Kim Van Chinh
Hồi tôi học ở Liên Xô và đi thăm bảo tàng Trechiakov, được biết ở Nga và các nước Slavo nói chung có một hình tượng rất đặc biệt, đó là Demon (Tiếng Nga là Демон).
Demon khác với Devil (Tiếng Nga là дьявол).
Người Việt mình ít người hiểu hết ý nghĩa của các hình tượng này.
Trong văn hóa Việt cũng khó tìm được các biểu tượng và hình ảnh tương đương, thậm chí từ ngữ cũng khó dịch.
Đại để các hình tượng này đều bắt nguồn từ văn hóa Hy Lạp cổ với các truyền thuyết đã ghi trong Kinh Thánh (Cựu ước).
“Kinh Thánh nói rằng quỷ (Devil) nói chung có tồn tại. Có rất nhiều devil, giống như có rất nhiều Thánh. Ngược lại, Demon – Ác quỷ là duy nhất.”
Demon thường được tưởng tượng ra như người, có trí tuệ cao, có phép màu, rất quyến rũ phụ nữ, hoạt động biến hóa vào hoạt động của con người.
Trong văn hóa Nga, Demon không chỉ là biểu tượng nhận thức mà nó xâm nhập rất sâu vào ý thức người dân.
Tôi rất lạ là giới trí thức Nga (các nhà văn, nhà thơ, họa sỹ) rất chú ý đến hình tượng Demon. Nhiều bài thơ dài viết về Demon, nhiều bức tranh đẹp vẽ về Demon. Điển hình là bài thơ “Demon” của Lermantov và bức họa Demon hiện treo trong Bảo tàng Trechiakov ở Moskva… Trường ca Demon của Lermantov rất dài, hơn cả Truyện Kiều của ta.
Trong các tác phẩm này, Demon không xấu xí, ác độc kiểu như trong văn hóa dân gian Việt Nam. Demon là cái gì đó vừa huyền bí, vừa quyến rũ, vừa đẹp đẽ, đầy sức mạnh… luôn quyến rũ các cô gái trẻ. Nhưng bản chất Demon lại là một sự ác độc đến tột cùng, chỉ gieo rắc bất hạnh cho người đời và các cô gái trẻ bằng những lời đường mật và sự quyến rũ không cưỡng nổi của một sức mạnh huyền bí…
Trước tôi cứ nghĩ Demon chỉ là huyền thoại. Tôi rất lạ là tại sao văn hóa Nga tôn sùng hình tượng ma mị đó như vậy, và tại sao hình ảnh Demon lại trông rất đẹp giai và đời thường như vậy?
Nhưng đến nay tôi mới hiểu ra. Demon là có thật ở Nga.
Putin – Prigozhin chính là một Demon hiện nguyên hình trong thế giới Nga đương đại.
Prigozhin chỉ là tay chân, Putin mới đích thực là ác quỷ Demon.
Putin đã bỏ tù hàng triệu phạm nhân là người Nga để giữ cho một xã hội Nga có được sự “yên bình” bề ngoài. Qua đó tăng uy tín và quyền lực của hắn.
Chiến tranh nổ ra (do chính Putin cuồng loạn ngộ nhận về sức mạnh của hắn), hắn sẵn sàng thí mạng hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu sinh mạng vì những mục tiêu quái dị của hắn.
Hắn nghĩ ra những chiêu trò chỉ có ở Demon: tuyển mộ số lượng lên đến cả chục ngàn, trăm ngàn tù nhân ra trận sử dụng như bia thịt trong các trận đánh…
Và người Nga – vốn trong tâm thức văn hóa – là một dân tộc còn “hoang dại” – lại vừa sợ, vừa ghét, vừa bị mê hoặc, yêu quý Demon – gần như vô thức.
Lính Wagner của Putin là lực lượng chủ lực trong các chiến dịch chinh phục Châu Phi, Trung cận đông của Putin.
Ở Ukraine, chúng cũng đóng vai trò rất quan trọng (cùng với đội lính kiểu Ác quỷ nữa của Kadyrov).
Hiện ở Nga có đến gần 100 đội quân vũ trang tư nhân như vậy (mỗi tập đoàn kinh doanh lớn đều có thể lập một quân đội vũ trang riêng cho mình theo lệnh Putin).
K.V.C.
Nguồn: FB Kim Van Chinh