Công trường dự án bauxite khi còn đang xây dựng. AFP
Kết quả thanh tra cho biết dự án bauxite-nhôm Lâm Đồng thực hiện chậm và không hiệu quả, trong ba năm lỗ gần 3.700 tỷ đồng.
Theo báo Người Lao Động, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) vừa bị thanh tra nhiều nội dung về hoạt động kinh doanh, đầu tư.
“Các kết quả thanh tra tại Tổ hợp dự án bauxite-nhôm Lâm Đồng và dự án alumin Nhân Cơ cho thấy trong thời gian đầu, các dự án này hoạt động chưa hiệu quả, vốn đầu tư tăng quá cao so với dự kiến…”.
Sau bốn lần điều chỉnh, tổng mức đầu tư cho dự án này đã tăng lên tới 15.414,4 tỷ đồng (tương đương 805 triệu USD), gần gấp hai lần vốn đầu tư dự kiến ban đầu là là 7.787,5 tỷ đồng (khoảng 493,5 triệu USD).
Kết quả thanh tra cũng cho thấy Tổ hợp bauxite-nhôm Lâm Đồng sau ba năm đi vào hoạt động (tháng 10/2013 – tháng 9/2016) đã thua lỗ 3.696 tỷ đồng. Trong đó, lỗ do hoạt động sản xuất, kinh doanh là 2.520 tỷ đồng và lỗ do chênh lệch tỷ giá khoảng 1.176 tỷ đồng.
Tuy nhiên đoàn thanh tra đánh giá năm 2017, dự án này sẽ hết lỗ.
Thời gian thực hiện dự án bauxite-nhôm Lâm Đồng chậm so với dự kiến là bốn năm.
Trong khi đó, dự án alumin Nhân Cơ được nói thực hiện chậm sáu năm so với quyết định ban đầu. Dự án Nhân Cơ bị đội vốn đầu tư gấp 5 lần và xảy ra sự cố vỡ đường ống dẫn sút nghiêm trọng hồi tháng 7/2016.
Các dự án bauxite và alumin nói trên đã gặp nhiều chỉ trích khi mới xây dựng, nhưng người làm thủ tướng lúc đó là ông Nguyễn Tấn Dũng đã nói việc khai thác bauxite tại Tây Nguyên là ‘chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước’.
Ngày 1/11/2007, ông Dũng đã ký quyết định 167 phê duyệt quy hoạch phân vùng, thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng quặng bauxite giai đoạn 2007-2015 cho dù có cảnh báo các dự án này “làm đâu lỗ đấy và không có lợi gì cho đất nước”.
Hai quan ngại lớn là về môi trường và hiệu quả kinh tế.
Quan ngại thứ ba với câu hỏi được đặt lên sự tham gia của các công ty Trung Quốc, thậm chí có nghi vấn TKV “sập bẫy” nhà thầu Trung Quốc.