BBC tiếng Việt
BỊ HẠI – NGƯỜI LÀ AI?
Nhớ lại, sáng 12-9-2018, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án hình sự đối với bị cáo Nguyễn Trung Trực (sinh năm 1974, trú tại xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình) về tội “Hoạt động lật đổ chính quyền nhân dân”.
Trong phần thủ tục phiên toà, phát hiện không có mặt bị hại, ông Trực yêu cầu toà triệu tập bị hại. Toà bác.
Ông yêu cầu cắm một lá cờ đỏ sao vàng, giống như tại các hội nghị quốc tế, tại vị trí dành cho bị hại. Toà lại bác.
Vụ khác, Tòa án nhân dân tỉnh Phú Yên sáng 23-4-2021 tuyên án 8 năm tù giam đối với nhà báo Trần Thị Tuyết Diệu, sinh năm 1988. Tốt nghiệp Khoa Báo chí và Truyền thông Trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn TPHCM, năm 2011 Trần Thị Tuyết Diệu được nhận vào làm việc tại Tòa soạn Báo Phú Yên cho đến cuối năm 2017.
Phiên tòa diễn ra chóng vánh tuyên bà Diệu phạm tội “Làm, tàng trữ, phát tán, tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam”.
Trần Thị Tuyết Diệu không nhận tội, bảo là việc làm như vậy thì phải có bị hại, phải mời bị hại ra trước tòa còn không chỉ ra được một người nào bị tác động bởi những hành vi của cô ấy làm thì cô ấy không chịu.
Nhưng mà phía bên tòa thì nói rằng đây là tác hại đến quốc gia, là cái chung chứ không phải là một cá nhân nào hết, cho nên không thể đưa cá nhân nào ra được”.
Theo lý luận, Khách thể của tội phạm này là sự tồn tại, vững mạnh của Nhà nước CHXHCN Việt Nam. Bị hại chính là Nhà nước CHXHCN Việt Nam. Nói không có bị hại là nhầm lẫn giữa khách thể với bị hại.
Theo Bộ luật tố tụng hình sự 2015, bị hại là một trong 20 người tham gia tố tụng trong một vụ án hình sự (Điều 55), là cá nhân hoặc cơ quan, tổ chức (Điều 62).
Theo truyền thống, từ trước đến nay, các phiên toà xét xử về tội an ninh quốc gia, toà án không triệu tập bị hại, trừ trường hợp bị hại là cá nhân bị thương tích, thiệt hại do khủng bố gây ra, còn các cơ quan, tổ chức nếu được triệu tập lại là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Đại diện VKS giữ quyền công tố tại phiên toà quan tâm đến bảo vệ thể chế, tất cả những hành vi truy tố tuyên truyền chống nhà nước hay đảng cầm quyền đều là “nhằm chống Nhà nước CHXHCN VN” mà “bị hại” không bao giờ xuất đầu lộ diện.
Hôm 22/4, Tòa án nhân dân quận Bình Thủy (thành phố Cần Thơ) xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bà Lê Thị Bình (sinh năm 1976, trú phường An Thới, quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ) 2 năm tù về tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước; quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Đây là trường hợp mới nhất bị đưa ra xử, theo quy định tại điều 331 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) của Việt Nam.
Điều 331 Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, có hiệu lực thi hành ngày 01/01/2018 quy định về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân như sau:
“1- Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2- Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm”.
Lên Facebook ‘nói xấu’
Theo cáo trạng, bà Lê Thị Bình tham gia mạng xã hội Facebook với các tài khoản sử dụng là “Binh Lê”, sau đó đổi tên thành “Lê Ngoclan Ct”, “Ngoc Lan CT Ngoc CT Le”, “Anna Nguyen”.
Trong thời gian từ tháng 10/2019 đến tháng 11/2020, bà Bình bị nói là thường xuyên sử dụng các tài khoản Facebook này bằng điện thoại di động có kết nối Internet để phát trực tiếp (livestream), đăng tải và chia sẻ các bài viết có nội dung “nói xấu, xúc phạm, xuyên tạc, phỉ báng đối với tổ chức Đảng, Nhà nước và cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước”.
Mới ngày 20/4, cơ quan An ninh điều tra, Công an thành phố Cần Thơ đã khởi tố, bắt tạm giam 3 bị can, gồm:
– Nguyễn Thanh Nhã (sinh năm 1980; cư trú tại căn hộ 3.01 chung cư Flora Anh Đào, phường Phước Long B, thành phố Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh);
– Đoàn Kiên Giang (sinh năm 1985; cư trú tại căn hộ 5.04 tầng 6, chung cư 241/1/25C, đường Nguyễn Văn Luông, phường 11, quận 6, thành phố Hồ Chí Minh);
– Nguyễn Phước Trung Bảo (sinh năm 1982; cư trú tại 172 Hà Huy Giáp, phường Khuê Trung, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng).
Họ bị bắt để điều tra về hành vi “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” được quy định tại Điều 331 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Công an thành phố Cần Thơ nói ba người này liên quan vụ án “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”, xảy ra tại thành phố Cần Thơ và một số tỉnh, thành do bị can Trương Châu Hữu Danh và đồng bọn thực hiện.
Trước đó, ngày 17/12/2020, cơ quan An ninh điều tra, Công an thành phố Cần Thơ đã khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt đối với ông Trương Châu Hữu Danh (sinh năm 1982; tại ấp Vĩnh Hòa, xã An Vĩnh Ngãi, thành phố Tân An, tỉnh Long An) cũng theo điều 331.
Nhà báo Trương Châu Hữu Danh
Vụ Quách Duy
Còn tại thành phố Hồ Chí Minh, ngày 15/4, Tòa án nhân dân quận Tân Phú (TPHCM) xử bị cáo Quách Duy (nguyên công chức Văn phòng UBND TPHCM) và tuyên phạt 4 năm 6 tháng tù theo điều 331.
Theo nội dung vụ án, bị cáo Quách Duy đã đăng tải nhiều bài viết, hình ảnh trên Facebook, trong đó 3 bài viết “xúc phạm nghiêm trọng danh dự, uy tín của nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; xuyên tạc, vu khống, xúc phạm lãnh đạo của thành phố”.
Ngày 13/4, tại Thanh Hóa, xảy ra vụ khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Hồ Đình Tùng, Phó chủ tịch thường trực Hội đồng nhân dân Thị xã Nghi Sơn về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Vào ngày 3/4, công an thành phố Hồ Chí Minh khởi tố bị can và thi hành lệnh bắt tạm giam ông Nguyễn Hoài Nam, sinh năm 1973, ngụ TP Hồ Chí Minh, để điều tra tội Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, theo Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015.
Trước khi bị khởi tố, tạm giam, ông Nguyễn Hoài Nam đã đăng nhiều bài viết trong vụ sai phạm xảy ra tại Cục Đường thủy nội địa Việt Nam; một số bài viết liên quan một số cá nhân đang công tác tại một số cơ quan tố tụng trên Facebook.
Ngày 30/3, tòa án tỉnh Bình Định phạt 4 năm tù với ông Lê Văn Hải, 54 tuổi.
Cáo trạng nói, bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường theo ý của mình, ông Lê Văn Hải lên mạng xã hội nói xấu lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định.
Ngày 10/2, công an Quảng Trị bắt tạm giam ông Phan Bùi Bảo Thy, sinh năm 1971, Trưởng Văn phòng đại diện miền Trung – Tây Nguyên của báo Giáo dục & Thời đại tại Đà Nẵng.
Ông Thy bị bắt tạm giam vì hành vi lợi dụng các quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân quy định tại Điều 331, theo thông báo.
Nguồn: bbc.com/vietnamese