FB Vinhhuy Le
Thứ nhất, đây là ảnh chụp chung các nguyên thủ của 5 cường quốc thường trực Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc; và thứ hai, Chủ tịch nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa Giang Trạch Dân đứng ngay giữa. Tấm ảnh này hàm chứa một thông điệp: Trung quốc đang trở lại vị trí trung tâm của thế giới. Về mặt cá nhân, nó mang lại khoái cảm được ve vuốt hẳn là rất dễ chịu cho tự ái của Giang Trạch Dân. Trong quyển “Người thay đổi Trung Quốc – chuyện về Giang Trạch Dân” (The Man Who Changed China: The Life and Legacy of Jiang Zemin – Robert Lawrence Kuhn, New York Crown Press 2004, 2005), Dân giải thích về nó cách dí dỏm: “Tôi nghĩ có lẽ do tôi là người lớn tuổi nhất trong bọn họ (nên được đứng giữa)”. Nhưng sự thực thì sao?
Tháng 1-2000, trước khi Tổng thống Bill Clinton rời khỏi chức vụ, nguyên thủ các nước Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đã chụp chung bức ảnh này. Thoạt nhìn tưởng chừng như ngẫu nhiên nhưng Giang Trạch Dân đã phải tốn không ít tâm cơ để có được nó.
Lúc bấy giờ, Dân đã đề ra nhiệm vụ cho Bộ Ngoại giao nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa:
1- Phải sắp xếp để chủ tịch nước chụp ảnh chung với nguyên thủ bốn cường quốc kia;
2- Chủ tịch phải chiếm vị trí trung tâm như trong một thành ngữ Trung Hoa “Hạc lập kê quần” (chim hạc đứng giữa bầy gà), qua đó ám thị rằng chủ tịch của chúng ta đang là thống soái lãnh đạo cả hành tinh.
Nhiệm vụ của đàn em là phải thỏa mãn ý ngông của lãnh tụ nhưng nhiệm vụ này nghe qua tưởng đơn giản lại cực kì khó khăn. Ngay cả khi nguyên thủ tứ đại cường quốc kia chịu chụp ảnh chung với Dân thì cũng chẳng đến phiên ông ta được hiên ngang đứng giữa. Vậy là toàn thể nhân tài vật lực được huy động. Phải thu xếp, thuyết phục những người phụ trách tổ chức hội nghị cũng như các cơ quan thông tấn, các phóng viên nhiếp ảnh… Một kịch bản được vạch ra và đã tiến hành chu đáo đến từng chi tiết. Cuối cùng, khi các nguyên thủ đang mải mê đàm luận, người chụp ảnh bất thần đề nghị các vị đặt tay vào nhau để chụp tấm ảnh tỏ tình hữu nghị. Lúc ấy, cả bọn đầu bư đều vui vẻ hưởng ứng, chẳng ai chú ý đến vị trí mình đang đứng và đại ca Dân lẳng lặng chen vào giữa. Lãnh tụ Trung cộng vậy là nghiễm nhiên đứng giữa, bên trái là Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Thủ tướng Anh Tony Blair, bên phải là Tổng thống Pháp Jacques Chirac và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Để hoàn thành nhiệm vụ tưởng chừng bất khả thi, Bộ Ngoại giao Trung cộng đã tiêu tốn 500.000 đô-la.
Chuyện tưởng nhỏ mà không nhỏ, tấm ảnh này đã được dùng để tuyên truyền cho vai trò quan trọng và vị thế đang lên của Trung Quốc, ở cả trong lẫn ngoài nước. Từ đó, nguyên thủ các nước phương Tây luôn cẩn trọng khi chụp ảnh chung với lãnh tụ của bọn Cộng, chẳng những không cho chúng dịp được làm hạc đứng giữa bầy gà mà còn không cho cả cơ hội được làm con gà nhép chen vào giữa bầy hạc. Ha ha vui!