Luật sư Nguyễn Văn Thân
Phiên tòa xét xử vụ Kim Jong Nam đã bắt đầu từ ngày 2-10 và dự kiến là sẽ kéo dài tới ngày 30-11. Công tố viên sẽ đưa gần 40 nhân chứng và hơn một chục nhân chứng chuyên gia trình diện và khai báo trước tòa. Hai bị cáo là Siti Aisyah (25 tuổi, người Nam Dương) và Đoàn Thị Hương (29 tuổi, người Việt Nam) không nhận tội sát nhân nhưng nếu bị buộc tội thì phải lãnh án tử hình.
Vào ngày 13-2 năm nay, Kim Jong Nam xuất hiện tại phi trường Kular Lumpur với vé máy bay về Macau. Trong lúc Kim Jong Nam chuẩn bị tự check in, Siti Aisyah tiến tới từ phía sau và dụi tay lên mặt Jong Nam. Jong Nam giật mình hỏi: “Cô là ai?”. Lập tức Đoàn Thị Hương xấn tới và bôi tay lên má Jong Nam. Cả hai nhanh chóng bỏ đi theo hai hướng ngược chiều và biến mất trong đám đông.
Jong Nam lảo đảo tới bàn thông tin và ra dấu cho nhân viên là ông bị đau mắt. Sau đó, cảnh sát phi trường dẫn ông đi vào phòng y tế. Tất cả bước đi thong thả. Nhưng trong chốc lát, Jong Nam ngã quỵ vô chiếc ghế trong phòng và chết trong lúc nằm trên xe cứu thương trên đường đến bệnh viện. Theo cảnh sát thì mọi việc xảy ra chớp nhoáng trong khoảng 20 phút. Kim thọ 45 tuổi.
Tất cả những cảnh này được máy quay phim gắn tại phi trường thu lại. Giấy thông hành để tên là Kim Chol, công dân Bắc Hàn. Nếu cảnh sát báo tin cho Tòa đại sứ Bắc Hàn thì có lẽ thế giới cũng không biết là Kim Jong Nam đã bị ám sát. Nhưng cảnh sát Mã Lai lầm tưởng Kim Jong Nam là một người Nam Hàn bị chết vì nhồi máu cơ tim và họ đã thông báo cho Tòa lãnh sự Nam Hàn tại Kuala Lumpur. Qua ngày hôm sau thì tin Kim Jong Nam bị ám sát được loan khắp thế giới. Sau khi xem lại máy quay phim, cảnh sát Mã Lai kết luận đây là một cuộc ám sát dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn của 4 điệp viên Bắc Hàn đã lên máy bay rời Mã Lai trong ngày hôm đó. Chỉ trong vài ngày sau, cảnh sát đã tìm và bắt giữ hai cô gái Siti và Hương. Sau khi thẩm vấn, công tố quyết định truy tố họ tội sát nhân bằng cách quẹt chất kịch độc VX lên mặt nạn nhân. Ngoài ra, cảnh sát cũng thẩm vấn 3 nhân viên sứ quán khác của Bắc Hàn. Bình Nhưỡng phản đối và trả đũa bằng cách câu lưu 9 nhân viên sứ quán của Mã Lai tại Bắc Hàn. Vào cuối tháng 3, Mã Lai đồng ý thả nghi phạm và trả xác Kim Jong Nam cho Bắc Hàn. Đổi lại, Bình Nhưỡng cho phép 9 nhân viên sứ quán Mã Lai và gia đình trở về nước.
Kim Jong Nam sinh năm 1971 tại Bình Nhưỡng, là con trai trưởng của Kim Chánh Nhật. Mẹ của Jong Nam là một tình nhân không được chế độ công nhận. Ngày sinh của Kim Jong Nam cũng như ngày chết không được truyền thông Bắc Hàn nhắc tới, nhưng Jong Nam được bố yêu thương hết mức. Nhân viên ngoại giao Bắc Hàn nhận lệnh mang về những loại đồ chơi mắc tiền nhất cho Jong Nam, gồm có đồng hồ kim cương và súng nạm vàng. Tiệc sinh nhật của Jong Nam tốn hơn bạc triệu Mỹ kim trong khi GDP mỗi đầu người của Bắc Hàn chưa tới 500 đô.
Lúc đầu, Kim Chánh Nhật có ý định truyền ngôi cho thái tử Jong Nam. Nhưng các hoàng tử khác lần lượt ra đời. Chánh Nhật có ít nhất thêm 4 đứa con nữa trong hai thập niên: một đứa con gái với vợ chính, hai đứa con trai và một đứa gái với một phi tần khác. Hai hoàng tử là Kim Jong Chul sinh năm 1981 và Kim Jong Un ra đời năm 1984. Lúc đó, Jong Nam đang học tại Geneva. Từ nhỏ, Jong Chul biểu hiện tính tình mềm mại, yếu đuối như một đứa con gái nên không được cân nhắc cho nối ngôi. Trong khi đó, Jong Un đã được mặc quân phục và học cách chỉ huy và ra lệnh cho các tướng lãnh. Vào năm 2003, một đầu bếp người Nhật của Jong Un mang bút hiệu Kenji Jujimoto xuất bản hồi kí kể lại rằng lần đầu ông gặp Jong Un là một cậu bé 7 tuổi trong bộ quân phục như một vị đại tướng tí hon. “Đại tướng” bắt tay và gườm ông như thể muốn nói “mày là một thằng Nhật đáng khinh bỉ”.
Như Jong Nam, Jong Un cũng ghi danh học (dưới tên giả) tại một trường tư ở Thụy Sĩ, nơi mà tính bảo mật được áp dụng triệt để. Jong Un rất thích chơi bóng rổ. Hàng ngày, nhân viên đại sứ quán lái xe đưa đi học. Bạn bè tưởng cậu học trò là con của tài xế chứ không ngờ đó là một hoàng tử đỏ. Vào thời điểm này, ai cũng nghĩ rằng thái tử Jong Nam sẽ được truyền ngôi. Nhưng Jong Nam thích chơi bời hơn làm chính trị. Mới tới tuổi dậy thì là đã biết nhậu nhẹt, gái gú. Một sự kiện xảy ra vào năm 2011 là giọt nước tràn li. Jong Nam cùng với vợ bé và con sử dụng giấy thông hành giả đến Nhật và bị bắt. Jong Nam giải thích rằng ông muốn dẫn vợ con đi chơi ở Tokyo Disneyland. Nhật Bản quyết định trục xuất cả gia đình Jong Nam về Trung Quốc làm Kim Chánh Nhật nổi điên và phải hủy cả chuyến công du Trung Quốc đã lên kế hoạch từ trước. Jong Nam bị truất phế rồi cùng với người vợ lẽ cùng con cái dời sang sinh sống ở Macau. Tại đây, Jong Nam trở thành khách quen của các sòng bài và lầu xanh thượng hạng.
Kim Chánh Nhật bị tai biến mạch máu não vào tháng 8-2008. Jong Un được phong tướng vào năm 2010 để chuẩn bị nối ngôi. Khi Chánh Nhật qua đời vào tháng 12-2011 thì Jong Un mới 27 tuổi nhưng còn khát máu hơn cả hơn cả bố và ông nội. Chỉ trong hai năm sau khi lên ngôi, Jong Un đã hành quyết hơn 140 quan chức cấp cao bị tình nghi không trung thành tuyệt đối với hoàng đế trẻ. Các quan chức khác bị buộc phải tham dự các cuộc hành quyết này để biết sợ hãi.
Theo tạp chí Nikkei Asian Review của Nhật, chú rể của Jong Un là Jang Song Thaek sang Bắc Kinh gặp Hồ Cẩm Đào vào tháng 8-2012 và đề nghị phương án lật đổ Jong Un, đưa anh trai Kim Jong Nam lên thay thế. Lúc đó Hồ chưa có câu trả lời dứt khoát vì đang phải đương đầu với vụ con trai của thư kí riêng Lệnh Kế Hoạch tử nạn xe hơi trong lúc lái chiếc Ferrari đắt tiền trên đường phố Bắc Kinh. Kế hoạch của Jang lọt tới tai Chu Vĩnh Khang lúc đó là trùm mật vụ. Chu báo lại cho Kim vì hai bên có quan hệ làm ăn với nhau. Vào ngày 11-6-2015, Chu nhận án tù chung thân vì tội hối lộ, lạm dụng quyền hành và tiết lộ bí mật nhà nước. Còn Jang bị Kim hành quyết vào tháng 12-2013. Nhưng Kim vẫn luôn bị ám ảnh là sẽ bị người anh cùng cha khác mẹ soán ngôi nên ra lệnh hạ độc luôn Kim Jong Nam để trừ hậu họa.
Như những chế độ độc tài khác, Bắc Hàn được xây dựng từ truyền thuyết là họ Kim xứng đáng được trị vì vì mang dòng máu Bạch Đầu. Bạch Đầu (Mount Baekdu) là ngọn núi lửa cao nhất nằm trên biên giới Trung Quốc và Bắc Hàn trong khu vực Mãn Châu. Huyền sử khai quốc bắt đầu từ đây và người Hàn Quốc (cả Nam và Bắc) xem nơi đây là một ngọn núi linh thiêng. Kim Nhật Thành đã tận dụng địa thế hiểm trở tại đây để tổ chức kháng chiến chống thực dân Nhật. Tuy Kim Chánh Nhật sinh ra ở Liên Xô nhưng Bắc Hàn luôn tuyên truyền rằng ông sinh ra ở núi Bạch Đầu để duy trì tính chính danh của triều đại nhà Kim. Chỉ có dòng máu Bạch Đầu mới có thể nối ngôi. Cái chết của Kim Jong Nam có nghĩa là bớt đi một người có thể cạnh tranh ngai vàng với Jong Un.
Khi bước vào phi trường Kuala Lumpur, Kim Jong Nam chỉ đeo một túi nhỏ nhưng trong đó có 120 ngàn Mỹ kim tiền mặt. Có người suy đoán Jong Nam đã bán một số tin tức cho CIA của Mỹ. Từ khi Chánh Vân lên thì Jong Nam không còn nhận chu cấp. Con trai của Jong Nam là Kim Han Sol sinh tại Bình Nhưỡng năm 1995 nhưng lớn lên như một thường dân và ghi danh học tại trường học địa phương ở Macau. Năm 2012, Han Sol tham gia một cuộc phỏng vấn với Elisabeth Rehn, đại diện Liên hợp quốc tại Bosnia, nơi Han Sol theo học và gọi Kim Chánh Vân là một nhà độc tài, bày tỏ ước vọng sau này sẽ theo đuổi các dự án từ thiện và xây dựng hòa bình trên thế giới, nhất là trên bán đảo Triều Tiên. Vào đầu tháng 3, Han Sol xuất hiện trên youtube xác nhận là bố đã bị ám sát và Han Sol cùng mẹ và em gái đang ở một nơi an toàn.
Người sau cùng mang dòng máu Bạch Đầu là Kim Long Chul, anh ruột của Jong Un. Năm 2015, Jong Chul bị phát hiện đi xem chương trình văn nghệ của Eric Clapton tại Luân Đôn. Trước đó, Jong Chul cũng đã sang Singapore xem Eric Clapton biểu diễn vào năm 2011 và đi theo ban nhạc của Clapton qua 4 thành phố ở Đức vào năm 2006. Không chỉ yêu thích nhạc ngoại quốc tình cảm, ủy mị, Jong Chun cũng bị nghi ngờ là một người đồng tính. Trong lịch sử Hàn Quốc, Kong-min, vị vua thứ 31 của triều đại Koryo (1352 -1374) được cho là một người đồng tính. Vua Khải Định của Việt Nam cũng bị nghi ngờ là một người đồng tính.
Hầu hết mọi người đồng ý rằng nếu vì bất cứ lído gì mà Jong Un từ trần và Jong Chul lên thay thì thế giới sẽ an bình hơn. Chắc chắn sẽ không có các cuộc khủng hoảng nguy cơ chiến tranh hạt nhân hoặc đấu khẩu với Tổng thống Trump. Mặt khác, giấc mơ thống nhất Nam Bắc Hàn cũng có cơ hội trở thành hiện thực.
Do đó, nếu Kim Jong Chul đột nhiên biến mất trong những ngày tháng tới thì cũng không có gì đáng ngạc nhiên vì bất cứ người nào mang dòng máu Bạch Đầu cũng là một mối đe dọa tiềm tàng đối với ngai vàng của Jong Un.
N.V.T
(Tác giả gửi BVN)