Bữa trước, tôi có lỗi là không kịp mách nước cho anh một thất thố thứ tư trong chuyến đi Mỹ vừa rồi. Đó là vì tôi đã coi chuyện này chỉ như trò con nít không đáng quan tâm, tôi thấy ông Thượng nghị sĩ M. Cain tỏ ra rất cao thủ, ông ấy nhận hai tấm ảnh làm quà ngoại giao, tươi cười, không hề tỏ ra một chút gì bực bội hay khó chịu, mà lại con biết hóm hỉnh bảo ông có cái sai khi bảo tôi là lính không quân, tôi là hải quân. Thế thôi, không thèm để ý gì khác nữa. Trong khi ấy, về nước anh lại cho báo chí đưa tin, bình luận rôm rả. Vì thế tôi cho rằng anh đã rất coi trọng câu chuyện món quà đối ngoại độc nhất vô nhị trong lịch sử đối ngoại của Việt Nam ta.
Thế thì anh và các anh đang có mưu toan, tính toán gì đây, bên cạnh những gặt hái cái dư luận phê phán chê bai, kể cả của những người đang làm đối ngoại trong các lĩnh vực. Tôi không nhắc lại những lời chê bai, chế giễu “sự cố” đối ngoại hy hữu này, chỉ xin thử phỏng đoán về những mưu toan khi đem món quà đối ngoại ấy đi Mỹ mà thôi.
Trước hết là các anh không ngờ lại bị xỉ vả như thế. Không phải vì dư luận khó tính. Mà vì người ta có quyền đòi hỏi quan chức của mình, trong mọi mưu toan, dù với bất cứ động cơ âm mưu quỷ kế nào cũng cần có văn hóa và tinh tế. Định chơi xỏ Mỹ cũng được vì các anh có cái quyền ấy. Nhưng với dân tộc, mình cũng phải tỏ ra mình là một nước có văn hiến. Không được để người Mỹ họ cho rằng chúng ta kém văn hóa. Cứ xem cái cách của họ ứng xử rất cao thủ, thậm chí không hề có một nụ cười mỉm để cho đó là trò trẻ con. Thế mới đau.
Thứ nữa là gì? Các anh cứ bảo với dân rằng, chúng ta cũng đang muốn có quan hệ nhiều hơn với Mỹ. Nhưng qua việc này dân lại nghĩ khác. Họ cho rằng các anh vẫn theo đuổi cái tư duy Mỹ mà xấu của cụ Hồ năm xưa. Nhưng mà cụ Hồ nếu còn sống dẫu có theo đuôi ai đó vẫn ghét Mỹ, vẫn cho Mỹ là kẻ thù lâu dài… thì chắc ông già cũng không cư xử lú lẫn như thế. Bởi chắc anh cũng biết cái phương châm này: không có kẻ thù vĩnh viễn, chỉ có lợi ích (trong trường hợp này, là lợi ích dân tộc), mới là vĩnh viễn. Làm mọi chuyện khiến Mỹ nghĩ rằng giới lãnh đạo Việt Nam hiện nay không thật tâm muốn có quan hệ tốt đẹp với Mỹ, chắc chắn chỉ làm hài lòng bọn bá quyền đại Hán đang muốn tiếp tục xỏ mũi các anh để thực hiện chính sách đối đầu với Mỹ. Chúng ta phải không đối đầu với ai cả, phải vì lợi ích của chính mình, của dân, của nước mình mà thôi. Bị lôi cuốn vào một guồng máy nhằm phục vụ cho chính sách nước lớn của Trung Quốc, dẫu có biện minh rằng để bảo vệ chủ nghĩa xã hội, vừa là sai lầm tiếp tục, vừa là dối trá với Dân. Ngày nay dẫu có muốn giữ quan hệ với Trung Quốc, thì lại cần chân thành liên minh, hợp tác với những nước như Mỹ. Nếu thật sự vì lợi ích của dân tộc, không thể không kiếm tìm đồng minh, đặc biệt là những đồng minh mạnh, như Mỹ. Chỉ còn một chữ “nếu”, là nếu ai đó có tâm địa làm tay sai để kiếm chác trên nỗi khổ và nhục của dân của nước. Đến nỗi này thì chỉ còn nói theo dân gian là “non l’eau dire”, nghĩa là hết nước nói rồi.
Thứ ba là, những kẻ làm tham mưu cho anh về cái quà đối ngoại ấy, nếu không là hữu ý thì cũng vô tình phục vụ cho chính sách ly gián Việt Nam với những người có thể giúp Việt Nam đối trọng với những hành động và chính sách bá quyền đại Hán. Trung Nam Hải chắc sẽ rất thích thú về cái trò ly gián này. Tuy nhiên nếu đây là nước cờ của Trung Nam Hải, thì họ chớ vội mở cờ trong bụng. Người Mỹ đã tỏ ra cao thủ đã không đếm xỉa gì về cái trò vặt ấy. Nếu là mưu của Tàu, bề ngoài tưởng là thâm. Nhưng họ đã lầm. Bởi cái chính là quy luật phát triển của tiến trình. Những mưu vặt của Khổng Minh cũng không cứu vãn được sự sụp đổ tất yếu của nhà Hán! Nếu là các anh có ý định dùng chiêu thức này (món quà đối ngoại hy hữu) để làm ngăn trở mối quan hệ Việt Mỹ đang hình thành và nhất thiết phải được xây dựng, thì đã làm theo lệnh của “thiên triều” trong “chiếu chỉ 4 không được”, mà điều thứ ba là không được liên minh với nước thứ ba để chống Trung Quốc! Chả nhẽ chúng ta không thể làm một nhà nước độc lập tự chủ hay sao?
Như lần trước tôi đã mượn ý một bài báo pháp ngữ (nos gestes nous trahissent – hành vi của ta tố cáo ta). Qua câu chuyện này anh đã có một thất thố nghiêm trọng, người dân sẽ không còn mấy tin tưởng rằng các anh có thể làm người tiên phong, tiên tiến để kiếm tìm một mối quan hệ quốc tế mới giúp Việt Nam cân bằng thế nước, để có thể chơi với Tàu một cách đàng hoàng không lệ thuộc, để có thể vượt qua được cái hiểm họa bị cột vào cổ xe chủ nghĩa đế quốc đại Hán, để không mòn đời chịu sự thua thiệt, lạc hậu, để có thể là Việt nghĩa là vượt lên, ưu việt hơn, thăng hoa lên nhằm chấn hưng Đất Nước, để Dân tộc có thể ngẫng cao đầu vươn lên giành lại thời gian đã mất, để thực hiện được mục tiêu giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, độc lập, thống nhất, hòa bình.
Anh nên làm gì? Không thể theo đuôi Lênin làm “que faire” được. Phải làm theo mách bảo của tổ tiên, của nhân dân. Anh phải thoát khỏi cái bóng của người khác, hãy tách khỏi đám “say mao đài” (tôi lại dùng chữ của Lê Đức Anh). Anh có biết bài kệ của ngài Pháp Thuận chỉ bày cho vua Lê Đại Hành không? Tôi gọi đó là bản Tuyên ngôn Dựng Nước:
Quốc tộ như đằng lạc.
Nam thiên lý thái bình.
Vô vi cư điện các,
Xứ xứ tức đao binh.
Nghĩa là: Vận nước khó khăn, phức tạp như dây mây chằng chịt. Trời Nam phải được sống trong thái bình, thịnh trị. (Thì) mọi việc triều chính phải vô vi. Vô vi không có nghĩa là không làm gì cả. Mà là làm mọi việc một cách công tâm, không tư túi, lợi ích riêng, theo lòng người, thuận lòng dân, không làm trái quy luật, trái thời thế. Chẳng hạn như tiến lên CNXH của VN hôm nay là không vô vi. Vì thiên thời tức là mạch đi của thời đại không đúng. Mà địa lợi càng không đạt, vì đã hơn 50 năm qua Việt Nam cũng đã không sánh vai được với các nước trong khu vực, nói gì đến sánh với thế giới! Còn nhân hòa thì càng không. Chắc anh hiểu điều này hơn tôi.
Là một candidat chức tổng bí thư sắp tới, anh phải nói hơn anh Dũng, suy tính không được lú lẫn sai lầm gởi trứng cho ác, phải quyết bứt ra khỏi con đường cũ, từng bước xóa bỏ toàn trị, thật sự lắng nghe những think tank trong xã hội, kiếm tìm những giải pháp mạnh mẽ để đổi mới đổi mới hơn nữa. Người ta chỉ cần một khóa dăm năm là đã biết phải đổi mới như thế nào. Còn chúng ta năm mươi năm vẫn đi theo lối mòn, như chui vào sừng trâu, ngày một tắc tị. Anh phải thấy dân Nga, dân Đông Âu, họ buộc phải cưa sừng mà chui ra. Và nay họ đều đang ăn ra làm nên cả đấy. Cả anh Ukraina cũng phải làm lại, chui thoát khỏi cái gông xiềng đại Nga đấy thôi.
Còn, nếu anh cứ tiếp tục chui vào thòng lọng của Tàu thì quốc phá, gia vong. Mà lợi ích của anh cũng mất, chỉ cần có một chút khác ý là chúng sẽ hê anh thôi. Danh dự sẽ tiêu tan, mà lịch sử sẽ kết án, danh dự ngàn đời cũng không rửa được. Mấy lời quê mùa xin anh chớ bỏ qua.
T.D.
Tác giả gửi BVN