Cập nhật chiến tranh tại Ukraine 10.9.2022 10AM

Cù Tuấn

Tổng thống Ukraine – ông Volodymyr Zelensky (trái) gặp Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại Kiev ngày 8-9. Ảnh: AFP

Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 9/9 tuyên bố các lực lượng Ukraine "đã giải phóng hơn 30 khu dân cư" tại tỉnh Kharkov. Ông cho hay Ukraine đã đạt nhiều bước tiến trong chiến dịch phản công ở miền đông và miền nam, tái kiểm soát hơn 1.000 km2 lãnh thổ. Ông Zelensky cũng đăng video trong đó các quân nhân Ukraine cho biết họ đã chiếm lại được thị trấn miền đông là Balakliia gần Kharkov.

Các báo cáo từ khu vực này xác nhận giao tranh ác liệt xung quanh thành phố Balakleya và phía Tây Kupyansk, buộc dân thường phải chạy về phía Đông để đến Nga. Tuy nhiên, các quan chức địa phương cho rằng quân tiếp viện của Nga đang lật ngược tình thế. “Lực lượng vũ trang Ukraine đang hứng chịu tổn thất nặng nề về người, lên tới hàng nghìn”, một quan chức địa phương do Nga chỉ định nói với Russia-24 TV hôm thứ Sáu.

Trong khi đó, tại mặt trận Kherson, các lực lượng Ukraine đã “thực hiện một số nỗ lực tấn công không thành công” nhưng đã “rút lui sau khi chịu tổn thất” hơn 270 người, 3 xe tăng và 11 xe bọc thép, Bộ Quốc phòng Nga cho biết.

Theo Guardian, quân đội Ukraine đã đẩy lực lượng Nga ra khỏi một số khu định cư tại khu vực mà Moscow kiểm soát từ những ngày đầu xung đột. Vào ngày 9/9, quân đội Ukraine dường như tiếp tục cuộc tiến công thần tốc ở Kharkov. Quân đội Ukraine có lẽ đang di chuyển vu hồi nhanh chóng để bao vây thành phố Izium, một trung tâm hậu cần quan trọng cho các hoạt động quân sự của Nga. Các vị trí chính xác của lực lượng Ukraine trong khu vực xung quanh Izium không thể được xác định một cách độc lập. Nhưng dữ liệu vệ tinh, các nhà phân tích quân sự độc lập và ảnh và video của các lực lượng Ukraine chỉ ra rằng họ đã nhanh chóng di chuyển về phía Kupiansk, một trung tâm hậu cần khác nằm ngay phía bắc Izium.

Cuộc tấn công ở phía bắc này có lẽ đã khiến quân đội Nga mất cảnh giác. Bộ Quốc phòng Nga ngày 9/9 công bố một số video với chú thích "tái triển khai lực lượng về phía Kharkov", cho thấy pháo phản lực BM-27 Uragan, xe chiến đấu bộ binh BMP-2, lựu pháo và nhiều loại xe quân sự khác di chuyển trên các tuyến đường. Chưa rõ nơi xuất phát và quy mô lực lượng này. Hãng thông tấn RIA Novosti của Nga cùng ngày đưa tin quân đội nước này đang triển khai tổ hợp pháo phản lực nhiệt áp hạng nặng TOS-1A Solntsepek tới tỉnh Kharkov, đông bắc Ukraine. Đây là loại khí tài được thiết kế chuyên phá hủy công sự, khí tài và làm tiêu hao binh lực đối phương.

Vitaly Ganchev, quan chức do Nga bổ nhiệm tại tỉnh Kharkov, cho biết lực lượng Nga đã lùi lại sau khi Ukraine chọc thủng được phòng tuyến. "Việc họ chọc thủng hệ thống phòng thủ của chúng tôi là một chiến thắng đáng kể cho các lực lượng vũ trang Ukraine", ông Ganchev nói, đồng thời cho biết đà tiến công của Ukraine "rất sắc bén và thần tốc". Ông Ganchev xác nhận "các trận chiến ác liệt" đang diễn ra gần thị trấn Balakliia, nơi Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát từ Nga hôm 8/9. "Chúng tôi không giữ được Balakliia. Các nỗ lực đang được thực hiện để đánh bật lực lượng Ukraine, nhưng các trận chiến ác liệt vẫn đang diễn ra và quân đội của chúng tôi đang bị cản trở hướng tiếp cận", quan chức thân Nga cho biết thêm.

Ông Oleh Syniehubov – người đứng đầu chính quyền quân sự tỉnh Kharkiv – cho biết vào khoảng 20 giờ ngày 9-9, quân Nga đã sử dụng các hệ thống tên lửa bắn loạt (MLRS) pháo kích vào quận Kyivsky tỉnh này. Đợt pháo kích không gây thương vong. Tuy nhiên, trước đó, vào chiều 9-9, Moscow cũng đã dùng các hệ thống tên lửa phóng loạt Uragan nhắm mục tiêu Kharkiv, khiến 14 người bị thương, trong đó có 3 trẻ em. Theo Thị trưởng TP Kharkiv – ông Ihor Terekhov, các đợt pháo kích khiến một trung tâm nghệ thuật dành cho trẻ em, một số trường học và trung tâm thể thao bị thiệt hại nặng. Đợt tấn công của Nga gây ra 5 vụ cháy, khiến nhiều ngôi nhà bị hư hại.

Chia sẻ với tờ Newsweek ngày 8-9, Tướng Mỹ về hưu Ben Hodges nói rằng Ukraine có thể "khôi phục toàn bộ chủ quyền" trong vòng một năm, chiếm lại toàn bộ lãnh thổ đã mất, bao gồm bán đảo Crimea. Ông Hodges nhận định, giờ đây, Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) phải can thiệp và đảm bảo chiến thắng cho Ukraine, bắt đầu bằng tuyên bố hết lòng ủng hộ Kiev. Ông nói tiếp, Washington nên ngừng công khai chi phí viện trợ quân sự mà họ gửi ra nước ngoài, đồng thời đề xuất việc cung cấp được đóng khung theo tỉ lệ phần trăm “những gì cần thiết để Ukraine có thể đánh bại Nga và giành lại lãnh thổ của họ”. Vị tướng về hưu không nói rõ về cách tính những con số đó.

Ngày 8-9, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cảnh báo Ukraine đang rơi vào một mùa đông khó khăn. Ông kêu gọi Kiev tiếp tục chiến đấu chống lại Nga, nếu không, đất nước có thể "không còn tồn tại" với tư cách là một quốc gia độc lập, đài RT đưa tin. “Nếu Tổng thống Vladimir Putin và Nga ngừng chiến, thì chúng ta sẽ có hòa bình. Nếu Ukraine ngừng chiến đấu, thì Ukraine sẽ không còn tồn tại với tư cách là một quốc gia độc lập” – ông Stoltenberg nói với hãng tin AP. Ông Stoltenberg không ước tính liệu xung đột sẽ kéo dài bao lâu, song nói rằng nó sẽ kết thúc thông qua đàm phán. Tuy nhiên, cho đến nay "không có dấu hiệu" cho thấy Moscow từ bỏ các mục tiêu của họ ở Ukraine, người đứng đầu NATO nói. Ông nhận định “cuộc chiến ở Ukraine đang đến thời điểm quan trọng”.

Bộ trưởng Tư pháp Ukraine Maliuska cho biết nước này có kế hoạch yêu cầu Nga bồi thường ít nhất 300 tỷ USD. "Chúng tôi muốn khoản bồi thường cho tất cả thiệt hại mà Nga đã gây ra cho Ukraine trong cuộc xung đột", Bộ trưởng Tư pháp Ukraine Denys Maliuska cho biết hôm 9/9. Bộ trưởng Ukraine cho biết thiệt hại từ xung đột với Nga thực tế được ước tính "cao hơn nhiều". Tuy nhiên, số tiền 300 tỷ USD ông Malyuska đưa ra tương đương khối tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị phương Tây đóng băng. Ông Malyuska nói thêm Ukraine không chỉ yêu cầu được tiếp cận các khoản quỹ của Ngân hàng Trung ương Nga mà còn muốn tiếp cận tài sản ở nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước và tài sản bị tịch thu của các tài phiệt Nga. Ông Malyuska nói thêm Ukraine không chỉ yêu cầu được tiếp cận các khoản quỹ của Ngân hàng Trung ương Nga mà còn muốn tiếp cận tài sản ở nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước và tài sản bị tịch thu của các tài phiệt Nga.

Moskva cảnh báo kế hoạch áp giá trần năng lượng Nga của phương Tây sẽ thất bại, dẫn đến bất ổn tại chính Mỹ và các quốc gia đồng minh. "Phương Tây không hiểu rằng áp giá trần với các nguồn năng lượng Nga sẽ khiến chính nơi họ đứng trở nên trơn trượt", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói hôm nay. Bà Zakharova đưa ra bình luận sau khi các bộ trưởng tài chính của nhóm G7 đầu tháng 9 tuyên bố sẽ khẩn trương làm việc để hoàn thành và triển khai áp giá trần với dầu Nga, nhưng không nêu rõ mức trần. G7 gồm Canada, Pháp, Đức, Italy, Nhật Bản, Anh và Mỹ. Ủy ban châu Âu (EC) hôm 7/9 cũng đề xuất áp giá trần với khí đốt Nga để siết trừng phạt. "Cái mà các quan chức G7 gọi là ‘giá trần’ sẽ trở thành giá sàn", Vyacheslav Volodin, chủ tịch Hạ viện Nga, viết trên Telegram hôm nay. "Thị trường toàn cầu không giới hạn trong 7 quốc gia".

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đánh giá những thành công bước đầu của Ukraine trong chiến dịch phản công Nga đang diễn ra là "rất đáng khích lệ". Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm nay cho biết các lực lượng Ukraine đã đạt được một số thành công trong chiến dịch phản công của mình tại khu vực Kharkov, phía đông bắc đất nước, và tỉnh Kherson ở miền nam. "Chúng tôi đã nhìn thấy những thành công ở Kherson và Kharkov và đó là điều rất, rất đáng khích lệ", ông Austin nói trong một cuộc họp báo với người đồng cấp Czech tại Praha.

Quan chức ngoại giao Nga Mikhail Ulyanov cho biết phương Tây đã áp đặt con số kỷ lục khoảng 11.000 lệnh trừng phạt với Moskva do xung đột Ukraine. "Lần đầu tiên trong lịch sử, các quốc gia phương Tây phải đối mặt với hậu quả từ chính các lệnh trừng phạt mà họ áp đặt lên quốc gia khác", Mikhail Ulyanov, đại diện thường trực Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, viết trên Twitter hôm nay. "Tất nhiên, các lệnh trừng phạt gây đau đớn, nhưng để xem ai đau đớn nhiều hơn". Theo ông Ulyanov, phương Tây tới nay đã áp đặt "mức kỷ lục 11.000 lệnh trừng phạt với Nga", nhưng người Nga "tới nay vẫn chưa nhận ra điều đó".

Ngoại trưởng Mỹ cho rằng chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine đang tạo ra cơ hội để châu Âu có thể thoát phụ thuộc năng lượng vào Moskva. "Có cơ hội lớn, một lần cho mãi mãi, để dừng phụ thuộc vào Nga, thoát khỏi gông cùm của Nga với châu Âu là dùng năng lượng làm vũ khí, và đa dạng hóa nguồn cung, đa dạng hóa các tuyến chuyển năng lượng", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói hôm nay. Ông Blinken đưa ra bình luận sau chuyến thăm Ukraine bất ngờ ngày 8/9, khi đang trên đường đến Brussels, Bỉ, để thảo luận về an ninh năng lượng tại cuộc họp với các đại diện từ NATO.

Tỉ phú Nga Mikhail Fridman đang đề nghị chuyển 1 tỉ USD tài sản cá nhân của mình cho một tổ chức tài chính Ukraine. Đề xuất này được cho là nhằm hy vọng thuyết phục Anh dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với cá nhân ông. Ông Fridman, người sở hữu cổ phần kiểm soát tại Ngân hàng Alfa Bank – ngân hàng tư nhân lớn nhất của Nga – bị Bộ Tài chính Mỹ đưa vào danh sách đen. Ông Roman Shpek – cựu bộ trưởng kinh tế, chủ tịch hội đồng giám sát tiền tệ cơ sở của Ukraine – cho biết Ngân hàng Alfa Bank ở Ukraine đã đề xuất với các quan chức Kiev: Ông Fridman muốn được phép chuyển 1 tỉ USD tài sản cá nhân của mình vào một tổ chức tài chính tại Ukraine. Ông Shpek nói Alfa Bank Ukraine đã gửi đề xuất của mình tới Ngân hàng Quốc gia Ukraine vào tháng 6. Tuần trước Alfa Bank Ukraine đã kiến ​​nghị sự việc đến Hội đồng châu Âu. Theo các quan chức Mỹ, hàng loạt các doanh nhân, ngân hàng và tập đoàn Nga bị đưa vào danh sách đen, đang âm thầm đưa ra những đề xuất tương tự ông Fridman với các nhà chức trách phương Tây.

Ngày 9-9, người phát ngôn của chính quyền Ba Lan Piotr Muller xác nhận Thủ tướng Mateusz Morawiecki sẽ thăm Kiev trong cùng ngày và thảo luận nhiều vấn đề chính trị, an ninh quan trọng. "Sẽ có nhiều cuộc họp và những nội dung quan trọng mà chúng tôi sẽ thảo luận liên quan đến tình hình địa chính trị, thị trường năng lượng, an ninh năng lượng và quân sự", ông Muller nói.

Lãnh đạo vùng Lugansk Leonid Pasechnik ngày 9/9 trả lời hãng tin Tass rằng, người dân vùng ly khai ở Đông Ukraine sẵn sàng tham dự một cuộc trưng cầu dân ý sáp nhập vào Nga vào bất cứ ngày nào khi khu vực này an toàn. "Người dân Lugansk đã chờ đợi một cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vào Nga trong hơn 8 năm và họ sẵn sàng tham gia cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 4/11, kể cả sớm hơn hay muộn hơn hay vào bất kỳ ngày nào khác. Ngay cả nếu sự kiện được tổ chức vào ngày 31/12 thì chúng tôi cũng sẽ đi bỏ phiếu", ông nói.

Trang tin Al Jazeera cho biết, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 9/9 đã có cuộc gặp với người đứng đầu tập đoàn quốc phòng Baykar của Thổ Nhĩ Kỳ để bàn về việc xây dựng một nhà máy chế tạo máy bay không người lái (UAV) ở Ukraine. “Chúng tôi đã thảo luận nhiều chi tiết về việc xây dựng một nhà máy chế tạo UAV ở Ukraine và những sản phẩm mới sẽ sử dụng các linh kiện và thành phần nội địa”, ông Zelensky nói sau khi có cuộc gặp trực tuyến với Giám đốc điều hành Tập đoàn Baykar Haluk Bayraktar. Kể từ khi chiến sự Nga-Ukraine nổ ra, máy bay Bayraktar TB2 do Tập đoàn Baykar của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất đã giúp cho các lực lượng vũ trang Kiev giành được một số lợi thế nhất định trên chiến trường.

C.T.

Nguồn: FB Cù Tuấn

Xem thêm bản tin đặc biệt: