Tờ báo Nhật Bản Yomiuri có lập trường bảo thủ ngày 28/01/2024 trích dẫn tin từ chính quyền Tokyo báo động 4 tàu chiến của Trung Quốc «thường xuyên túc trực» chung quanh Đài Loan, giáp ranh với Vùng Nhận Dạng Phòng Không ADIZ mà Bắc Kinh đơn phương áp đặt ở khu vực Biển Hoa Đông. Theo giới quan sát, Trung Quốc tiếp tục chiến lược hạn chế các hoạt động quân sự chủ yếu là của Hoa Kỳ trong khu vực, tăng tốc kế hoạch cô lập Đài Loan.
Tàu Trung Quốc và Nhật Bản gườm nhau gần khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư tại Biển Hoa Đông. Ảnh do hãng Kyodo chụp ngày 10/09/2013. REUTERS/Kyodo
Căng thẳng vì tranh chấp chủ quyền biển đảo giữa hai nền kinh tế lớn nhất tại châu Á là Trung Quốc và Nhật Bản đã bùng lên trở lại trong tuần: Bắc Kinh khẳng định tàu đánh cá và tàu tuần duyên của Nhật đã «xâm nhập trái phép» các vùng biển của Trung Quốc quanh quần đảo Điếu Ngư/Senkaku. Ngược lại Tokyo tố cáo tàu hải cảnh Trung Quốc xâm phạm hải phận của Nhật Bản.
Báo Yomiuri căn cứ vào hình ảnh vệ tinh cho thấy, từ cuối tháng 12/2023, Trung Quốc đã triển khai 4 tàu chiến ở các khu vực chung quanh Yonaguni, hòn đảo ở phía Tây, xa nhất của Nhật, và thuộc quyền quản lý của thành phố Okinawa. Một chiếc thứ nhì neo đậu giữa đảo Yonaguni với Philippines. Hai chiếc cuối cùng được bố trí ở khu vực phía bắc và tây bắc Đài Loan.
Ngoài ra, nhật báo Yomiuri còn chú ý đến «sự hiện diện gần như thường trực» của Hải Quân Trung Quốc quanh quần đảo Senkaku mà Bắc Kinh gọi là quần đảo Điếu Ngư. Sự hiện diện «liên tục» đó được hiểu như là Trung Quốc «sẵn sàng huy động tàu chiến đến sát biên giới Vùng Nhận Dạng Phòng Không» mà Bắc Kinh đã đơn phương áp đặt trong khu vực Biển Hoa Đông từ 2013.
Điều khiến Tokyo quan ngại hơn cả là cho tới nay, Bắc Kinh luôn tuyên bố sẵn sàng thôn tính Đài Loan kể cả bằng sức mạnh quân sự, đồng thời Trung Quốc khẳng định chủ quyền với quần đảo Senkaku. Có nghĩa là trong trường hợp đó, Senkaku cũng có thể sẽ bị lôi vào vòng xoáy chiến tranh, như một số nhà quan sát Nhật Bản lo ngại. Phải chăng vì lẽ này mà báo mạng chuyên về thông tin quân sự Intelligence on line của Pháp (ngày 13/12/2023) tiết lộ «tình báo quân sự Đài Loan đã ngầm cầu viện các đối tác Nhật Bản hỗ trợ trong công tác giám sát biển»?
Tham vọng «thống lĩnh biển cả» của Trung Quốc
Theo như phân tích của tờ báo Nhật Yomiuri, Trung Quốc đang áp dụng chính sách «phong tỏa» khu vực từ eo biển Đài Loan ra đến Biển Hoa Đông, ngăn chặn mọi hoạt động quân sự của các quốc gia khác trong vùng biển này. Chủ yếu là họ nhắm tới các hoạt động của Hải Quân Mỹ len lỏi vào chuỗi đảo đầu tiên, trải dài từ quần đảo của Nhật Bản Ryukyu (phía tây Thái Bình Dương với Biển Hoa Đông) đến gần Đài Loan và xích xuống sâu hơn ở phía nam đến gần luôn cả Philippines. Chính vì thế mà nhiều tàu chiến của Trung Quốc hầu như được triển khai dọc theo lằn ranh vùng nhận dạng phòng không ADIZ và quanh Đài Loan.
Việc triển khai các tàu nói trên cho thấy Trung Quốc đang dồn dập gia tăng các hoạt động trên biển. Một chuyên gia về an ninh và quốc phòng thuộc Viện Nghiên cứu Đài Loan được một tờ báo Singapore (Lianhe Zaobao) trích dẫn khẳng định: Trung Quốc không chỉ muốn chứng minh là một siêu cường trên bộ, mà còn đang có tham vọng trở thành một cường quốc «thống lĩnh biển cả», kiểm soát toàn bộ từ Biển Hoa Đông đến Biển Đông và luôn cả eo biển Đài Loan. Mục tiêu của ông Tập Cận Bình là biến những khu vực đó thành «những vùng chủ quyền tuyệt đối» của Bắc Kinh.
Thêm vào đó là Trung Quốc «từ rất lâu nay đã kiên nhẫn chuẩn bị cho kế hoạch này và giờ đây thì đang mở rộng thêm sức mạnh quân sự ra đến tận Biển Hoa Đông và với luôn cả Nhật Bản». Cho nên, theo chuyên gia Đài Loan được báo Singapore trích dẫn, căng thẳng giữa Trung Quốc với Nhật Bản sẽ còn gia tăng.
Tương tự như vậy, những tham vọng của Bắc Kinh ở Biển Đông cũng sẽ thách thức bang giao giữa ông khổng lồ châu Á này với Philippines. Trong bối cảnh đó, từ 2023, Nhật Bản và Philippines đã đẩy mạnh hợp tác an ninh, đặc biệt là cho phép Manila và Tokyo «điều quân sang lãnh thổ của nhau».
T.H.
Nguồn: RFI Tiếng Việt