Hòa Ái, phóng viên RFA
2017-04-10
“Biển ô nhiễm nặng, dân đánh bắt xa bờ thì bị tàu bắn hay đâm bể tàu. Dân đòi hỏi đền bù thì bị đàn áp. Dân lên tiếng thì bị cho là phản động. Hay cùng nhau bất tuân dân sự, cùng nhau ở tù hết thì lúc đó nhà nước lo, người dân không cần lo nơi ăn chốn ở nữa làm gì?”
Tàu đánh cá neo ở bãi biển Qui Nhơn ngày 4 tháng 8 năm 201?. AFP photo
Ngư dân bị bắn chết ở Biển Đông
“‘Tàu lạ’ cứ bắn ngư dân
Đảng thì ‘quan ngại’ dần dần vậy thôi!
Hải Quân đâu hết cả rồi?
Thương ngư dân quá riết rồi ra sao…
Bám biển cuộc sống gian lao
Lại bị ‘tàu lạ’ bắn vào chết toi
Ôi ngược đời đất nước tôi
Ngẫm mà đau xót ngậm ngùi bạn ơi!”
“Tàu lạ giết ngư dân.
Người lạ tràn biên giới.
Chính phủ im lặng lạ.
Ôi… nước tôi lạ quá”
Lại thêm một ngư dân Quảng Ngãi bị “tàu lạ” bắn chết tại ngư trường Biển Đông, thuộc chủ quyền của Việt Nam và đến ngày mùng 4 tháng Tư năm 2017 thông tin mới được loan đi.
Nỗi mất mát của gia đình ngư dân xấu số Trương Đình Bảy bị “tàu lạ” bắn chết ở Trường Sa, hồi cuối tháng 11 năm 2015 chưa nguôi ngoai thì nay thêm một người con của Quảng Ngãi, tên Trần Văn Định ra đi vĩnh viễn trong một chuyến ra khơi định mệnh mà dường như bất cứ ngư dân Việt Nam nào đánh bắt xa bờ cũng có thể dự cảm được cho số phần bất an của họ.
Lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư, bộ đội biên phòng và hải quân Việt Nam ở đâu mà cứ để tàu lạ tràn vào vùng biển của mình?
– Thính giả
Trước cái chết của ngư dân Trần Văn Định, rất nhiều khán thính giả cùng độc giả RFA bày tỏ nỗi tiếc thương sâu xa đến gia đình nạn nhân cũng như sự phẫn nộ đối với Chính phủ Hà Nội. Câu hỏi không chỉ của các gia đình ngư dân mà của hầu hết người dân Việt Nam rằng “Tại sao ngư dân cứ chết trên vùng biển thuộc chủ quyền nước nhà mà nhà nước không bao giờ làm điều gì khác hơn là cứ lên tiếng ‘quan ngại và quan ngại’ mà thôi?”
Trong khi đó, không ít thính giả nêu lên thắc mắc là “Lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư, bộ đội biên phòng và hải quân Việt Nam ở đâu mà cứ để tàu lạ tràn vào vùng biển của mình? Tại sao không bao giờ nghe thấy tin tức nào nói về ngư dân các nước có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông bị tàu lạ bắn chết vậy?”
Tuy nhiên, Hòa Ái ghi nhận thính giả Trang Nguyễn nhắc nhớ đã bao nhiêu năm rồi Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo không thể xác nhận “tàu lạ” là của ai và cái chết của các ngư dân Việt dường như chưa bao giờ được điều tra. Và vị thính giả Trang Nguyễn tự hỏi rằng “Có phải nguyên nhân là do Chính phủ Hà Nội đã biết gốc gác của những chiếc “tàu lạ” thuộc về người bạn láng giềng ‘4 tốt-16 chữ vàng’ rất đỗi thân quen?”. Và nếu đúng như thế thì thính giả Duchung Nguyen chua xót với câu hỏi cũng là câu trả lời cho chính mình rằng “Sẽ còn bao nhiêu xác đồng bào bị chết dưới họng súng của tàu Trung Quốc?”
“Tình hình bà con bây giờ ngoài đó là sau một năm là dự trữ trong dân đã cạn hẳn rồi. Tức là bây giờ họ không biết sống bằng gì nữa. Thế thì chỉ cần kéo dài thêm một thời gian ngắn nữa thôi thì họ sẽ đói. Trong khi đó không thể hiểu nỗi chính quyền làm trò gì? Chỉ có chừng đó tiền thôi, cấp cho dân thôi mà cũng không làm. Không biết số tiền đó đi đâu? Có mỗi một việc rằng sau khi tham nhũng tất cả mọi thứ, giờ chỉ còn số tiền bồi thường nhỏ nhoi, còm cõi đó để cho dân thôi mà cũng giấu giếm”.
Vừa rồi là chia sẻ của Nhà báo độc lập – Tiến sĩ Phạm Chí Dũng với Hòa Ái về nhận định của cá nhân ông trước những cuộc biểu tình của ngư dân và bà con ở bốn tỉnh Bắc miền Trung, nơi gánh chịu thiệt hại nặng nề bởi thảm họa môi trường biển do nhà máy thép Formosa gây nên hồi đầu tháng 4 năm ngoái. Trao đổi với Tiến sĩ Phạm Chí Dũng xoay quanh một vài ý kiến của quý thính giả gửi về Đài Á Châu Tự Do cho rằng các linh mục và những giáo dân bị xúi giục, kích động để gây rối như lập luận của thính giả Hung Bui “Linh mục dẫn đầu giáo dân đi đòi nhà nước đền bù thì rõ ràng chỉ có Công giáo gây rối còn gì, sao các tôn giáo khác không làm như vậy?”; Tiến sĩ cho rằng với thực tiễn xã hội và nhận định của ông sẽ chứng minh tính thực hư của những cáo buộc như thế. Tiếp theo trong chương trình, Hòa Ái trích đăng các ý kiến liên quan:
Cảng cá tỉnh Bình Thuận im ắng hôm 22/3/2017. AFP photo
“Không phải tôi là người Công giáo nên tôi có những lời nói thiếu công bình mà bênh vực cho người Công giáo. Cho dù tôi không và chưa biết cụ thể tình hình những người anh em của tôi ở miền Trung chịu ảnh hưởng môi trường biển do Fomorsa gây ra nhưng qua nhận biết rất đơn giản là chính quyền đang thiếu đi sự khách quan, thiếu đi sự trung thực cần thiết làm cho tình hình càng thêm phần rắc rối. Ai mà tin được khi đầu tiên xây dựng nhà máy, lãnh đạo nói lên bao nhiêu lời có cánh cho sự phát triển kinh tế, đời sống cho người dân.
Khi biển bị ô nhiễm thay vì lãnh đạo thăm hỏi, thành thật nhìn nhận lỗi và cố gắng khắc phục thì đằng này động thái duy nhất mà chính quyền làm là đánh lạc hướng dư luận và công kích những người khác trong khi chưa đủ chứng cứ. Ô nhiễm quá nhiều, thiệt hại quá nhiều, ai là người nhận lỗi trước dân? Là lãnh đạo, là người phục vụ nhân dân đừng hèn nhát, không dối trá mà hãy vì lượng tâm đối thoại với những người dân đang rất khó nghèo trong thực tế đang diễn ra!”
“Mình bên lương thấy cảnh này vô cùng cảm kích, xin gửi tới các quý Cha cùng bà con xứ đạo lời cám ơn chân thành. Kính chúc các quý Cha cùng bà con giáo dân và lương dân miền Trung luôn bình an và đoàn kết, quyết đuổi ‘lũ giặc phá hoại môi trường’ Formosa ra khỏi Việt Nam. Cả nước huớng về khúc ruột miền Trung với đầy nắng, gió và những nhân tai dịch họa. Ngày giỗ Tổ Hùng Vương năm nay cũng là ngày giỗ đầu của biển miền Trung, cho tôi gửi tới nén huơng lòng. Kính các quý Cha và thuơng cảm cùng đồng bào”.
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương năm nay cũng là ngày giỗ đầu của biển miền Trung, cho tôi gửi tới nén huơng lòng.
– Thính giả
“Muốn an lòng dân, Chính phủ Việt Nam hãy làm những gì có thể như làm sạch trầm tích độc hại dưới đáy biển, khi đó biển sạch người dân có thể an tâm sinh sống. Còn dân chúng 4 tỉnh miền Trung không thể chờ vào tiền hỗ trợ đền bù ấy mà sống được. Mong chính phủ hãy cân nhắc kỹ lưỡng để dân an tâm, không lẽ tất cả bỏ xứ ra đi? Chuyện đó là không thể. Vì vậy chính phủ để họ biểu tình, bị bắt thì không giải quyết được vấn đề”.
Chính phủ trấn áp, bắt bớ người dân xuống đường hay lên tiếng phản đối Formosa vì một môi trường sống trong lành không giải quyết được vấn đề như ý kiến của thính giả Hà Trần, nhưng cộng đồng thế giới vẫn nhìn thấy những hình ảnh dân chúng bị đánh đập đến đổ máu chỉ vì đi khiếu kiện để được bồi thường thỏa đáng kể từ khi Chính phủ thông báo nhanh chóng bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân của thảm họa Formosa.
Mới đây nhất, chàng thanh niên Nguyễn Văn Hóa, ở Hà Tĩnh, nơi xảy ra biến cố thảm họa môi trường chính thức bị khởi tố theo Điều 258 Bộ luật Hình sự Việt Nam mà truyền thông trong nước dẫn lời Cơ quan An Ninh điều tra, Công an Hà Tĩnh là có ký hợp đồng với các đài, trang mạng nước ngoài cũng như lập nhiều tài khoản mạng xã hội để đưa thông tin về sự cố môi trường, lũ lụt ở miền Trung “gây phức tạp tình hình an ninh trật tự trên địa bàn”. Thính giả RFA tỏ ra ngao ngán trước thông tin này. Thính giả Thanh Tùng nói rằng “Đất nước lúc nào cũng hô hào chống tham nhũng. Nhưng tố giác tội phạm thì phạm tội”. Thính giả Nguyễn Thế Minh buông lời “Ở cái chế độ này yêu nước là tội ác. Thật là khổ cho dân Việt rồi!” Và sau đây là chia sẻ của thính giả Phạm Minh Vũ, là một cựu tù nhân lương tâm, cũng bị tuyên án tù theo Điều 258 khi anh đến Đồng Nai quan sát sự kiện công nhân biểu tình chống Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép HD 981 ở khu vực Biển Đông hồi năm 2014:
“Điều 258, tội ‘lợi dụng các quyền dân chủ’ thì các tổ chức xã hội dân sự và nhiều cá nhân lên tiếng về việc nhà cầm quyền lên tiếng về việc nhà cầm quyền áp dụng các điều luật không phải mơ hồ nữa mà là phi nhân tính khi nó đặt các quyền phổ quát của nhân loại được công nhận, mà nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam đã ký, dưới sự bao che của Đảng. Như thế là vô pháp luật. Sống trong một môi trường xã hội Việt Nam bị kềm chế khi chính bản thân của em và của đồng bào cũng như thế thì những người có lương tâm đều lên tiếng nhà cầm quyền phải thay đổi những chính sách này để phục vụ nhân dân, chứ không phải để phục vụ lợi ích nhóm hay một cá nhân nào trong Đảng Cộng sản cầm quyền”.
Hòa Ái xin được kết thúc chương trình hôm nay qua tâm tình của một thính giả:
“Biển ô nhiễm nặng, dân đánh bắt xa bờ thì bị tàu bắn hay đâm bể tàu. Dân đòi hỏi đền bù thì bị đàn áp. Dân lên tiếng thì bị cho là phản động. Hay cùng nhau bất tuân dân sự, cùng nhau ở tù hết thì lúc đó nhà nước lo, người dân không cần lo nơi ăn chốn ở nữa làm gì?”