" Thưa Ngài! Tôi tài đức ít ỏi, mà trách nhiệm nặng nề. Thấy Ngài có học vấn cao siêu, kinh nghiệm phong phú. Vậy nên, tôi mời Ngài làm cố vấn cho tôi, để giúp thêm ý kiến trong công việc hưng lợi, trừ hại cho nước nhà dân tộc. Cảm ơn và chúc Ngài mạnh khoẻ. Kính thư.
Hồ Chí Minh-17/11/1945."
Ngài đây là Bùi Bằng Đoàn Thượng thư Bộ Hình triều Nguyễn (tương đương Bộ trưởng Tư pháp và Chánh án Toà án Tối cao hiện nay).
Ngay sau khi có sự đồng ý của cụ Bùi Bằng Đoàn, cụ Hồ đã ký sắc lệnh 80 ngày 31.12.1945 cử cụ Bùi Bằng Đoàn làm Trưởng ban Thanh tra đặc biệt của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Và sau đó QH đã bầu cụ làm Trưởng ban Thường trực Quốc hội Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khóa 1.(Chủ tịch QH).
Thời Cách mạng tháng Tám 1945, cụ Hồ luôn biết người để dụng người, bất kể người đó không cùng phe đảng cộng sản với mình, miễn người đó có tài, có đức và vì Dân.
Cụ Hồ biết cụ Bùi khi làm quan nổi tiếng đức độ, thanh liêm, chính trực, chăm dân. Trên công đường ở những nơi cụ Bùi làm quan, đều có treo một bảng thông báo "không nhận quà biếu". Với người nhà, cụ rất nghiêm khắc, cấm tiệt việc nhận quà.
Lúc làm Tri phủ Xuân Trường (Nam Định) cụ Bùi đã đề xuất và thực hiện việc đắp đê Bạch Long ngăn nước mặn, tạo lập được một vùng lúa, dâu rộng lớn. Ghi công đức của cụ Bùi, dân địa phương đã làm lễ tế sống vị "Dân chi phụ mẫu " trẻ tuổi ngay nơi nhậm chức.
Năm 1925, trước việc báo chí lên án cảnh phu đồn điền ở miền Nam bị bóc lột dã man, Chính phủ Nam triều đã cử Bùi Bằng Đoàn vào Nam bộ thanh tra các đồn điền cao su của Pháp. Cụ đã tiến hành thanh tra thấu đáo, viết một bản báo cáo dày đến 100 trang bằng tiếng Pháp nêu bật lên những điều vô lý trong chính sách đối với phu đồn điền. Những kiến nghị xác đáng của bản báo cáo đã được nhà đương cục chấp nhận, giảm thiếu những chế độ hà khắc đối với công nhân đồn điền cao su thời đó.
Hôm nay 19.8 kỉ niệm ngày Cách mạng Tháng 8, gã nhắc lại câu chuyện cụ Hồ vời cụ Bùi cùng gánh việc nước mà xót cho Đất nước hôm nay.
Các vị cứ leo lẻo học tập cụ Hồ, mà cái cần nhất để học đó là Chiêu hiền đãi sĩ, đó là trọng dụng người tài đức, dù không thuộc đảng phái của mình, miễn là giúp cho Dân cho Nước, lại ngó lơ.
Buồn thay!
Đau thay!
L.T.V.
Tác giả gửi BVN