Tô Văn Trường
Có thể nói chưa bao giờ ngành giao thông có nhiều chuyện lùm xùm và có nhiều quan chức cao cấp bị kỷ luật đến thế! Mà không chỉ các quan chức trong ngành giao thông, một số quan chức cấp Chính phủ có liên quan đến hoạt động giao thông cũng bị nêu tên, kể tội.
Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, nguyên Bộ trưởng Bộ giao thông Đinh La Thăng và 4 vị thứ trưởng vừa mới bị Ban Kiểm tra Trung ương kiến nghị xem xét kỷ luật là bài học đắt giá về công tác quản lý nhà nước của ngành giao thông.
Có một câu hỏi được đặt ra là tại sao ở Bộ GTVT lắm chuyện lùm xùm thế? Có nhiều quan chức cấp cao bị kỷ luật thế? Câu trả lời rất dễ tìm, đó là vì: Bộ GTVT là một trong những Bộ ngốn ngân sách Nhà nước nhiều nhất. Nên, bọn tham nhũng đã ăn thì toàn ăn khủng, không biết dừng, biết có thể vào tù cũng không ngán! Bộ GTVT có nhiều dự án, công trình dễ chấm mút nhất, vì đường xá cầu cống…khó kiểm toán hơn các công trình khác. Đây là Bộ dễ hình thành các nhóm lợi ích nhấ, vì giao thông vận tải liên quan đến rất nhiều Bộ, ngành…mà bọn tham nhũng các nơi luôn coi đó là các đám “cỗ làng”, chỉ chờ có lời mời là nhao vào “đánh chén”!"
Theo thông tin từ Bộ GTVT, toàn tuyến cao tốc Bắc-Nam có chiều dài 2.109 km, trong đó đến năm 2020 sẽ phấn đấu hoàn thành 2.000 km cao tốc. Về cao tốc Bắc – Nam phía Đông theo nghị quyết 52 của Quốc hội, từ nay đến năm 2021 sẽ đầu tư 654 km, chia thành 11 dự án, trong đó có 3 dự án đầu tư công và 8 dự án BOT. Tổng số vốn cho 11 dự án lên tới trên 118.000 tỷ đồng, riêng 3 dự án đầu tư công cần 55.000 tỷ và chi phí giải phóng mặt bằng cho 8 dự án BOT cần 13.000 tỷ đồng.
Bộ GTVT cũng cho biết sẽ trình Quốc hội dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam với tổng chiều dài 1559 km, được xây dựng để khai thác riêng tàu chở khách, có tổng mức đầu tư 1.334.459 tỷ đồng (58,7 tỷ USD), trong đó 80% là vốn của nhà nước. Thời gian thực hiện trong 30 năm, từ 2020-2050.
Nhiều người dân quan tâm đến thông tin :
Dự án đường cao tốc Bắc-Nam và đường sắt cao tốc Bắc Nam có yếu tố Trung Quốc (sẵn sàng đầu tư) đã được nhiều người dân và giới trí thức đề cập về nhiều bài học nhãn tiền “tiền mất tật mang” bởi ông bạn láng giềng phương Bắc. Tại sao chỉ có Trung Quốc mặn mà với các dự án này và được Bộ giao thông quan tâm ủng hộ bởi vì Trung Quốc giỏi “đi đêm” và nếu không cảnh báo kịp thời thì nhóm lợi ích sẽ lại tiếp tục đi vào “vết xe đổ” của những người tiền nhiệm!
Theo tôi hiểu Mỹ và các nước châu Âu không mặn mà với dự án cao tốc Bắc Nam bởi vì 3 yêu cầu mà Việt Nam không đáp ứng, đó là bảo lãnh doanh thu, bảo lãnh chuyển đổi tỷ giá và bảo lãnh rủi ro Chính phủ. Điều đó, chứng tỏ thiếu tính minh bạch.
Xin lưu ý: Các tổ chức quốc tế đã nhiều lần kêu gọi VN có tính minh bạch, nhưng hoài công. Có minh bạch tức là mất cơ hội chấm mút, nhóm lợi ích không lợi dụng được. Thiếu minh bạch là đúng hướng với quan hệ Việt-Trung: hai bên dễ bắt tay làm ăn lem nhem, là cách thức mà các nước khác không chấp nhận.
Công luận rất quan tâm đến ý kiến có trách nhiệm của ông Trương Gia Bình – trưởng ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (ban IV) – tại diễn đàn kinh tế tư nhân ngày 02/5/2019 vừa qua, đã khẳng định nếu giao các dự án lớn như đường sắt cao tốc Bắc-Nam, hay cảng hàng không quốc tế Long Thành cho khối doanh nghiệp tư nhân Việt Nam thì sẽ tiết kiệm được cả về thời gian và kinh phí đầu tư.
Nên chăng kêu gọi nội lực của những tập đoàn đã có thành tích tự đầu tư như Vingroup, VietJet, Hòa Phát (lấy ví dụ như thế) chuyển sang đóng góp làm đường cao tốc. Làm bớt cao ốc căn hộ đi, lắp ráp bớt xe đi, đừng dàn trải làm sân bay bến cảng khắp nơi nữa, chuyển nguồn lực qua làm cho có trọng điểm hơn.
Song song với việc đó là bán trái phiếu, công phiếu, để huy động khối tiền và vàng khổng lồ đang nhàn rỗi trong dân. Nếu biết cách khơi dậy lòng yêu nước để kêu gọi với khẩu hiệu như “Làm thay Trung quốc”, thì người dân sẽ ủng hộ. Cần tuyên truyền về những kế hoạch cụ thể nhằm đảm bảo tính minh bạch để trấn an người dân. Ngày xưa, dân chưa biết gì nhiều về kháng chiến mà còn góp vàng và nữ trang để giúp kháng chiến cơ mà! Nhưng bây giờ lòng tin có phần sứt mẻ, cần gầy dựng lại lòng tin trước đã. Dân tin rồi thì có thể đóng góp nhiều hơn là ta nghĩ.
Bây giờ nhiều người cứ giữ vàng ở nhà mà không sinh lời gì hết chỉ vì họ không tin mà đầu tư số vàng đó để phát triển đất nước. Đã có bàn bạc về việc huy động vàng nhưng chưa cụ thể về mục đích, chế độ đảm bảo và hoàn trả… Thu phí cao tốc rồi hoàn trả cho dân thì khả thi được chứ! Điều cốt yếu là cho người dân thấy cái tâm và cái tầm của cấp lãnh đạo, không phải vì chấm mút hoặc vì lợi ích nhóm, mà chỉ nhằm tránh bắt tay với ngoại bang… thì với sức người và sức của nội lực sẽ làm được nhiều điều hơn cả mong đợi.
Người dân tin rằng nếu Bộ giao thông còn "u mê" thì có thường trực Chính phủ và Quốc hội xem xét "tuýt còi" việc đầu tư dự án đường cao tốc Bắc-Nam chỉ biết dựa vào Trung Quốc!
T.V.T.
Tác giả gửi BVN