Jack Dorsey
Trần Ngọc Cư dịch
Vấn đề kể cũng nan giải đấy chứ. Đứng về lý về tình thì ai cũng thấy cái việc vị Tổng thống thua cuộc Donald Trump cứ lên Twitter tweet những lời phẫn nộ về “bầu cử gian lận” lặp đi lặp lại hàng trăm nghìn lượt trong suốt hơn 2 tháng trời kể từ sau ngày bầu cử 3/11/2020, bất chấp 60 đơn kiện của ông ta ở các tiểu bang “tranh chấp” đều đã được phân xử minh bạch, là việc không có gì hay, nó là nguyên nhân sâu xa dẫn đến cuộc bạo loạn trên đồi Capitol hôm 6/1 làm cho cả nước Mỹ nín thở lo lắng cho nền dân chủ của mình, và lãnh đạo cũng như nhân dân nhiều nước dân chủ trên thế giới cũng đã lên tiếng phản đối. Ấy thế nhưng khi ông chủ Twitter cùng các tập đoàn truyền thông Facebook, Youtube, Parler… ngăn chặn tài khoản của Trump trên phương tiện truyền thông của họ nhằm ngăn ngừa nguy cơ tiếp tục sinh bạo loạn cho nước Mỹ thì lại gặp phải sự phản đối không kém gay gắt của công luận, thậm chí ngay cả vị Thủ tướng của nước Đức vốn hiểu rất rõ tính khí của ông Trump cũng không đồng tình.
Vì sao? Ấy là bởi việc làm cấp thời có tính cách cần thiết của các tập đoàn tư nhân này vô hình trung đã xâm phạm vào một quyền thiêng liêng mà nhân loại tiến bộ sau nhiều thế kỷ đấu tranh gian khổ mới giành được kể từ Tuyên ngôn Cách mạng Pháp, đặc biệt được cụ thể hóa trong Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền của Liên hợp quốc năm 1948: quyền tự do ngôn luận. Mặt khác, quyết định ngừng cung cấp dịch vụ không để ông Trump cứ tiếp tục lộng ngôn trên các mạng truyền thông này cũng sẽ đẻ ra cái tiền lệ xấu: xã hội mặc nhiên trao cho tư nhân (hoặc một tập hợp tư nhân cùng ngành nghề) những quyền lực để tự tung tự tác đối với quyền và lợi ích của người khác mà không dựa trên một căn bản pháp lý nào cả. Điều này sẽ gây nguy hiểm trong rất nhiều nguyên tắc hành xử hoặc kiện tụng về sau.
Quả là điều đáng lo, và cũng thật là trớ trêu khi “ngăn chặn cái ác này” lại hóa ra có thể dẫn đến những hệ quả “cái ác khác nẩy sinh” cần kịp thời ngăn chặn.
Vậy phải làm thế nào để cân bằng được giữa hai mục tiêu cùng cấp thiết nói trên, khi mà trên lý thuyết, ai cũng dễ dàng thống nhất với nhau, rằng phạm trù “tự do” không bao giờ là một phạm trù tuyệt đối, nói như lời nhà văn Pháp nổi tiếng Victor Hugo (1802-1885): “Tất cả những gì làm tăng thêm tự do đều làm tăng thêm trách nhiệm” (Tout ce qui augmente la liberté augmente la responsabilité), hay gần gũi với ta hơn, như lời nhà văn, nhà phát thanh, ca sĩ, người kể chuyện, người dẫn chương trình và nhà sản xuất truyền hình Pháp Pierre Bellemare (1929-2018): ”Tự do của những người này được cho phép trong giới hạn mà nó không cản trở tự do của những người khác” (La liberté des uns étant admise dans les limites où elle ne gêne pas celle des autres).
Dưới đây là lời giãi bày của ông chủ Twitter Jack Dorsey sau khi nhận được nhiều phản ứng về việc đã xóa tài khoản của TT Donald Trump trên mạng của mình, do dịch giả Trần Ngọc Cư dịch và gửi đến BVN.
Bauxite Việt Nam
Các mạng xã hội quan trọng như Twitter, Facebook vĩnh viễn đóng tài khoản của nhà lãnh đạo một siêu cường và các diễn đàn như YouTube, Parler hạn chế sân chơi của Tổng thống Donald Trump, đã khiến ông gần như im hơi lặng tiếng sau cuộc bạo loạn do ông kích động tấn công vào Quốc Hội Mỹ. Đặc biệt trong chiến dịch tranh cử 2016 và 4 năm nhiệm kỳ Tổng thống, Trump đã sử dụng Twitter như chiếc loa của mình, thậm chí đến cả việc thông báo sa thải một số nhân vật đầu ngành hay bộ trưởng trong chính quyền. Đây là sự kiện cho thấy chúng ta đang sống trong một trật tự thế giới mới mà các mạng xã hội đã chứng tỏ sức mạnh nuôi dưỡng hoặc phế bỏ một thế lực chính trị như thế nào. Dorsey đưa ra ý kiến qua các “thread” trên Twitter, chúng tôi xin chép lại và dịch từng phần sau đây.
Tôi không hân hoan hay cảm thấy tự hào về việc chúng tôi phải đóng tài khoản Twitter của @realDonaldTrump, hoặc bằng lòng với cung cách chúng tôi đi đến quyết định này. Sau khi đưa ra cảnh báo rõ ràng rằng chúng tôi sẽ thực hiện hành động này, chúng tôi đã hạ quyết tâm với thông tin tối ưu mà chúng tôi có được trong tay, dựa trên các mối đe dọa đối với an toàn của con người và các cơ sở vật chất cả trên và ngoài Twitter. Quyết định này có đúng không?
Tôi tin rằng đây là quyết định đúng đắn đối với Twitter. Chúng tôi phải đối mặt với một tình huống lạ lùng và rất bấp bênh, buộc chúng tôi phải tập trung tất cả các hành động của mình vào việc duy trì an toàn công cộng. Tác hại ngoài đời do phát ngôn trên mạng là điều có thật rõ ràng và điều đó đã thúc đẩy việc thực thi chính sách của chúng tôi hơn bất cứ điều gì khác.
Dù vậy, việc phải đóng vĩnh viễn một tài khoản có những di lụy thực sự và đáng kể. Mặc dù có những ngoại lệ mà ai cũng thấy, tôi cảm thấy lệnh cấm này là một thất bại của chúng tôi trong mục đích tối hậu là thúc đẩy một cuộc thảo luận lành mạnh. Và thời điểm này cũng là lúc chúng tôi phải suy ngẫm về các hoạt động của chúng tôi và môi trường xung quanh chúng tôi.
Việc phải thực hiện những hành động này đang phân tán cuộc thảo
luận công khai. Chúng chia rẽ chúng ta. Chúng hạn chế tiềm năng gợn đục khơi trong, minh oan và học hỏi. Và đặt ra một tiền lệ mà tôi cảm thấy là nguy hiểm: sức mạnh của một cá nhân hoặc một tập đoàn đối với một bộ phận nào đó của cuộc thảo luận công khai trên toàn cầu.
Việc kiểm tra và chịu trách nhiệm về quyền lực này luôn luôn là một thực tế cho thấy rằng một dịch vụ như Twitter là một phần nhỏ của cuộc thảo luận công khai rộng lớn hơn đang diễn ra trên internet. Nếu một số người nào đó không đồng ý với các quy tắc của chúng tôi và việc chúng tôi thực thi chúng, họ có thể chỉ cần chuyển sang một dịch vụ internet khác.
Khái niệm này đã được thử thách vào tuần trước khi một số nhà cung cấp công cụ internet nền tảng cũng quyết định không đón nhận những gì họ thấy là nguy hiểm. Tôi không tin rằng điều này là một hành động được phối hợp. Khả năng lớn hơn có thể là: các công ty đã đi đến kết luận riêng của mình hoặc được khuyến khích bởi hành động của các công ty khác.
Thời điểm này có thể cần đến một sự thay đổi nhanh chóng như thế,
nhưng về lâu dài, nó sẽ hủy hoại mục đích và lý tưởng cao cả của một mạng Internet cởi mở. Một công ty đưa ra quyết định kinh doanh để tự điều chỉnh chính mình khác với việc chính phủ loại bỏ quyền truy cập của người dân, nhưng việc này có thể làm cho nhiều người cảm thấy hai sự kiện rất giống nhau.
Vâng, tất cả chúng tôi cần phải xem xét nghiêm túc những bất nhất, mâu thuẫn trong chính sách của chúng tôi và việc chúng tôi thực thi chúng. Vâng, chúng tôi cần xem xét dịch vụ của chúng tôi có thể đã khuyến sự mất tập trung và gây tác hại như thế nào. Vâng, chúng tôi cần minh bạch hơn trong hoạt động kiểm duyệt của mình. Tất cả những điều này không cho phép làm xói mòn một mạng internet toàn cầu mở và miễn phí.
Lý do khiến tôi có nhiều đam mê với bitcoin phần lớn là do mô hình mà nó thể hiện: một công nghệ internet nền tảng không bị kiểm soát hoặc ảnh hưởng bởi bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào. Đây là điều mà internet muốn trở thành, và theo thời gian, nó sẽ còn nhiều hơn thế nữa.
Chúng tôi đang cố gắng thực hiện phần việc của mình bằng cách tài trợ
cho một sáng kiến xoay quanh một tiêu chuẩn tản quyền cởi mở dành cho mạng xã hội. Mục tiêu của chúng tôi là trở thành khách hàng [kẻ lệ thuộc] tiêu chuẩn đó ở tầng thảo luận công khai trên internet. Chúng tôi gọi nó là @bluesky [bầu trời xanh].
Twitter đang tài trợ một toán nhỏ độc lập có đến năm kiến trúc sư lập trình, kỹ sư và nhà thiết kế nguồn mở để phát triển một tiêu chuẩn cởi mở và tản quyền cho mạng xã hội. Mục tiêu là để Twitter cuối cùng trở thành khách hàng của tiêu chuẩn này Điều quan trọng là chúng tôi phải thừa nhận rằng đây là thời kỳ vô cùng bất ổn và khó khăn đối với rất nhiều người trên khắp thế giới. Mục tiêu của chúng tôi trong thời điểm này là giải giáp bạo lực được chừng nào hay chừng nấy và đảm bảo rằng tất cả chúng ta đang xây dựng hướng tới một sự cảm thông rộng lớn hơn và một cuộc sống hòa bình hơn trên trái đất.
Điều này sẽ mất thời gian để xây dựng. Chúng tôi đang trong quá trình phỏng vấn và tuyển dụng nhân sự, xem xét cả việc bắt đầu một tiêu chuẩn từ đầu hoặc đóng góp cho một cái gì đó đã có sẵn. Dù đi theo phương hướng cuối cùng nào chăng nữa, chúng tôi sẽ thực hiện công việc này hoàn toàn công khai minh bạch.
Tôi tin rằng internet và cuộc thảo luận công khai toàn cầu là phương pháp tốt nhất và phù hợp nhất của chúng tôi để đạt được điều này. Tôi cũng nhìn nhận rằng hiện nay nhiều người không thể cảm thấy như vậy.
Mọi thứ chúng tôi học được trong thời điểm này sẽ cải thiện nỗ lực của chúng tôi, và thúc đẩy chúng ta trở thành những người chân chính: một nhân loại biết sinh hoạt cùng nhau.
Nguồn bản gốc: https://mobile.twitter.com/jack/status/1349510769268850690
Dịch giả gửi BVN