Bãi Tư chính: ví dụ rõ ràng về chiến lược hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông

Khánh Anh dịch 

https://1.bp.blogspot.com/-D1BwTwpc4M4/XVbsZPK-EBI/AAAAAAAADvc/ne1Rtbk8jdkNpUBzijXVn22Gj9c8hzSIwCLcBGAs/s640/Bie%25CC%2582%25CC%2589n%2B%25C4%2591o%25CC%2582ng.jpeg

Căng thẳng đang bùng phát một lần nữa ở Biển Đông. Trong nhiều tuần, các tàu hải cảnh của Trung Quốc và Việt Nam đã đối đầu nhau ở Bãi Tư Chính, một rạn san hô đang tranh chấp ở quần đảo Trường Sa ngoài khơi Việt Nam.

Tàu khảo sát của Trung Quốc Haiyang Dizhi 8 (HD8) đã xâm nhập vùng biển gần Bãi Tư Chính thuộc chủ quyền của Việt Nam vào ngày 3 tháng 7 để khảo sát địa chấn. Hộ tống tàu khảo sát là tàu hải cảnh nặng 12.000 tấn có máy bay trực thăng và một tàu hải cảnh nhỏ hơn với trọng tải 2.200 tấn.

Động thái này đã thúc đẩy chính phủ Việt Nam đưa bốn tàu hải cảnh có vũ trang đến hiện trường và đưa hai quốc gia đến bờ vực đối đầu. Vụ việc cũng gây ra một làn sóng chống Trung Quốc tại Việt Nam và trong khu vực, với việc Mỹ chỉ trích “hành vi ăn hiếp” trong khu vực của Bắc Kinh. Hoa Kỳ cáo buộc Trung Quốc “đã lặp đi lặp lại các hành động khiêu khích nhằm vào các dự án khai thác dầu khí ngoài khơi của các quốc gia” khác bằng cách “đe dọa an ninh năng lượng khu vực” và phá hoại “thị trường năng lượng Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và cởi mở ”.

Trung Quốc muốn tiếp cận với dầu khí ở Bãi Tư Chính 

Lưu vực Bãi Tư Chính nằm trong rạn san hô cực tây của Trường Sa và có trữ lượng dầu khí phong phú. Chính phủ Việt Nam hiện có hàng chục giàn khoan dầu trong khu vực.

Theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), rạn san hô này nằm trong vòng 200 hải lý thuộc vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam (EEZ). Tuy nhiên, Bắc Kinh không thừa nhận điều này, cho rằng rạn san hô này nằm trong đường chín đoạn của Bắc Kinh, phân định yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc về quyền hàng hải ở Biển Đông. Đường chính đoạn chạy dài tới 2.000km từ lục địa Trung Quốc đến trong phạm vi cách Philippines, Malaysia và Việt Nam vài trăm km.

Vào năm 2016, Tòa án Trọng tài Thường trực tại The Hague đã bác bỏ yêu sách của Bắc Kinh đối với các vùng lãnh thổ trong đường chín đoạn, một quyết định gây ấm ức cho chính phủ Trung Quốc. Bắc Kinh kêu gọi các thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) bỏ qua phán quyết và tiếp tục đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông (COC).

Trung Quốc đang sử dụng các phương tiện ngoại giao và quân sự để đạt được ý nguyện 

Bắc Kinh đã đề xuất rằng các dự án phát triển ở Biển Đông phải được giới hạn đối với các quốc gia có tranh chấp , mà không có sự tham gia của các cường quốc ngoài khu vực. Nói cách khác, Bắc Kinh muốn Việt Nam, Malaysia, Philippines và các quốc gia yêu sách khác hạn chế liên doanh với các công ty dầu khí quốc gia khác.

Đồng thời, chính phủ Trung Quốc tiếp tục tăng cường sự hiện diện quân sự trong khu vực. Trung Quốc đã đưa lực lượng hải cảnh vào quân đội vào năm 2018 và đã củng cố năng lực đội ngũ này. Họ cũng xây dựng và khai hoang bảy hòn đảo ở Trường Sa và cho một đội quân hùng hậu trú đóng.

Bắc Kinh thao túng các cơ chế giải quyết tranh chấp quốc tế để thúc đẩy lợi ích chiến lược riêng

Theo thông lệ quốc tế, khi hai quốc gia có vùng đặc quyền kinh tế trùng nhau, thì các quốc gia liên quan có thể tiến hành phát triển hàng hải chung cho đến khi các tranh chấp được giải quyết.

Tuy nhiên, trong trường hợp của Bãi Tư Chính, thuộc khu vực EEZ của Việt Nam, đề xuất của Trung Quốc về phát triển chung hàng hải là có ý đồ nhằm thao túng các luật lệ quốc tế để biến các vùng biển không bị tranh chấp thành tranh chấp. Do Hà Nội thường dựa vào các biện pháp ôn hòa trên cơ sở luật pháp quốc tế để bảo vệ quyền chủ quyền của mình, Trung Quốc hy vọng sẽ buộc Việt Nam chấp nhận phát triển chung trên biển.

Bằng cách tạo ra các tranh chấp mới ở Biển Đông, Trung Quốc chỉ muốn các công ty nước ngoài không đầu tư vào khu vực này. Hy vọng rằng những thiệt hại kinh tế đối với Việt Nam và các nước ASEAN khác sẽ thúc đẩy họ chấp nhận các đề xuất phát triển chung.

Gia tăng quân sự hóa đang đẩy khu vực đến gần bờ vực xung đột

Việc thử nghiệm tên lửa đạn đạo chống hạm gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông đánh dấu sự leo thang rõ ràng về quân sự hóa trong khu vực. Cuộc tập trận cùng với các cuộc thử nghiệm tiếp theo về tên lửa chống hạm trên đất liền là một màn trình diễn có chủ ý về sức mạnh hải quân của Trung Quốc nhằm đưa ra thông điệp cảnh báo tới Hoa Kỳ và các đối tác khu vực.

Trung Quốc đang sử dụng “chiến lược bắp cải”, để mở rộng ranh giới trên biển, theo đó một khu vực tranh chấp được bao quanh bởi nhiều lớp an ninh để ngăn tiếp cận quốc gia đối thủ. Cuối cùng, lãnh thổ bị bao vây bị kẻ xâm lược xâm chiếm hoàn toàn.

Cũng trong một phần chiến lược, Trung Quốc đưa dân quân đánh cá để quấy rối ngư dân các quốc gia khác. Các tàu đánh cá này được chính phủ trợ cấp, được đào tạo thu thập thông tin về các tàu nước ngoài và đã tham gia giải cứu các tàu đánh cá bất hợp pháp của Trung Quốc bị các chính phủ khác bắt giữ.

Việc cho tàu HD8 gần đây xâm phạm Bãi Tư Chính là việc thành lập một lớp khác trong “bắp cải bảo mật Trung Quốc”. Nhưng việc này đang đẩy khu vực tới gần xung đột hơn.

Vào ngày 7 tháng 8, Hải quân Hoa Kỳ đã cho tàu USS Ronald Reagan đến Biển Đông. Trong một tuyên bố, Washington cho biết phương châm của hàng không mẫu hạm là “hòa bình thông qua sức mạnh”, và yêu cầu các quốc gia có yêu sách “tuân theo luật pháp quốc tế”. Việc hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan tới khu vực này có thể là mối đe dọa để Trung Quốc cần rút HD8 khỏi Bãi Tư Chính. Quần đảo Trường Sa cách Trung Quốc đại lục một quãng đường dài và có thể dễ dàng thấy chuỗi cung ứng của họ bị phá vỡ trong trường hợp xảy ra xung đột. Sự xuất hiện của hàng không mẫu hạm cũng báo hiệu rằng Hoa Kỳ đang cố gắng trấn an các đối tác trong khu vực và đối đầu sự thống trị của hải quân Trung Quốc.

Tất cả đều chú ý đến bước đi tiếp theo của Trung Quốc. Khi cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra trên sân khấu kinh tế quốc tế, Biển Đông có thể là nhà hát tiếp theo để hai cường quốc trình diễn vũ lực.

K.A.

Nguồn bản gốc: Vanguard Bank is a clear example of Beijing’s South China Sea strategies in action

VNTB gửi BVN 

This entry was posted in Bãi Tư Chính, Biển Đông. Bookmark the permalink.