Phan Thế Hải
Lenin là nhân vật lịch sử vĩ đại gây nhiều tranh cãi. Với VN, Lenin là lãnh tụ, là nhà tư tưởng, là người truyền cảm hứng cho phong trào giải phóng dân tộc. Nhưng như thế chưa đủ, nhân kỷ niệm 100 năm ngày mất của ông (21/01/2024), các nhà nghiên cứu lịch sử đã có nhiều bài viết để đánh giá về ông một cách khách quan hơn, công bằng hơn.
Cùng với những điều ông làm được cho nước Nga và cho nhân loại thì tội ác của ông cũng rất lớn. Ông được coi là người biến CN CS từ lý thuyết đến thực tiễn và cũng là người đưa ra học thuyết đấu tranh giai cấp đẫm máu, mở đầu cho việc tiêu diệt hàng trăm triệu người bất đồng chính kiến ở Liên Xô, TQ, Campuchia… và cả VN.
Cần nhớ lại rằng hầu như tất cả những đặc tính, những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa toàn trị ở Liên Xô đều bắt đầu dưới thời Lenin, chứ không phải Stalin và những người kế nhiệm.
Công bằng mà nói, đến nay Lenin vẫn có nhiều người cánh tả phương Tây ngưỡng mộ. Họ có xu hướng bỏ qua tội ác mà ông đã phạm hoặc đổ lỗi cho Stalin. Hầu hết các đặc điểm bức tử tàn bạo của chủ nghĩa toàn trị Xô viết thực ra đã bắt đầu từ thời Lenin. Stalin chỉ đơn thuần duy trì chúng ở quy mô lớn hơn.
Đặc điểm nào sau đây của nhà nước Xô viết lần đầu tiên được đưa ra dưới thời Lenin và đặc điểm nào của Stalin:
1. Gulag hệ thống trại lao động
2. Cheka (cơ sở cảnh sát cuối cùng được gọi là KGB)
3. Tập thể hóa nông nghiệp dẫn đến nạn đói hàng loạt!
4. Các vụ hành quyết hàng loạt có rất ít hoặc không có thủ tục tố tụng hợp pháp!
5. Nhà nước độc quyền, cấm tất cả các cuộc tranh cử công khai!
6. Đàn áp quyền tự do ngôn luận và tôn giáo
7. Tịch thu tài sản các DN tư nhân, kể cả DN nhỏ
8. Xâm lược các nước khác để truyền bá chủ nghĩa CS
9. Nhà nước kiểm soát các phương tiện truyền thông nhắm mục tiêu tuyên truyền chế độ và ngăn chặn phát ngôn đối lập
Nếu bạn trả lời: Lênin thì bạn đã đúng trong mọi trường hợp! Và hầu như mọi biện pháp trong số này đều được hỗ trợ bởi Trotsky, Bukharin, và các nhà lãnh đạo Bolshevik khác mà một số người cánh tả phương Tây muốn thổi bùng như những lựa chọn thay thế có khả năng vượt trội hơn Stalin. Nếu Trotsky chứ không phải Stalin lên nắm quyền sau cái chết của Lenin, ông ta sẽ vui vẻ tiếp tục tất cả những điều trên, và trong một số trường hợp còn tăng gấp đôi.
Nhà sử học Richard Pipes của Harvard đã có một cái nhìn tổng thể tuyệt vời về các chính sách áp dụng của Lenin và hậu quả của chúng trong cuốn sách Nước Nga dưới chế độ Bolshevik của ông.
Cũng cần lưu ý rằng Lenin chính là người đã đưa Stalin lên vị trí Tổng Bí thư Đảng CS, qua đó làm tăng khả năng đáng kể của Stalin kế nhiệm ông. Lenin khó có thể làm được điều đó nếu hai người có những điều bất đồng lớn về hệ tư tưởng và chính sách.
Stalin có sáng tạo nào mới trong chính sách chuyên chính vô sản?
Thứ nhất là Chủ nghĩa bài Do Thái do nhà nước bảo trợ. Ở Liên Xô thời Lenin không thiếu chủ nghĩa bài Do Thái. Nhưng Lênin đã không tích cực phát động nó và có lẽ ông cũng không phải là người bài Do Thái. Thời Stalin đã đẩy việc bài Do Thái lên mức độ cao hơn nhiều.
Thứ hai là, Cuộc thanh trừng quy mô đối với những người CS trung thành. Lenin chưa bao giờ làm điều này. Làm sao Stalin giết chết những anh hùng cộng sản như Trotsky, Bukharin và những người khác? Nhưng đó lại là một trong những tội ác nhẹ nhất của Stalin. Nhiều nạn nhân cộng sản của Stalin thực sự là những kẻ áp bức tàn bạo bạo và được cho là đã nhận được những gì họ xứng đáng nhận được. Mặc dù vì những lý do sai trái và không có thủ tục tố tụng. Công bằng mà nói, Stalin cũng thanh trừng rất nhiều người CS không tích cực tham gia đàn áp mà chỉ gia nhập Đảng để thăng tiến sự nghiệp.
Đúng ra thì Lenin là người khởi xướng các nguyên nhân gây ra khoảng 90% chết chóc ở Liên Xô. Phần còn lại là sự sáng tạo của Stalin và đệ tử của ông.
Các chế độ cộng sản theo mô hình Xô viết sau này có xu hướng áp dụng các chính sách tương tự như Liên Xô và đạt được kết quả tương tự. Mao Trạch Đông xuất sắc hơn đã vượt qua Liên Xô về số lượng nạn nhân tuyệt đối. Những người dân vô tội phải chết dưới bàn tay của ông ta lên đến dăm chục triệu người.
Pol Pot của Campuchia, lãnh tụ của một nước nhỏ nhưng đã giết chết một tỷ lệ dân số cao hơn trong một khoảng thời gian ngắn hơn và được cho là đã vượt qua cả Liên Xô và Trung Quốc về sự tiêu diệt những người bất đồng chính kiến và sự tàn ác với đồng bào mình.
Nhưng, những kẻ giết người hàng loạt này vẫn theo mô hình do Lenin thiết lập đầu tiên và vẫn dương cao ngọn cờ Marx-Lenin.
Dẫu có những biểu hiện khác nhau nhưng Stalin hầu như chỉ tiếp tục và mở rộng các chính sách của Lênin. Gốc rễ của cái ác ở đây không phải là nhân cách của một nhà lãnh đạo nào mà là hệ tư tưởng của Lenin. Stalin và các đồng chí của họ đều tìm cách thực hiện theo tư tưởng ấy.
Những tư tưởng này của Lenin, VN đã nhập khẩu về và được áp dụng trong cuộc cải cách ruộng đất long trời lở đất. Kết quả là đã có hàng ngàn người phải chết oan sai một cách tức tưởi. Họ bị kết án tử hình thông qua những đấu tố của bần cố nông cốt cán mà không qua một thủ tục tố tụng nào cả. Cũng may, sau khi nhận ra cuộc cải cách ở các địa phương đã diễn ra quá trớn, gây nhiều oan sai, tháng 2/1956, Hội nghị Trung ương lần thứ 9 đã tuyên bố các sai lầm trong cải cách ruộng đất và ra lệnh đình chỉ cuộc cải cách. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã công khai thừa nhận sai phạm trong cải cách.
Bài học lịch sử là vậy, giờ đây, không biết vì lý do nào Nghệ An lại cho dựng tượng Lenin, kẻ đã trực tiếp và gián tiếp giết người hàng loạt. Phải chăng, không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà trong nhận thức, người Nghệ đang tụt hậu so với cả nước!?
P.T.H.
Nguồn: FB Phan Thế Hải
Xem thêm:
Có đi có lại ấy mà
Lưu Trọng Văn
Việc thành phố Vinh chuẩn bị đón bức tượng 4,5 tấn đồng cụ Nin do thành phố Ulianov, Nga tặng để đặt tại đại lộ Lê Nin đã gây ra nhiều luồng dư luận khác nhau trên mạng xã hội.
Có một số người phản ứng quyết liệt vì trên thế giới và ngay tại Nga và nhiều nước cộng sản trước đây, nhiều nước trong Liên bang Xô viết trước đây đã từ lâu hạ bệ tượng Lê Nin, vậy tại sao Vinh lại dựng tượng Lê Nin? Có người cho rằng trong lúc Nghệ An vẫn phải xin Trung ương gạo cứu đói tại sao lại làm việc tốn kém và chưa thống nhất lòng Dân, phân rẽ dư luận vậy?
Nhiều người sực nhớ Nghệ An có tổ tư vấn kinh tế xã hội gồm toàn anh tài xứ Nghệ, chẳng lẽ tổ tư vấn này không được hỏi ý kiến? Và nếu có hỏi ý kiến, chẳng lẽ lại đồng ý?
Thực ra, đây là câu chuyện có đi có lại.
Nghệ An quê cụ Hồ kết nghĩa với Ulianov quê cụ Nin. Quê cụ Nin có đại lộ Hồ Chí Minh, đáp lại quê cụ Hồ cũng phải có đại lộ Lê Nin. Ulianov dựng tượng cụ Hồ trên đại lộ Hồ Chí Minh, đáp lại Nghệ An phải dựng tượng cụ Lê Nin trên đại lộ Lê Nin. Chỉ khác một điều tượng cụ Hồ do quê cụ Nin tự bỏ tiền ra đúc, còn tượng cụ Nin thì cũng do quê cụ Nin bỏ tiền ra đúc nốt.
Đây là chuyện thoả thuận của chính quyền hai tỉnh kết nghĩa này chẳng liên quan gì đến Dân Nghệ và tổ tư vấn cả.
Đừng trách tổ tư vấn của các bác Trương Đình Tuyển, Nguyễn Sỹ Dũng, Trần Đình Thiên… tội nghiệp.
L.T.V.
Nguồn: FB Lưu Trọng Văn
(*) Đầu đề do BVN chỉnh sửa.