RFA
2021.12.13
NHỮNG LỜI ĐOAN TRANG NHẮN GỬI TỪ HOẢ LÒ
LS. Nguyễn Văn Miếng
Sáng nay, 13/12/2021, trong cái rét của mùa đông Hà Nội, tôi cùng luật sư Đặng Đình Mạnh và Phạm Lệ Quyên vội vã đến Trại tạm giam số 1 – CA Tp. Hà Nội cho kịp… “đát” ghi trong giấy test Covid để gặp Phạm Thị Đoan Trang, Trịnh Bá Phương và Nguyễn Thị Tâm.
Ngày mai 14/12 là ngày xét xử Đoan Trang, 15/12 xét xử Trịnh Bá Phương và Nguyễn Thị Tâm tại Toà án Tp. Hà Nội.
Sau tiếng kẻng báo giờ “ra đồng”, chúng tôi bước vô trại làm thủ tục. Tất cả thông chốt dễ dàng, từ chốt Covid đến cổng an ninh, phòng hồ sơ đều “duyệt” cho qua.
Thế nhưng đến khâu giám thị nhận những giấy tờ đã được phòng hồ sơ duyệt để trình sếp cho mở cửa ngục thì tôi bị từ chối cho gặp Trịnh Bá Phương vì Thông báo bào chữa bị quan toà quên đóng triện son.
LS Lệ Quyên được gặp cô Tâm trước, còn tôi và LS Đặng Đình Mạnh được mời ra ghế đá ngồi chờ, chờ mãi không thấy lính ngục đưa Trang và Phương ra, đến nỗi chúng tôi phải vô nhắc nhở các đồng chí thi hành nhiệm vụ đến hai lần. Lý do chậm trễ được sếp cai ngục đưa ra là Trại tạm giam chỉ cho ra làm việc từng người một, nên phải chờ LS Quyên làm việc với cô Tâm xong.
Mãi đến 10 giờ, một chiến sĩ gái mới dẫn Đoan Trang ra gặp chúng tôi trong khu thăm nuôi gặp mặt của thân nhân ngày xưa. Trang ngồi phía sau lồng kính kín mít, nói chuyện với LS qua điện thoại nội bộ, chỉ một LS được cầm ống nghe nói chuyện còn LS khác ngồi nhìn Trang như xem TV mất tiếng.
Đến lượt tôi được điện đàm, Đoan Trang nhắn gửi mọi người:
- Trang rất cảm động khi được gia đình và mọi người quan tâm. Trang không có đạo nhưng luôn cầu nguyện Trời, Phật cho đất nước, cho mọi người được sống trong yêu thương, mạnh khỏe, bình an.
- Trang hỏi thăm riêng từng người, rất nhớ mọi người, mong mọi người mạnh khỏe, bình an: anh Tư, anh Giáo, anh Danh, Phương Ngô, Phương Trần, Ếch Ao, Quyết Hồ, Nhóm Cây Xanh, Nhóm Trẻ Hà Nội, Anh Em Saigon, tất cả bạn bè, nghệ sĩ Guitar, thầy giáo, bạn học của Trang…
Trong tiếng nói nhỏ nhẹ như đang bừng bừng một sức sống. Ngày mai một phiên toà “cân não” xét xử một người phụ nữ Việt Nam sẽ đi vào lịch sử.
NHỮNG LỜI TÂM SỰ CỦA BÀ PHẠM ĐOAN TRANG
LS. Ngô Anh Tuấn
Ngày 19/10/2021, các luật sư Phạm Lệ Quyên, Lê Văn Luân và tôi, luật sư Ngô Anh Tuấn vào Trại tạm giam số 1, Công an thành phố Hà Nội để thăm gặp bà Phạm Đoan Trang.
Đây là lần đầu tiên chúng tôi gặp thân chủ kể từ khi bà bị khởi tố, bắt giam và cũng là lần đầu tiên tôi gặp bà Trang ngoài đời thực. Vì tôi còn gặp một bị can trong một vụ án khác nên tôi gặp bà Trang muộn hơn so với hai đồng nghiệp của mình nhưng chúng tôi cùng ngồi với nhau cho tới khi kết thúc buổi thăm gặp. Trên trang Facebook cá nhân của mình, luật sư Lê Văn Luân cũng đã có một số chia sẻ về nội dung buổi thăm gặp nên tôi không nêu lại, tôi chỉ nhắc tới một số nội dung mà bà Phạm Đoan Trang đã trao đổi với tôi và đề nghị tôi công khai lên mạng xã hội. Bà Trang cho biết:
- Trong 10 lần lấy cung, bà đều bị ép nhưng bà từ chối trả lời và yêu cầu phải có luật sư mới khai báo nhưng không được chấp nhận;
- Trong suốt quá trình lấy cung đó, điều tra viên luôn nói xấu các luật sư. Việc ra Kết luận điều tra ngày 26/8/2021 và Cáo trạng ngày 30/8/2021 (chỉ trong vòng 04 ngày) là cách để ngăn cản luật sư khiếu nại. Bà Trang có nói với các điều tra viên rằng: “Nếu các anh coi thường các luật sư như vậy thì sợ gì mà không để cho họ vào gặp tôi…?!”;
- Trong suốt quá trình làm việc, bà Trang không hợp tác, không khai nhận và chưa từng nhận tội, thế nên nếu có clip nhận tội được tung ra dưới bất kỳ hình thức nào thì đó có nghĩa là nó bị cắt ghép, không đúng sự thật;
- Bà Trang đã từng bị biệt giam nhưng sau đó được giam chung với những thường phạm khác. Cuộc sống trong phòng giam rất khắc nghiệt, bà đã phải đánh nhau 07 lần nhưng bà vui vẻ kể rằng mình đều là người giành chiến thắng, dù là người yếu thế hơn;
- Trong một số lần lấy cung, điều tra viên có hỏi: “Nếu như án phạt sắp tới được tuyên rất nhiều năm, bà có nguyện vọng đi định cư ở nước ngoài không?”. Bà trả lời thẳng: “Không! Tôi chưa bao giờ có ý định đó!”. Bà Trang cũng cho biết thêm, bà không chấp nhận là vật để đổi chác với nước ngoài;
- Câu cuối trao đổi với tôi, bà Trang nhắc đi nhắc lại rằng: “Bắt giam một người viết đã là một tội ác! Bắt giam một người viết tàn tật là một trọng tội”. Bà Trang không nhận mình là một nhà báo, bà chỉ nhận mình là người viết. Bà nói rằng mình không thể tưởng tượng được tại sao mình lại có thể sống được ngần ấy thời gian đã qua trong trại tạm giam với một cơ thể đầy bệnh tật của mình…
Tôi không có câu kết nào cho bài viết này. Tôi nghĩ rằng gạch đầu dòng nào trong những câu chữ trên cũng đủ là câu kết cho một câu chuyện dài và những điều bà Trang nói có thể động tới tâm can của những người có lương tri. Với tính cách, tư tưởng và hành động của mình, nếu muốn chọn lựa một cuộc sống bình yên cho bản thân, cho gia đình, chắn chắn bà Phạm Đoan Trang đã không chọn cách quay về Việt Nam sau khi đã có cơ hội sống ở nước ngoài, điều này khiến nhiều đấng mày râu cũng phải cúi đầu. Với tôi, bà Trang là một cây bút thông thái, cần mẫn, chính trực nhưng cũng giống như một số người khác và phần nào đó là chính cả bản thân tôi, có lẽ chúng tôi đã sinh ra nhầm thời.
P/s: Tôi vẫn luôn mơ về một ngày, sẽ không còn cảnh bắt bớ, giam cầm những người bất đồng chính kiến mà thay vào đó sẽ là đối thoại để tìm ra giải pháp giải quyết mâu thuẫn xã hội trong hoà bình – ngày đó tới sớm hay muộn nó sẽ quyết định việc đất nước có tiến bộ hơn hay vẫn ngưng đọng, trì trệ…
FB Tuan Ngo
Bà Phạm Đoan Trang trước trụ sở của Human Rights Watch và ông Phil Robertson. MLBVN/RFA edited
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch hôm 13 tháng 12 ra tuyên bố, kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho nhà báo Phạm Đoan Trang chỉ một ngày trước khi diễn ra phiên xét xử sơ thẩm tại tòa án nhân dân Hà Nội.
“Blogger năng động Phạm Đoan Trang phải đối mặt với đòn trả đũa nặng nề của chính quyền vì những hoạt động ủng hộ tự do biểu đạt, tự do báo chí và nhân quyền của bà trong suốt một thập niên”, ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Ban Á châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói trong tuyên bố.
Ông này cũng cho rằng bằng cách khởi tố và đưa Phạm Đoan Trang ra xét xử, chính quyền Việt Nam đang cho thấy họ “sợ các tiếng nói phê phán có ảnh hưởng đến thế nào”.
Toà án Nhân dân Thành phố Hà Nội dự kiến mở phiên xét xử nhà báo bất đồng chính kiến nổi tiếng vào ngày 14 tháng 12, sau hơn một năm bà bị bắt giữ hồi đầu tháng 10/2020 chỉ vài giờ sau khi kết thúc đối thoại nhân quyền Việt-Mỹ.
Nhà báo Phạm Đoan Trang bị cáo buộc dưới tội danh “tuyên truyền chống nhà nước” theo điều 88 của luật Hình sự năm 1999.
“Viết về thảm hoạ môi trường, vi phạm nhân quyền, thiếu tự do tôn giáo, và trả lời phỏng vấn báo chí quốc tế không phải là tội, thế nhưng mà chính quyền Việt Nam lại biến những việc đó thành tội phạm” – ông Robertson nói và cho rằng “lẽ ra chính quyền nên hoan nghênh việc bà Phạm Đoan Trang tìm hiểu về những việc làm sai trái, lạm dụng và lạm quyền, thay vì trừng phạt bà”.
Trong bản cáo trạng truy tố cựu phóng viên của các tờ báo lớn trong nước, nhà cầm quyền cáo buộc bà Trang tham gia thảo luận bàn tròn trực tuyến trên BBC Việt ngữ và trả lời phỏng vấn của phóng viên ban Việt ngữ – Đài Á Châu Tự Do.
Ngoài làm báo, bà Phạm Đoan Trang còn là tác giả hay đồng tác giả của nhiều cuốn sách về khoa học chính trị, cũng như các báo cáo về tình hình nhân quyền ở Việt Nam, bà cũng là người chắp bút cho báo cáo về thảm hoạ môi trường do công ty Formoasa gây ra ở miền trung Việt Nam hồi năm 2016.
Trước bối cảnh bà Phạm Đoan Trang sẽ bị xét xử và phải đối diện với mức án có thể lên đến 12 năm tù giam, tổ chức nhân quyền quốc tế kêu gọi chính quyền Việt Nam hủy bỏ mọi cáo buộc và trả tự do cho bà Trang ngay lập tức.
Phó Giám đốc Ban Á châu của tổ chức nhân quyền có trụ sở tại Hoa Kỳ cũng kêu gọi các nhà tài trợ và đối tác thương mại quốc tế của Việt Nam như Hoa Kỳ, EU, Úc và Nhật Bản “cần chấm dứt việc ém nhẹm những vi phạm nhân quyền có tính hệ thống của Việt Nam“.
Hôm 8 tháng 12, tổ chức Ủy ban Bảo vệ Ký giả CPJ công bố nghiên cứu về tình hình tự do báo chí và đàn áp truyền thông trên toàn thế giới trong năm 2021, qua đó cho thấy Việt Nam là một trong bốn nước bắt giam nhiều nhà báo nhất trên thế giới.
Trong 23 nhà báo Việt Nam được CPJ nhắc tên, có nhà báo Phạm Đoan Trang sắp bị đưa ra xét xử và đối diện với mức án lên đến 12 năm tù nếu bị tuyên là có tội.
Nguồn: RFA Tiếng Việt