Là nói chuyện tìm nguyên nhân thảm hoạ môi trường trong cái nóng hầm hập. Càng nóng hơn về hình ảnh ngư dân thẫn thờ bên xác cá chết trên biển miền Trung. Thế mà nóng đầu hơn lại là chuyện trống đánh xuôi kèn thổi ngược của những thủ đoạn chối tội trơ trẽn và khốn nạn từ những con rô bốt ngô nghê được đẩy ra hứng chịu búa rìu của dư luận về thảm hoạ môi trường thay cho sự lẩn trốn của chính danh thủ phạm.
Thật ra, đâu chỉ là thảm hoạ môi trường. Phải gọi đúng tên thảm hoạ, chỉ đúng mặt kẻ rước thảm hoạ đó về phá nước hại dân để giữ bằng được cái ghế quyền lực. Chỉ khi vạch rõ chính danh thủ phạm là ai, là những ai, chúng đang chối tội, chạy tội và tìm cách lấp liếm bằng giọng lưỡi lừa mị dối trá nhà nghề như thế nào đi liền với trấn áp bằng bạo lực ra sao, thì mới có thể bàn được giải pháp trị tận gốc thảm hoạ hôm nay.
Mà như vậy thì cùng với sự vào cuộc của các nhà khoa học trong và ngoài nước để soi tìm, kiểm nghiệm, phân tích, chỉ ra những chất cực độc từ ống xả ngầm xối ra biển, phải tìm ngay trong đầu chính danh thủ phạm.
Thảm hoạ môi trường dễ thấy. Con mắt của người dân vùng biển đủ tinh tường để hiểu ra những tai hoạ ập xuống mạng sống của họ và con cháu họ. Các nhà khoa học đủ sức đưa ra những bằng chứng xác đáng nhằm khoá mõm những thủ phạm và đồng loã của chúng đang lúng túng như gà mắt tóc. Thì chẳng phải câu nói của rô bốt phó bộ Môi trường: “Tắt máy. Tắt máy nghe. Xin lỗi. Không, không, để anh nói riêng với em. Đừng hỏi câu đó. Hỏi câu đó tổn hại cho đất nước của mình. Nhá. Em hỏi câu đó làm tổn hại cho đất nước của mình” khi trả lời câu hỏi trong nước có kim loại nặng đã đủ lột trần những toan tính bẩn thỉu của những cái đầu “lớn” đang hốt hoảng đó sao?
Rồi báo cáo tại cuộc họp Chính phủ ngày 28/4 “bước đầu loại trừ nguyên nhân do hiện tượng dị thường của tự nhiên kết hợp với tác động của con người tạo nên hiện tượng tảo nở hoa mà thế giới gọi là thủy triều đỏ” mà vài tờ báo đăng tin đã bị gỡ bỏ! Ai đã ra cái lệnh gỡ bỏ đó, và vì sao phải gỡ bỏ?
Xem ra, đôi khi sự ngu dốt thật thà cũng có tác dụng phơi bày sự thật không kém sự lú lẫn xảo quyệt là bao nhiêu! Đại loại như thủ thuật “photoshop” được sử dụng quá kém cỏi của tờ báo chính thống nọ đưa hình ảnh “thuỷ triều đỏ” để cố gắng nghiêm túc thực thi chỉ thị chạy tội cho Formosa lại có sức công phá uy tín của Đảng cùng bộ máy quyền lực đang xuống tận đáy khó mà đo đếm nổi!
Khi mà tính chính nghĩa đã không còn thì tính chính danh cũng mất đi. Đã mất hai cái đó thì thì cho dù có trong tay một bộ máy tuyên truyền khổng lồ vượt xa bộ máy của Goebbels thời Đức Quốc xã của Adolf Hitler, cùng với bộ máy bạo lực cũng tàn bạo chẳng kém, vẫn không sao tránh khỏi sự bấn loạn với những chỉ thị chồng chéo, mâu thuẫn với nhau, đụng độ lộ liễu trong các giải pháp đang như gà mắt tóc.
Đó là điều đập vào mắt của bàn dân thiên hạ được khởi đầu từ thảm hoạ môi trường biển bị nhiễm chất cực độc đang lừ lừ trôi theo dòng hải lưu từ Hà Tĩnh vào các tỉnh phía Nam. Chất cực độc ấy không chỉ ngấm vào nước biển, nó đang ngấm vào trong cơ thể đất nước, trong sự phẫn nộ của lương tri. Một thảm hoạ khủng khiếp, nhưng đến giờ phút này, vẫn chưa thấy có lối ra cho một quyết sách nhằm cứu vãn tình thế?
Có lẽ cần phải nhắc lại lời của Lê Quý Đôn trong “Quần thư Khảo biện” mà “Mênh mông thế sự số 28” đã dẫn ra: “Xưa nay đâu có chuyện bốn năm người cùng giữ quyền chính mà không chia rẽ, đả kích nhau rồi quay ra cắn xé lẫn nhau, kẻ mạnh thì lăng mạ bạo ngược, kẻ yếu thì xin cứu viện. Đó là đạo lý của sự loạn và sự mất”.
Vào cái thời điểm mà nhiều cái đầu đang bấn loạn, cần nghiền ngẫm về cái đạo lý mà ông cha ta đã truyền dạy đặng biết cách mà hành động chăng?
30.4.2016
T. L.
Tác giả gửi BVN.