Vì những hoạt động chống Pháp trong phong trào Duy Tân, tháng 3 – 1908 Phan Chu Trinh bị thực dân Pháp bắt giữ lần thứ nhất ở Hà Nội rồi chúng mang cụ về Huế và giam ở nhà lao Thừa Phủ. Ngày 04- 4-1908 cụ bị Pháp đầy ra Côn Đảo, lúc đi ngang qua cửa Thượng Tứ cụ đã than lên bốn câu tứ tuyệt vô đề:
“Luy tuy thiết toả xuất Đô Môn
Khảng khái bi ca thiệt thượng tồn.
Quốc thổ trầm luân dân tộc luỵ
Nam nhi hà sự phạ Côn Lôn.” (PCT)
Rất nhiều bậc túc nho, thức giả đã dịch bài thơ bất hủ này ra quốc ngữ. Cụ Huỳnh Thúc Kháng, một người bạn thân thiết của cụ Phan dịch:
“Xiềng gông cà kệ biệt Đô Môn
Khảng khái ngân nga lưỡi vẫn còn.
Đất nước đắm chìm nòi giống mỏn
Thân trai nào sợ cái Côn Lôn”.
Nhưng… người đời lại nhắc nhiều đến bản dịch của học giả Phan Khôi:
“Mang xiềng nhẹ bước khỏi Đô Môn,
Hăng hái hò reo lưỡi vẫn còn.
Đất nước hãm chìm dân tộc héo,
Làm trai đâu sá thứ Côn Lôn”.
Ai ngờ, gần 200 năm sau ngày ra đời lời than trên, những người đang tranh đấu cho một nền dân chủ đích thực không chỉ cùng nhau nhắc lại những giá trị dang dở của cụ Phan ngày nào như “KHAI DÂN TRÍ – CHẤN DÂN KHÍ – HẬU DÂN SINH” mà còn không quên nhắc lại câu than kể trên của cụ ngày nào. Và nếu cụ Phan đi được đến cùng những dự án chính trị của mình, tôi tin chắc rằng Việt Nam đã tránh được những cuộc chém giết nhau vừa thê thảm, vừa vô nghĩa, sẽ không thể bị các lân bang qua mặt và hôm nay dân tộc Việt Nam đã có một gương mặt khác hẳn, xứng đáng hơn trong khu vực và chắc chắn trong quan hệ với Việt Nam, truyền thông, báo chí Tầu không thể dám lếu láo coi chuyến đi Hà Nội ngày 18/6 vừa qua của Dương Khiết Trì là để “Dậy cho đứa học trò ngỗ nghịch!”, để thúc giục “Những đứa con hoang đàng…trở về nhà ” (Hoàn cầu thời báo).
Với tôi … câu than “Quốc thổ trầm luân dân tộc luỵ…” của cụ Phan xứng tầm là lời cảnh báo cho vận mệnh dân tộc, là lời tiên tri cho tương lai giống nòi. Điều kỳ vĩ là lời than đó, thông điệp đó lại được cụ đưa ra vào những ngày mà chủ nghĩa Mác – Lê – Sit – Mao còn chưa xâm nhập vào được Việt Nam, những ngày mà những người cộng sản Việt Nam đang còn là những cái bóng lẩn khuất trong đêm đen, trà trộn trong đám cùng dân lao khổ, những ngày mà ông giáo Nguyễn Tất Thành chưa thể nghĩ tới việc hơn 30 năm sau, mình lại có thể nhận là cha già dân tộc và đảng của ông tự nhận họ là Mùa Xuân của giống nòi! Dân tộc Việt Nam với những trả quả đớn đau suốt từ ngày đất nước liền một dải đến nay… giờ đem đặt bên câu than ngày nào của cụ Phan, chẳng lẽ lại chẳng nói lên được điều gì?
HD – 981
“Đêm thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan,
Ngày xem ống khói cháy đen xì, muốn ra cắn cổ!”
( Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – NĐC)
Hôm nay, sau nhiều ngày Quốc Thổ bị xỉ nhục bởi giàn khoan HD 981 nghễu nghện hạ đặt giữa nhà, cũng là sau nhiều ngày người dân Việt đợi chờ được nghe những xuất ngôn, những thông điệp của người đứng đầu đảng, đứng đầu nhà nước để biết họ sẽ nói gì về biến cố này. Sau nhiều ngày chờ đợi, thật bất ngờ gần đây người dân cả nước mới được nghe ông Trương Tấn Sang nói về hình phạt Tru Di mà tiền nhân dành cho những kẻ mắc tội để hao mòn Quốc Thổ. Không biết khi tung ra những lời còn mạnh hơn cả “Nhát Gươm” không chấp nhận hữu nghị viển vông bay sát đầu quân bành trướng của ông Dũng … liệu ông Sang có nghĩ gì đến những vùng đất, những vùng biển đảo vì công hàm 1958 của Phạm Văn Đồng mà đã lần lượt vĩnh viễn rơi vào tay giặc Tầu! Ai sẽ bị tru di đây thưa chủ tịch Sang? Tôi nghĩ rằng, vào lúc này… dù ông Sang có nói đâu rồi lại bỏ đấy hệt như ông Nguyễn Tấn Dũng thì cũng còn hơn những vua tập thể khác, hơn hẳn cái cơ quan quyền lực cao sang nhất nước là QH 13, đến phiên bế mạc kỳ họp thứ 7 vừa rồi, đã ngoảnh mặt đi, hoàn toàn vô cảm trước lời đề nghị của ĐBQH Trương Trọng Nghĩa để cùng nhau diễn nốt cái game show “Vỗ tay xong tất cả lại về xem World Cup 2014”…công khai vô trách nhiệm với cử tri cả nước khi không dám ra nghị quyết về tình hình Biển Đông ?
ĐBQH Trương Trọng Nghĩa TP HCM đang đòi QH ra nghị quyết về Biển Đông
Không một người Việt Nam nào dù đang ở trong nước hay vì một lý do nào đó mà đang phải tha hương xứ người có thể nuốt trôi những hiện thực cay đắng này:
Quốc Thổ đã mất 2/3 Thác Bản Giốc, mất Ải Nam Quan, mất bãi Tục Lãm, mất một diện tích đất liền bằng cả tỉnh Thái Bình, mất hàng loạt các cao điểm chiến lược ở Hà Giang, ở Mẫu Sơn, mất Hoàng Sa 1974, mất Gạc Ma 1988, còn mà như mất với Bauxite Tây Nguyên cùng hơn 398374 ha rừng thượng nguồn các tỉnh biên giới bị nhượng bán cho Tầu khai thác tới nhiều chục năm, tương tự với Vũng Áng Hà Tĩnh. Về yếu tố Địa – Chính Trị, thật không ngờ, 2 người bạn chí cốt Lào – CPC sát sạt biên giới phía Tây hình như họ đang đung đưa với người tình Ba Tầu nhiều Đô chứ đâu có mặn nồng gì với Hà Nội! Quay ra bờ đại dương, ta mất phần lớn vịnh Bắc Bộ, nay lại đang có nguy cơ mất nốt cả Biển Đông. Việc xuất hiện ngang nhiên bao làng Tầu, phố Tầu, China town ở ngay giữa các vùng dân cư thành thị của đất nước… như thế vẫn chưa là “Ngũ bề thọ địch!”, “Bốn bên lửa cháy” hay sao? Về đời sống tinh thần, sau nhiều thập kỷ vọng ngoại, theo đuổi những giá trị hư ảo đâu đâu, nay xã hội Việt Nam đạo lý truyền thống đã bị băng hoại ở mức nghiêm trọng, hình ảnh dân tộc bị méo mó, nhân phẩm giống nòi bị hoen ố, cả dân tộc dắt díu nhau cô đơn, lầm lũi dưới bóng cờ “Thập Lục Kim Tự và Tứ Hảo” ba que xỏ lá, cùng hội cùng thuyền với vài ba nhà nước bệnh hoạn để tìm đến cái nơi mà chính ông Nguyễn Phú Trọng TBT đảng gần đây nói: “… đến hết thế kỷ này không biết đã có CNXH hoàn thiện ở Việt Nam chưa?”! Quốc Thổ đang những ngày như thế, dân tộc đang phải thoi thóp sống những ngày như thế… chẳng lẽ vẫn chưa là “Trầm Luân”, chưa là “Hệ Luỵ”.
Những ngày này Trung Quốc, không những không hề có ý định rút giàn khoan HD 981 ra khỏi Biển Đông mà họ lại đang tiếp tục định vị nhiều giàn khoan khác nữa vào vùng biển chủ quyền của chúng ta…, lại to mồm vu Việt Nam là xâm lược, chủ động tấn công Trung Quốc, vi phạm điều này, điều nọ của Luật Quốc Tế! …thì “Quốc Thổ…” là đang “Trầm Luân…”, hay đang “Thăng Tiến…” ? Dân tộc đang sống trong những “Hệ Luỵ” hay “Hanh Thông!”. Nếu vận nước không qua được những ngày cùng cực này, tương lai lá cờ 6 sao sẽ phấp phới bay trên mảnh đất của ông bà là điều không thể không xẩy ra.
Khi đọc được những dòng chữ này, tôi nhận được 3 lời góp ý của 3 người bạn học từ thuở đầu đời. Người thứ nhất, anh là một đại gia: “Già rồi, cất bút, gác kiếm đi, chọn lấy chữ NHÀN mà sống!”. Người thứ hai anh này đã từng là một thủ lĩnh thanh niên, ngày nào là siêu sao chém gió, vậy mà hôm nay, không biết là anh ta nói đùa hay nói thật: “Để có được sự bình an cho con cháu, Moa sẽ mang cờ 6 sao ra đón Hoa quân nhập Việt!”. Người thứ ba, anh là một Bác sĩ tim mạch, một chuyên gia lớn về Thần Học, một nhà hoạt động từ thiện nổi tiếng nhắc tôi: “Hình như lời than bên cửa Thượng Tứ của cụ Phan còn một thông điệp nữa sao không thấy Huynh nhắc đến?”.
Tôi nói với cả 3 người bạn rằng, là người Đa Nguyên tôi ghi nhận tất cả 3 ý kiến và xin được tự bạch: Câu “Nam nhân hà sự phạ Côn Lôn” (Làm trai đâu xá thứ Côn Lôn) trong lời than của cụ Phan 106 năm về trước là lúc cụ 26 tuổi, cụ muốn gửi tới giới trẻ thông điệp, khi dấn thân tranh đấu phải có dũng khí, kể cả bị tù đầy ở Côn Lôn (Côn Đảo) cũng chẳng xá gì. Giờ đây trang lứa chúng ta đã là U70 rồi mà cũng hô to thông điệp coi mình như thanh niên, tôi e rằng người đời nói chúng ta xạo, đám dư luận viên vô liêm sỉ lại có cớ ném đá, ném đồ dơ bẩn tứ tung. Nhưng, nếu xã hội chúng ta ngày càng đông những trang lứa trẻ ngày càng can đảm vượt qua được mọi nỗi “…hà sự phạ Côn Lôn” hay “…hà sự phạ Hoả Lò” thì đó là hồng phúc dân tộc vẫn còn và tôi vững tin giới trẻ Việt Nam hôm nay sẽ vực dậy được một QUỐC THỔ đang bị tả tơi hao hụt vì ngoại xâm lẫn cả nội xâm và cũng vực dậy được tinh thần của một dân tộc đã quá mệt mỏi vì những hệ luỵ bởi những trầm luân mà họ đã phải chịu đựng./.
Hà Đông những ngày buồn tháng 6 – 2014
N.T.L
Tác giả gửi BVN