, giấy vệ sinh và cồn rửa tay. Nếu là người có đức tin, người ta có thể cầu nguyện ơn trên giải thoát cho loài người khỏi nạn đại dịch, giúp họ tìm ra vaccine cho cuộc sống thiên hạ khỏi bấp bênh đầy bất trắc như hiện nay. Trong ý tưởng đó, tôi xin trình bày 2 bài dịch thiết nghĩ là hữu ích:
1) Khám phá của Viện Y học Quốc Gia.
2) Thư Cảnh báo (Chúng ta đừng thờ ơ trước dịch Coronavirus (COVID-19)) của một người sống ở Tây Ban Nha trong cơn bĩ cực hiện nay.
Trong khi chức trách Việt Nam tự phụ vì con số tử vong tại nước nhà là ZERO (con SỐ KHÔNG) to tướng bất kể mối tương quan ‘môi hở răng lạnh’ mật thiết với Trung quốc. Việt Nam hãnh diện sẽ giúp thế giới tìm ra giải pháp chữa trị một cách sớm sủa.
N.K.T.A.
1. VIRUS CORONA SỐNG DAI NHIỀU TIẾNG ĐỒNG HỒ TRÊN NHIỀU MẶT PHẲNG (NIH: Viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ)
SARS-CoV-2 tồn tại dai dẳng như vi khuẩn SARS lúc trước
Cái gì?
Theo một nghiên cứu mới của các nhà bác học thuộc các Viện Y học Quốc gia (NIH), CDC, UCLA và Đại học Princeton, được ghi trong tạp chí Y khoa của New England cho biết con vi khuẩn gây ra dịch bệnh coronavirus 2019 (COVID-19) sống dăm bảy tiếng đồng hồ trong hơi thuốc xịt và các mặt phẳng.
Các nhà khoa học khám phá triệu chứng hô hấp cấp tính nặng của coronavirus 2 (SARS-CoV-2) có thể sống tối đa 3 tiếng trong các hơi thuốc xịt, tối đa 4 tiếng trên mặt đồng, và có thể lên đến 24 tiếng trên các tấm cát-tông (carton) và tối đa hai đến ba ngày trên nhựa và thép-không-rỉ (inoxidable).
Khám phá này cung cấp thông tin chính thức về sự ổn định của SARS-CoV-2, gây ra bệnh COVID-19, và gợi ý rằng mọi người có thể nhiễm vi-rút qua không khí hoặc sau khi chạm vào các đồ vật bị ô nhiễm. Thông tin nghiên cứu đã được chia sẻ rộng rãi trong hai tuần qua sau khi các nhà nghiên cứu đặt tin này lên máy chủ in sẵn để nhanh chóng chia sẻ dữ liệu của họ với các đồng nghiệp.
Các nhà khoa học ở Viện Y học Quốc gia (NIH), thuộc Phòng thí nghiệm Rocky Mountain trong Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia tại Montana, đã so sánh môi trường ảnh hưởng thế nào đến SARS-CoV-2 và SARS-CoV-1, gây ra SARS. SARS-CoV-1, giống như tiền thân của nó hiện đang lưu hành trên toàn cầu, xuất hiện từ Trung Quốc và đã lây nhiễm hơn 8.000 người vào năm 2002 và 2003. SARS-CoV-1 đã bị xóa sổ bằng các biện pháp cách ly tiếp xúc và truy tìm đến tận nguồn gốc xuất xứ (sự lây lan) của nó và kể từ năm 2004 đã không có trường hợp nào được phát hiện. SARS-CoV-1 là loại coronavirus ở người có liên hệ chặt chẽ nhất với SARS-CoV-2. Trong nghiên cứu độ độ sống lâu, hai loại vi khuẩn (virus) hoạt động tương tự nhau, nhưng chẳng may không giải thích được tại sao COVID-19 lại trở thành một ổ dịch truyền nhiễm lớn gấp bội.
Nghiên cứu của NIH đã tìm cách bắt chước sinh hoạt của virus được lấy từ người bị nhiễm bệnh đặt lên các bề mặt hàng ngày trong môi trường gia đình hoặc bệnh viện, chẳng hạn như bị lây qua ho hoặc đụng chạm vào các đồ vật. Sau đó, các nhà khoa học đã nghiên cứu xem virus tồn tại bao lâu trên các bề mặt này để lây nhiễm.
– Các nhà khoa học nhấn mạnh những quan sát được bổ sung từ nghiên cứu của họ:
Nếu khả năng sống sót của hai coronavirus giống nhau, tại sao SARS-CoV-2 lại đưa đến nhiều trường hợp bị nhiễm bệnh hơn? Bằng chứng nổi bật cho thấy rằng những người bị nhiễm SARS-CoV-2 có thể đang lan truyền virus mà không biết hoặc trước khi nhận ra mình có triệu chứng. Điều này sẽ làm cho các biện pháp kiểm soát bệnh có hiệu quả đối với SARS-CoV-1 trước đây nhưng kém hiệu quả hơn so dịch bệnh hiện nay.
Trái với SARS-CoV-1, hầu hết các trường hợp lây truyền vi khuẩn SARS-CoV-2 hiện giờ dường như xảy ra trong cộng đồng/quần chúng nhiều hơn trong môi trường y tế, nhà thương hay văn phòng bác sĩ. Tuy nhiên, môi trường y tế cũng dễ bị lây nhiễm do sự xuất hiện và lây lan của SARS-CoV-2 và tính chất sống dai của SARS-CoV-2 trong hơi bình xịt và trên bề mặt đồ vật có thể góp phần truyền vi khuẩn trong môi trường chăm sóc sức khỏe.
– Các khám phá khẳng định các chỉ dẫn của các chuyên gia y tế về chuyện sử dụng các biện pháp phòng ngừa tương tự như đối với bệnh cúm và các loại virus đường hô hấp khác để ngăn ngừa sự lây lan của SARS-CoV-2:
* Tránh ở gần hay tiếp xúc với người bị bệnh.
* Tránh sờ mắt, mũi và miệng của bạn.
* Ở nhà khi mang bệnh.
* Che miệng khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy, sau đó ném khăn giấy vào thùng rác.
* Làm sạch và khử trùng các đồ vật và bề mặt thường xuyên chạm vào bằng cách sử dụng bình xịt khử trùng hoặc lau chùi thông thường trong gia đình.
N.K.T.A. dịch từ bài viết:
N van Doremalen, et al. Bình xịt và độ ổn định bề mặt của HCoV-19 (SARS-CoV-2) so với SARS-CoV-1. Tạp chí Y học New England. DOI: 10.1056 / NEJMc2004973 (2020).
—–
Giám đốc NIAID (Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia) Anthony S. Fauci, M.D., và Vincent Munster, Tiến sĩ, một nhà điều tra chính trong Phòng thí nghiệm virus học của NIAID, sẵn sàng để nói thêm về nghiên cứu này.
Phương tiện truyền thông này mô tả một nghiên cứu cơ bản làm tăng hiểu biết của chúng ta về hành vi và sinh học của con người, đó là nền tảng để thúc đẩy những phương cách mới và tốt hơn để phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh. Khoa học là một quá trình không thể đoán trước và tiến triển từng đoạn, mỗi tiến bộ nghiên cứu được xây dựng dựa trên những khám phá trong quá khứ, thường là những cách không ngờ tới. Hầu hết các tiến bộ thử nghệm y khoa sẽ không thể thực hiện được nếu không có kiến thức về nghiên cứu cơ bản.
NIAID thi hành và hỗ trợ nghiên cứu – tại NIH, trên khắp Hoa Kỳ và trên toàn thế giới – để nghiên cứu nguyên nhân của các bệnh truyền nhiễm và qua trung gian miễn dịch, và phát triển các phương tiện tốt hơn để phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị các bệnh này. Tin tức phát tán, tờ thông tin và các tài liệu liên quan đến NIAID khác có sẵn trên trang web của NIAID.
Viện Y tế Quốc gia (NIH) là cơ quan nghiên cứu y tế của Hoa Kỳ, bao gồm 27 Viện và Trung tâm và là thành phần của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ. NIH là cơ quan liên bang chính tiến hành và hỗ trợ nghiên cứu y học cơ bản, thử nghiệm y khoa, và đang điều tra nguyên nhân, phương pháp điều trị và phương pháp chữa trị cho cả các bệnh phổ biến và hiếm có. Để biết thêm thông tin về NIH và các chương trình này, xin truy cập www.nih.gov.
________
2. LÁ THƯ CẢNH CÁO TỪ TÂY BÂN NHA
Sau đây là một lá thư cảnh báo từ Tây Ban Nha đang được truyền trên mạng Nextdoor/Láng giềng và các diễn đàn khác, nghe có vẻ như một tiếng chuông báo động đáng chú ý.
Chia sẻ một lá thư của một đồng nghiệp ở Tây Ban Nha.
“Mỗi người trong chúng ta hãy làm bổn phận của mình để ngăn chặn chuyện lan tràn vi khuẩn Covid 19 này. Ngay lúc này nó còn tùy thuộc vào cách ứng xử của chúng ta …
Xin chào tất cả, tôi viết thư này cho các bạn vào ngày cách ly thứ tư của tôi trong kiểm dịch coronavirus tại Barcelona, Tây Ban Nha. Đây là một thông điệp cho tất cả mọi người – gia đình, bạn bè, đồng nghiệp cũ, và các bạn đồng lứa ở nhà (hay bất cứ nơi nào các bạn ở trên thế giới). Hãy đương đầu nghiêm trọng với vi khuẩn/virus này.
Tôi muốn chia sẻ với bạn những gì đang xảy ra ở đây ngay lúc này, vì đó là hậu quả của một phản ứng chậm trễ. Hãy bỏ qua một bên tất cả các câu chuyện chế diễu về giấy vệ sinh trên mạng, tôi hy vọng điều này sẽ giúp bạn hiểu rằng mình cần phải thi hành những hành động thích đáng ngay tự bây giờ. Tuy nhận ra được sự khổ lụy ở Ý (vì virus), chúng tôi chỉ buột miệng:
“Chuyện đó cách gì mà xảy ra nơi đây!”
Nên chẳng có một thay đổi gì trong cuộc sống ở Tây Ban Nha. Mọi người vẫn đi chơi vào cuối tuần, đến nơi tập thể dục, đi làm, đi học, v.v. Ngăn ngừa sự lây lan của virus không phải là ưu tiên hàng đầu. Quay mau đến TUẦN sau: Tây Ban Nha hiện đang nằm trong tình trạng khẩn trương. Virus đang hoành hành, nó xé toạc đất nước này.
Tôi bị nhiễm coronavirus. Bạn bè của tôi dính coronavirus. Cha mẹ của trẻ bị coronavirus. Giáo viên, sinh viên, doanh nhân, nhà nghiên cứu, chính trị gia, tài xế xe buýt… có coronavirus.
Chỉ trong vài ngày, con số các trường hợp bị nhiễm được xác nhận tăng vọt từ chỉ vài trăm cho đến hàng ngàn. Các bệnh viện và chẩn y viện đã hoàn toàn và toàn toàn cạn kiệt, hoạt động quá mức, nguồn lực và nhân viên nhanh chóng cạn kiệt. Hàng trăm bác sĩ, y tá và nhân viên y tế khác đã bị nhiễm virus và đã được nằm trong lệnh bị kiểm dịch. Những người còn lại phải làm việc 24/7, không ngừng nghỉ. Không chỉ những người già hay người mức miễn dịch bị suy giảm đang cần điều trị – mọi người ở mọi lứa tuổi đều cần được chăm sóc y tế. Mỗi ngày trôi qua, số người chết tăng lên và tình hình ngày càng nghiêm trọng.
Chỉ trong 1 TUẦN, coronavirus đã khiến Tây Ban Nha sụp đổ và dường như tình huống tệ hại nhất vẫn chưa xảy ra. Hiện Tây Ban Nha nằm một trong những tỷ lệ lây nhiễm COVID-19 nhanh nhất trên toàn thế giới, Thủ tướng Tây Ban Nha tuyên bố rằng số trường hợp nhiễm dịch có thể lên tới 10.000 vào đầu tuần tới – gần gấp đôi mức hiện tại.
Mới hôm qua, số nhiễm dịch đã tăng thêm 1.500. Nếu áp lực lên hệ thống chăm sóc sức khỏe đã không thể chịu đựng được, vậy thì điều gì có thể xảy ra trong những ngày tiếp theo?
Chúng tôi có thể hỏi những người bạn thân yêu của chúng tôi ở Ý, vì họ đi trước chúng tôi khoảng một tuần, với hàng ngàn người nhiễm bệnh đang tìm cách nhập viện nơi chỉ còn vài chỗ trống. Đối với các bác sĩ và y tá phải chọn quyết định sẽ cứu hay phải để cho ai chết vì không đủ chuyên gia y khoa, vật liệu y tế hoặc chỗ trống còn lại để điều trị cho số lượng bệnh nhân ngày càng tăng. Chính phủ Tây Ban Nha có thể thấy chúng tôi đang theo bước chân Ý, và áp lực đang tăng lên, để bù đắp cho sự thiếu hành động đương đầu ngay lúc ban đầu.
Tất cả các trường học và đại học đã đóng cửa. Các tổ chức quy tụ quần chúng và các trận chơi thể thao hay đấu banh đã bị hủy bỏ. Đường xá đã bị chặn, toàn bộ các vùng của đất nước đang bị giới nghiêm và các thị trấn và làng mạc đã bị cách ly. Các doanh nghiệp, quán cà phê, nhà hàng, các nơi tập thể dục, quán bar / trung tâm mua sắm và thương xá đều đã đóng cửa, ngoại trừ các siêu thị bán thực phẩm và hiệu thuốc tây. Cảnh sát tuần tiểu trên đường phố để đảm bảo mọi người ở trong nhà. Phần còn lại của thế giới lúc này cũng đã thấy rủi ro – 62 quốc gia đã tạm chận đứng các chuyến bay từ Tây Ban Nha.
Thử nghĩ, nếu hành động phòng chống có thể được thực hiện chỉ 1 tuần trước đó, nếu thái độ của mọi người có thể thay đổi chỉ 1 tuần trước đó, chúng ta có thể sống trong một thực tế rất khác hiện giờ.
Đối với tất cả những người đang sống ở Canada hoặc bất cứ nơi nào khác mà bạn đang ở, xin vui lòng hiểu rằng vi khuẩn này sẽ thay đổi mọi thứ rất nhanh. Một khi nó trở thành vấn đề, sẽ rất khó kiểm soát. Hãy chủ động và thực hiện các biện pháp phòng ngừa bây giờ là hoàn toàn thiết thực; mỗi ngày đều quan trọng.
Hãy siêng năng thực thi chuyện bảo vệ sức khỏe của bạn và nhận trách nhiệm trong việc ra ngoài công chúng lúc này!!! Đi đến bar rượu, thương xá, rạp hát, phòng tập thể thao đều là chuyện tắc trách không đáng!!! Hãy hoãn chuyện này cho một tuần nào không có nguy cơ đe dọa tính mạng của bạn hoặc những người xung quanh. Cố đòi cho được một tuần làm việc tại nhà và các lớp học trực tuyến!!! Không có gì đáng để đem lại rủi ro. Xa cách người ngoài quần chúng là quan trọng. Và nếu bạn đang ngồi rung đùi, cho rằng bạn không phải thận trọng vì mình còn trẻ/khỏe mạnh, xin hãy nhớ rằng chúng ta là con người có trách nhiệm phải bảo vệ và gìn giữ cho nhau. Chuyện bất cẩn của bạn có thể làm mất mạng ông bà, cha mẹ, đồng nghiệp của ai đó, hoặc một người bạn của ai khác. Đó là những gì đang xảy ra tại đây và hiện thời rất khó khăn để ngăn chận nó sau khi cơn dịch đã bắt đầu.
Tôi hy vọng bạn sẽ tìm được một điều gì đó bổ ích trong thư này. Ở nhà và cẩn trọng. Bắt đầu ngay hôm nay nếu bạn chưa làm điều đó. Bạn sẽ làm một điều tích cực !!! Xin chúc mọi người được an toàn .
N.K.T.A. dịch từ: https://www.yahoo.com/news/why-did-coronavirus-hit-hard-in-italy-and-spain-some-blame-a-lack-of-social-distancing-and-a-lot-of-social-kissing-090040540.html
Dịch giả gửi BVN