Phạm Chí Dũng
Vào ngày thứ 8 của cuộc khủng hoảng mang tên Đồng Tâm – 22 tháng Tư năm 2017, 6 ngàn người dân thượng tôn tinh thần đồng tâm cùng kỷ luật tổ chức cao đến mức kinh ngạc trong đấu tranh phản kháng đã giành được thắng lợi lớn chưa từng có trong lịch sử tranh đấu của dân oan Việt Nam: chính quyền phải cam kết sẽ không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với toàn thể nhân dân xã Đồng Tâm vì tội “bắt giữ người trái pháp luật”.
Ngay lập tức, chính quyền đã nhận được 19 cảnh sát cơ động còn lại từ phía người dân Đồng Tâm.
Bản cam kết có chữ ký của Chủ tịch Nguyễn Đức Chung, ĐBQH Đỗ Văn Đương, Lưu Bình Nhưỡng, Dương Trung Quốc.
Tiền lệ phòng vệ chính đáng
Chỉ ngay trước ngày 22/4 trên, trong khi những luật sư bảo vệ nhân quyền đã chứng minh rằng việc người dân Đồng Tâm bắt giữ công an chỉ là hành động mang tính phòng vệ chính đáng, nhiều tin tức cho biết trong nội bộ chính quyền và đặc biệt trong giới công an vẫn vừa hậm hực vừa hung hãn đòi hỏi “chúng nó bắt người của mình mà cho qua thì tạo tiền lệ rất xấu, làm sao sau này trị được?”, cùng những “sáng kiến” dùng lực lượng tinh nhuệ tấn công thôn Hoành trong làng Đồng Tâm để giải cứu các “con tin”.
Nhưng cũng có nhiều nguồn tin từ dư luận xã hội cho rằng “nội bộ các cơ quan thi hành pháp luật cãi nhau như mổ bò nhưng cuối cùng chẳng có cơ quan nào dám xung kích đương đầu với dân”.
Sau vụ giáo dân Hà Tĩnh chiếm trụ sở Ủy ban nhân dân huyện Lộc Hà vào tháng 3/2017, vụ nông dân Đồng Tâm đặt dấu ấn trong lịch sử phản kháng chế độ bằng hành động bắt giữ cả một trung đội cảnh sát cơ động cùng một số quan chức vừa công an vừa chính quyền đã chính thức chấm dứt thời hoàng kim công an trị. Khác hẳn với cảnh trước đây công an gần như muốn bắt ai thì bắt và không hề nương tay với dân oan đất đai, bây giờ hầu như toàn miền Bắc, một phần miền Trung và có thể cả một số địa phương ở miền Nam, đều tràn ngập “điểm nóng đất đai” mà có thể phát sinh việc bắt giữ cá nhân công an hay đơn vị công an vào bất kỳ lúc nào nếu bị đàn áp.
Còn quân đội?
Không hề dễ dàng để một cộng đồng nông dân đưa chính quyền vào thế buộc phải đàm phán và phải cam kết sẽ không truy tố họ. Sau chuỗi tranh đấu gian khổ của nhiều cộng đồng dân oan đất đai trước đây mà nhiều người trong số họ đã bị công an tống vào nhà giam từ năm này sang năm khác, khủng hoảng xã hội Việt Nam đã tiệm cận giới hạn bùng nổ và người dân, điển hình là ngư dân Hà Tĩnh và nông dân Đồng Tâm, đã vượt qua ranh giới sợ hãi trong lòng. Tính chính nghĩa đương nhiên của họ trong việc bảo vệ môi trường sống và quyền được sống, tính hợp pháp của họ trong hành động phòng vệ chính đáng trước các lực lượng đàn áp của chính quyền càng vươn lên bao nhiêu, nỗi sợ hãi của giới quan chức chính quyền, công an cùng công cụ cảnh sát, an ninh càng run rẩy bấy nhiêu.
Sự nhượng bộ nhanh chóng của chính quyền Hà Nội trước nhân dân Đồng Tâm cũng cho thấy Bộ quốc phòng – được xem là cơ quan chủ quản của Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel) và có lợi ích mật thiết với diện tích đất nông nghiệp đang muốn thu hồi ở Đồng Tâm – đã không dám dùng lực lượng quân đội để tấn công vào nhân dân, khác hẳn với “trận đánh đẹp” công an và quân đội vào gia đình Đoàn Văn Vươn ở Tiên Lãng, Hải Phòng năm 2012.
Một sĩ quan quân đội giấu tên đầy bức bối: đừng có nói quân đội chung chung mà tội nghiệp, mà hãy tách biệt rõ ràng giữa những nhóm nhiều tiền lắm của, lợi dụng chính sách để trục lợi trong quân đội, với một tỷ lệ lớn hơn hẳn là những sĩ quan, chiến sĩ không liên quan gì đến các dự án kiếm tiền, càng không liên đới gì nạn tham nhũng trong quân đội. Chính khối sĩ quan và chiến sĩ ấy sẽ không cam tâm nghe lệnh cấp trên để quán triệt dân như lực lượng thù địch và tấn công dân. Quân đội Việt Nam vẫn còn giữ được một cái gì đó không cho phép chủ nghĩa lợi ích lũng đoạn…
Thắng lợi của nhân dân Đồng Tâm ngày hôm nay cũng chính là một chiến thắng trước các nhóm lợi ích tham tàn ở Việt Nam.
Còn nhiều thử thách
Nhưng hãy đừng bao giờ quên những bài học đau đớn trong lịch sử. Thọ Ngọc, Thanh Hóa năm 1989 và Quỳnh Phụ, Thái Bình năm 1997 – những cuộc “khởi nghĩa” của người nông dân cũng bước đầu giành thắng lợi, nhưng sau đó không lâu đã bị những đòn chơi bẩn của chính quyền và công an nhấn chìm trong lao tù.
Phía trước người dân Đồng Tâm, cùng dân oan đất đai ở nhiều tỉnh thành khác, vẫn còn nhiều việc phải làm và phải kiên tâm tranh đấu.
Thông thường, công an sẽ chờ vài ba tháng sau vụ việc để xoa dịu sự phẫn nộ dân chúng và khiến bầu không khí lắng lại, rồi tổ chức khởi tố vụ án, khởi tố bị can, kể cả “bắt nguội”. Kinh nghiệm xương máu đã là quá nhiều ở Dương Nội, Văn Giang, Bắc Ninh, Thái Bình, Hà Tĩnh, Bình Thuận… và nhiều tỉnh miền Tây Nam Bộ.
Còn nếu do e sợ phản ứng cộng đồng của người dân cùng sự lên án vi phạm nhân quyền của cộng đồng quốc tế mà chưa dám hồi tố bắt người, liệu công an có lặp lại những hành vi chơi xấu đối với người dân, đặc biệt là người lãnh đạo của cộng đồng xã Đồng Tâm, như thường làm trước đây?
Một bài học cận kề vào năm 2011 là làng Ô Khảm ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Cũng từ cuộc đấu tranh chống tham nhũng và trưng thu đất đai vô lối mà 13 ngàn người dân làng này đã giành thắng lợi trong một cuộc đấu tranh “rào làng kháng chiến”, bắt buộc chính quyền Bắc Kinh thời Thủ tướng Ôn Gia Bảo phải đàm phán và để cho Ô Khảm trở thành làng đầu tiên trong cả Trung Quốc được bầu cử tự do, với kết quả trưởng làng là một người được dân làng bầu lên chứ không phải là quan chức được chính quyền ấn xuống.
Nhưng chỉ sau vài năm, chính người trưởng làng đó đã bị chính quyền trả thù bằng việc vu tội và bắt giam ông.
Đồng Tâm lại là một hình ảnh của Ô Khảm, ở Việt Nam.
Hãy vững tin!
P.C.D.
Đã đăng trên VNTB. Tác giả gửi BVN
Đọc thêm:
Đồng Tâm thả toàn bộ con tin sau khi chủ tịch Hà Nội đưa ra 3 cam kết
Ông Phạm Văn Trung vái chào dân chúng xã Đồng Tâm sau khi được thả. (Hình: Tuổi Trẻ)
HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Sau cuộc đối thoại với Chủ tịch thành phố Hà Nội, chiều 22 Tháng Tư, dân chúng xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, phóng thích 19 con tin cuối cùng, bao gồm cảnh sát cơ động, công an, và viên chức địa phương, theo tin nhiều cơ quan truyền thông trong nước.
Vụ nổi loạn kéo dài một tuần với nhiều yếu tố được xem là chưa từng có – Dân chúng một xã cùng nổi loạn, bắt giữ 38 con tin gồm cảnh sát cơ động, công an và viên chức chính quyền địa phương, rào làng tử thủ. Hệ thống tư pháp phải phóng thích bốn người dân đang bị cầm giữ với cáo buộc “gây rối trật tự công cộng”. Những người nổi loạn phóng thích con tin theo từng đợt, tương ứng với sự đáp ứng của chính quyền đối với những yêu cầu của họ – cuối cùng đã kết thúc êm thắm, không ai thiệt mạng.
Hệ thống truyền thông của chính quyền Việt Nam chỉ loan báo vụ nổi loạn đã kết thúc sau khi ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch thành phố Hà Nội, đến xã Đồng Tâm để đối thoại với dân chúng theo đúng yêu cầu của dân chúng chứ không cho biết chi tiết nội dung đối thoại.
Tuy nhiên, những người dùng Internet tại Việt Nam đã chuyển cho nhau ảnh chụp tờ cam kết do ông Chung tự tay viết và ký, theo đó, (1) Trực tiếp giám sát cuộc thanh tra việc quản lý và sử dụng đất tại xã Đồng Tâm, bảo đảm đúng với “sự thật khách quan” và “đúng pháp luật”, xác định rạch ròi đâu là “đất nông nghiệp”, đâu là “đất quốc phòng”; (2) Không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với toàn thể dân chúng xã Đồng Tâm; (3) Chỉ đạo điều tra việc bắt và gây thương tích cụ Lê Đình Kình, xử lý theo đúng qui định pháp luật.
Cam kết của ông Chung được làm dưới sự chứng kiến của hai đại biểu Quốc Hội (một là Trưởng ban Dân nguyện, một là người đại diện cho dân chúng xã Đồng Tâm tại Quốc hội Việt Nam) được đọc cho toàn xã cùng nghe qua hệ thống loa phóng thanh.
Báo điện tử VnExpress tường thuật, “ngay sau đó, cánh cửa nhà văn hóa thôn Hoành (nơi được dùng để cầm giữ các con tin) mở rộng, dân chúng mang toàn bộ tư trang, kể cả công cụ hỗ trợ đàn áp đến trả lại cho các con tin.
Cũng theo tường thuật của báo chí Việt Nam người ta mới biết, trong số các con tin bị cầm giữ có ông Phạm Văn Trung, Trung đoàn phó Trung đoàn Cảnh sát Cơ động Hà Nội.
Có hai điểm đáng ngạc nhiên là nhiều con tin vui vẻ bắt tay tạm biệt những người cầm giữ mình, và ông Phạm Văn Trung, sĩ quan có cấp bậc và chức vụ cao nhất, chắp tay vái chào dân chúng xã Đồng Tâm.
Hôm 20 Tháng Tư, tờ Tuổi trẻ tự ý đục bỏ bài tường thuật “Vào ‘tâm bão’ Đồng Tâm”. So với những bài cùng đề tài của một số tờ báo khác, bài này có hai điểm khác biệt: (1) Xác định dân chúng xã Đồng Tâm khiếu nại – tố cáo chuyện biến “đất nông nghiệp” thành “đất quốc phòng” để “cưỡng chế – thu hồi” kéo dài suốt năm năm nhưng không được cấp nào xem xét; (2) Dân chúng xã Đồng Tâm chi cả triệu đồng để nuôi các con tin và đối xử với họ hết sức tử tế.
Cũng cần nhắc lại rằng, cả Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội và công an Hà Nội từng yêu cầu dân chúng xã Đồng Tâm phải phóng thích các con tin và khẳng định “sẽ nghiêm trị những kẻ cầm đầu, kích động”. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng từng tuyên bố với báo chí quốc tế rằng, Việt Nam sẽ giải quyết vụ Đồng Tâm “theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật”.
Tuy chỉ là Chủ tịch thành phố Hà Nội, về nguyên tắc, không thể thay mặt hệ thống tư pháp xác định “trách nhiệm hình sự”, nhưng người ta tin rằng, các cam kết của ông Chung không phải là quyết định cá nhân
G.Đ.
Nguồn: http://www.nguoi-viet.com/tin-chinh/chu-tich-ha-noi-dua-ra-3-cam-ket/