BBC
Ông Daniel Kritenbrink, Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ, cho hay ông đã nêu ra các vấn đề liên quan đến căn cứ hải quân Ream do Trung Quốc tài trợ trong chuyến thăm Phnom Penh cuối tuần trước, theo báo South China Morning Post.
Chụp lại hình ảnh: Căn cứ hải quân Ream của Campuchia. Ảnh chụp ngày 26/7/2019. Nguồn hình ảnh: GETTY IMAGES
“Hoa Kỳ và một số quốc gia trong khu vực đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về mục đích, tính chất và phạm vi xây dựng xung quanh căn cứ hải quân [Ream], cũng như vai trò của quân đội CHND Trung Hoa trong quá trình này và trong việc sử dụng cơ sở này trong tương lai”,vị cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam nói.
Ông nhấn mạnh vai trò của Mỹ trong khu vực là “để đảm bảo rằng các đối tác của chúng tôi tiếp tục có thể bảo vệ chủ quyền của mình”.
Kritenbrink cho biết ông cũng thảo luận về Biển Đông trong chuyến đi tới Đông Nam Á, nơi ông nói các quốc gia có yêu sách đang “đặc biệt quan ngại” về tình hình ở vùng biển đầy tranh chấp này.
“Tôi nghĩ chúng ta đã thấy trong một số trường hợp, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thực hiện một số bước đi ở Biển Đông, vừa đi ngược lại luật pháp quốc tế, vừa sử dụng biện pháp ép buộc để đe dọa các đối tác theo những cách mà chúng tôi nhận thấy không thể chấp nhận được và gây bất ổn”.
Căn cứ hải quân Ream ở miền nam Campuchia được nâng cấp với sự đầu tư của Trung Quốc vào năm 2022 và 2023, điều này làm dấy lên lo ngại từ Washington về tính minh bạch trong mục đích của cảng này và vai trò của quân đội Trung Quốc.
Vào tháng 12, các tàu hải quân Trung Quốc đã đến thăm căn cứ hải quân đã được nâng cấp để tham gia cuộc tập trận chung với quân đội Campuchia, theo SCMP.
Bắc Kinh và Phnom Penh có mối quan hệ quân sự và kinh tế chặt chẽ và nhiều công ty nhà nước Trung Quốc đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông, nông nghiệp, khai thác mỏ và năng lượng ở Campuchia.
Thủ tướng Campuchia Hun Manet mô tả mối quan hệ với Trung Quốc là một “tình bạn sắt son” trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình hồi tháng Chín năm ngoái.
Ảnh hưởng gì tới Việt Nam?
Chụp lại hình ảnh: Căn cứ hải quân Ream của Campuchia. Ảnh chụp ngày 26/7/2019. Nguồn hình ảnh: GETTY IMAGES
Trả lời BBC ngày 9/6/2022 khi có tin Trung Quốc động thổ cải tạo căn cứ hải quân cho Campuchia, ông Hoàng Việt, giảng viên Khoa Luật quốc tế, Đại học Luật TP Hồ Chí Minh, nói nếu cáo buộc của Mỹ và phương Tây rằng Trung Quốc đặt căn cứ quân sự ở Campuchia là có thật, thì đây “rõ ràng là mối đe dọa tới Việt Nam, toàn bộ khu vực ASEAN và cả Mỹ”.
Ông phân tích: “Trung Quốc đã nhiều lần đe dọa là họ có thể tấn công khu vực Trường Sa của Việt Nam. Trong trường hợp xấu nhất nếu xảy ra đụng độ trên Biển Đông giữa Việt Nam và Trung Quốc thì Trung Quốc sẽ có nhiều hướng tấn công Việt Nam”.
“Với một căn cứ quân sự tại Campuchia, Trung Quốc cũng thể uy hiếp các quốc gia ASEAN khác”.
“Nếu Campuchia làm việc này mà không tham vấn ý kiến của ASEAN thì điều này gây tổn hại rất nhiều tới ASEAN, đặc biệt gây tổn hại tới quan hệ hữu nghị láng giềng đã được xây đắp từ rất lâu giữa Việt Nam và Campuchia”.
Nói về tham vọng của Trung Quốc, Thạc sĩ Hoàng Việt nhắc đến chiến lược “Chuỗi ngọc trai” nhằm mở rộng các cảng biển, căn cứ quân sự của nước này trên thế giới và khu vực Đông Nam Á, kế hoạch Vành đai và Con đường, tập trung vào các cảng biển, đặc biệt là eo biển Malacca.
“Eo biển Malacca là một con đường hàng hải chiến lược có rất nhiều tàu bè đi ngang qua hàng ngày. Trung Quốc rất cần con đường đó bởi vì những hàng hóa nhập khẩu của nước này, đặc biệt là dầu, sẽ phải đi qua eo biển này rất nhiều”.
“Các nhà nghiên cứu đặt ra giả định là nếu xảy ra một cuộc chiến tranh trên Biển Đông, có khả năng eo biển Malacca sẽ bị khóa lại, đe dọa sự phát triển của Trung Quốc. Do đó, Bắc Kinh rất muốn kiểm soát được eo biển này.
“Nếu có một căn cứ quân sự tại Campuchia ở Ream như đồn thổi, Trung Quốc có thể đặt các tàu chiến của mình ở đó, và họ có thể tới các khu vực ở eo biển rất nhanh, sẽ tạo rất nhiều lợi thế cho Trung Quốc”.
“Việt Nam cần theo dõi tiếp vấn đề này, bởi vì một mặt, nếu kết luận là có căn cứ quân sự của Trung Quốc ở Campuchia mà không có bằng chứng thì sẽ gây tổn hại đến quan hệ giữa hai nước”.
“Còn mặt khác, trong trường hợp điều này có thật thì Việt Nam cũng phải nghĩ tới chuyện khác, trong đó bao gồm các bước phòng thủ của mình”, chuyên gia về Biển Đông kết luận.
Nguồn: BBC Tiếng Việt