Hai thể chế, hai bản chất khác nhau
Tôi xin phép trích dẫn giới thiệu bài viết mới nhất trong Báo Tiếng Dân về vụ án “dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính cty HuaWei” lôi kéo Canada vào và đánh đổi bằng mạng sống của hai người Canadian mà chính quyền Bắc Kinh vẫn khăng khăng phủ nhận:
Sau cùng vụ án đi đến hai kết quả không chối cãi:
1)- Bà Mạnh Vãn Chu đã phải công khai thú nhận có lỗi trong sự kiện đánh lừa ngân hàng thế giới và vi phạm lệnh cấm vận IRAN của HK. Sự thật hiển lộ;
2)- TQ bắt buộc phải phóng thích hai ông Canadian để đánh đổi với bà MV Chu, ngay lập tức, sau khi bà này bước lên máy bay về TQ. Đừng quên rằng TQ đã từng treo án tử hình với một ông Canadian rồi, để làm áp lực cực nặng nề lên gia đình thân nhân của họ;
Kết luận: TQ biết rõ Canada là một nước dân chủ tự do có tính nhân bản cao, nên khai thác triệt để vào tâm lý người dân Canada. Nếu ông Thủ tướng trẻ tuổi Trudeau dám đối đầu cứng cựa đến cùng thì TQ là kẻ thua cuộc trước tiên vì giá trị của bà Tổng Giám Đốc Tài Chính HuaWei là không thể đem đổi với hai ông công dân Canada bình thường. Nếu Canada quyết căng đến cùng thì TQ có dám xử tử hai công dân Canada không? Để mang tiếng vô nhân đạo và vô lý, vô kỷ cương trước công luận quốc tế, chỉ có những nước lạc hậu nhược tiểu mới hành sự như vậy, xem tình hình Haiti sau vụ ám sát Tổng Thống hai tháng trước thì rõ.
Theo dõi tin tức thương mại quốc tế mới biết ba năm qua cty HuaWei đã chịu tổn thất lỗ lã gần 30 tỷ đôla US chỉ vì vụ án này, chuyện gì thì cũng có cái giá phải trả và… tình hình TQ có thật sự yên ổn không ? Vụ phá sản của Cty bất động sản EverGrande (300 tỷ US$) đang nổ ra cho thấy TQ sắp bước vào một giai đoạn khủng hoảng kinh tế trầm trọng không khác gì tư bản Mỹ trong thời kỳ phát triển tột cùng (bảy lần trong lịch sử), liệu Tập Cận Bình và ĐCS TQ có đủ kinh nghiệm để lèo lái TQ thoát khỏi cơn bão tàn khốc này không ? Trễ rồi, bao nhiêu năng lực tiền bạc của nhân dân TQ họ Tập đã dồn vào ngân sách phát triển quốc phòng một cách điên cuồng, chỉ vì giấc mộng “Con đường tơ lụa trên Biển Đông”.
Trong khi đó hơn hai triệu quân lính và tướng tá TQ chỉ thuộc loại xoàng vì chưa hề kinh qua chiến trận nào cả, ba chiếc hàng không mẫu hạm chỉ thuộc loại phòng thủ gần sân nhà vì chạy bằng dầu cặn (diesel), nếu hành quân xa hơn 1000km phải luôn luôn có tàu chở dầu đi kèm để còn cơ hội hồi hương trở về quê quán. Điểm yếu này Mỹ và đồng minh biết thừa. Đó chính là lý do tại sao Mỹ đã khuyến khích Úc cải tiến hạm đội tàu ngầm bằng năng lượng hạt nhân, thay vì diesel. Thời thế thay đổi khác rồi, TQ sở hữu đến 12 tàu ngầm nguyên tử, VN chúng ta biết thế và đành chịu thua.
Gần 45 năm trôi qua sau khi đất nước thống nhất hòa bình rốt cuộc VN không nhích lên được một tý nào, đến giờ đại dịch hoành hành mà lãnh đạo chỉ biết bị gậy đi ăn xin thuốc men. Trách nhiệm này thuộc về ai đây?
Lê Quốc Trinh, Canada
***
Hôm nay, thông tin Mạnh Vãn Chu được phóng thích tràn ngập.
Chỉ vài giờ sau, 2 công dân Canada, Michael Spavor và Michael Kovrig cũng được Trung Quốc trả tự do.
Tháng 12- 2018, bà Mạnh bị tạm giữ. Vài ngày sau, ông Michael Spavor – một doanh nhân Canada và Michael Kovrig- một người từng làm trong ngành ngoại giao Canada – bị bắt giữ tại Trung Quốc. Nước này phủ nhận việc bắt giữ hai công dân Canada là hệ quả của việc bà Mạnh bị bắt và tuyên án ông Spavor 11 năm tù.
Vậy mà giờ, sau cú phóng thích bà Mạnh, từ tù nhân lãnh án 11 năm thành người tự do ngay và luôn. Đều là phát ngôn bằng tiếng Trung Quốc cả đấy thôi!
Cũng như nhìn lại cú mặc cả “tự do” cho bà Mạnh trở về Trung Quốc, không bị dẫn độ sang Mỹ bằng một thỏa thuận bà thừa nhận “có trách nhiệm về vai trò chính của mình trong hành vi thực hiện kế hoạch lừa đảo một tổ chức tài chính toàn cầu”.
Dù các tín hiệu có vẻ sáng sủa nào “hoãn truy tố”, “hủy bỏ cáo buộc”, “rút lại đề nghị dẫn độ” thì cái giá để gọi là “được tự do” lại đóng dấu mộc bằng sự thừa nhận “hành vi lừa đảo”.
Vậy là sau 1000 ngày, “kẻ lừa đảo” đã được về nhà?
Cáo buộc của Mỹ về việc bà Mạnh đã nói dối HSBC trong mối quan hệ của Huawei- với tư cách là giám đốc tài chính của tập đoàn – với Skycom, một công ty kinh doanh ở Iran, khiến HSBC có nguy cơ phải chịu trách nhiệm hình sự vì vi phạm lệnh trừng phạt thương mại của Mỹ. Huawei đã bác bỏ cáo buộc và cho rằng vụ việc nhằm vào bà Mạnh Vãn Chu mang động cơ chính trị.
Vậy con đường làm ăn của Trung Quốc vào Iran là nằm ngoài chính trị? Cả hành động ngay lập tức nhảy bổ vào Iran sau khi Mỹ và Châu Âu áp đặt lệnh cấm vận quốc tế lên quốc gia Trung Đông này? Hai lựa chọn duy nhất cho quốc gia dầu mỏ này là Nga – có công nghệ nhưng chẳng đủ vốn và Trung Quốc – yếu kém về công nghệ nhưng sẵn tiền và can thiệp chính trị – nhà nước Trung Quốc không ngần ngại sử dụng sức mạnh chính trị để bảo vệ doanh nghiệp của họ thoát khỏi sự cô lập Iran của Mỹ.
Chỉ trong một thời gian ngắn, như cơn lốc rời đi của các tập đoàn Shell, Total, ENI, Respol… thì cơn lốc ập tới với Sinopec, PetroChina và CNOOC (Tổng công ty Dầu khí hải dương Trung Quốc) mà chính ngoại trưởng Mỹ thời điểm ấy, Hillary Clinton đã phải thốt lên câu hỏi “Làm sao anh chơi rắn với ngân hàng của mình được?” với thủ tướng Úc, Kevin Rudd – ý nói về chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ là Trung Quốc.
Vậy thì, một “tiểu nương nương” như Mạnh mà phải “nói dối” rằng không có dính líu gì đến quốc gia dầu mỏ hay một ông lớn ngân hàng như HSBC lại tin vào lời nói dối ấy; và cả sự phủ nhận liên quan giữa Huawei với quân đội Trung Quốc, nó cứ như trò ve vãn đầy “ngọt ngào và man trá”. Cú mặc cả bằng thỏa thuận kia, chẳng qua cũng là sự “dọn dẹp” cho xong một động tác.
Còn bản chất, đã đóng “vai trò chính của mình trong hành vi thực hiện kế hoạch lừa đảo một tổ chức tài chính toàn cầu” thì đi đâu, ở đâu hay về nhà cũng là “cốt cách” lừa đảo. Hay “căn nhà” ấy, quê nhà ấy cũng đã chứa đựng sẵn cái mầm phong hóa lật mặt, tráo trở?
Như chuyện xảy ra với đất nước này. Hôm trước còn dắt nhau sang thăm hữu nghị. Mấy hôm sau đã điều máy bay vận tải tới các thực thể mà chúng bồi đắp trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Toàn một lũ cả thôi!