Lương Tạ
13 tháng 12 2020
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Hành động của Tối Cao Pháp Viện không nhận đơn của Bang Texas kiện các bang dao động cho ông Donald Trump, và các quan chức chính phủ trọng yếu tôn trọng kết quả bầu cử, chứng tỏ nước Mỹ có một nền pháp lý đủ mạnh để vượt qua cơn bão Trumpism.
Nhưng sự kiện chính phủ bang Texas, với ủng hộ của 18 bang khác, cộng 126 dân biểu Cộng Hoà cấp liên bang đồng ký, và sự hầu hết các lãnh đạo dân cử Cộng Hòa im lặng không xác nhận Tổng Thống Tân Cử Joe Biden, cho thấy dư âm của Trumpism vẫn còn tiếp tục, cho ít nhất đến hết bầu cử năm 2024.
Sự thật là tất cả các bang đã sẵn sàng lá phiếu cử tri đoàn của họ cho sau cuối tuần này, ngày 14/12.
Không còn cách nào để Tổng Thống Trump thắng cử, sau hơn 50 vụ kiện không trưng được bằng cớ. Hình phạt mất bằng hành nghề, khiển phạt cho luật sư, và tù tội cho nhân chứng khi dùng bằng cớ giả trong tòa, đã là một lá chắn hiệu quả để tòa dùng sự thật để phán quyết.
Nhưng ngoài tòa án, phe Trump kêu gian lận bầu cử khắp nơi, tạo ra tin tưởng thiếu sự thật cho 36% là Tổng Thống Trump bị gian lận bầu cử, trong một thăm dò mới đây, nhằm tạo ra một hiệu ứng chính trị lâu dài và có lợi.
Tố cáo gian lận và không thừa nhận Biden thắng cử giữ những người trung thành dưới trướng ông, một chiến lược rất rõ rệt của Tổng Thống Trump trước khi ông rời nhiệm sở.
Ông có thể được làm vua của nhóm cử tri trung thành, và đảng viên Cộng Hòa, cùng lúc kiếm tiền cho mình. Bằng chứng là dù các vụ kiện tụng của ông không tới đâu, chỉ chi tiêu chưa tới 10 triệu đôla, nhưng số tiền gom được với lý do tranh tụng bầu cử từ các người ủng hộ đã lên đến gần 210 triệu đô la.
Các chính trị gia khôn ngoan đều biết, cơ hội tranh cử 2024 của ông Trump sẽ mất hẳn đà sau khi mất quyền hành, nhưng ảnh hưởng của ông còn dài.
Bản thân các dân cử Cộng Hoà biết rằng Trump không còn cơ hội, nhưng họ cần sự ủng hộ và tiền bạc của những người trung thành với Trumpism. Được sự ủng hộ của người tin tưởng Trumpism sẽ là một yếu tố lớn cho sự nghiệp chính trị của các lãnh đạo dân cử này. Đây sẽ là lực đối nghịch khó khăn nhất cho chính phủ Biden trong kế hoạch thực thi cải tổ đất nước của ông.
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Chính phủ Joe Biden sẽ phải giải quyết những vấn đề cốt lõi đã tạo lên sức ảnh hưởng lớn của Chủ nghĩa Trumpism.Theo ông David Axelrod, chiến lược gia Dân Chủ của của cựu Tổng Thống Obama, Tân Tổng Thống Biden thừa hưởng một đất nước cực kỳ chia rẽ khi Tổng Thống Trump thắng thêm 10 triệu lá phiếu so với năm 2016, và thắng hơn 80% các quận hạt, dù thưa thớt, của nước Mỹ. Nếu đảng Dân Chủ không ̣điều chỉnh kịp thời, họ sẽ rất chật vật trong những kỳ bầu cử tới.
Đảng Dân Chủ trong nhiều thập kỷ qua đã coi thường sự liên hệ của mình với tầng lớp lao động da trắng, và dần nghiêng về giá trị cấp tiến đại diện bởi tầng lớp trí thức và các ngôi sao giải trí.
Người lao động đã từng ủng hộ đảng Dân Chủ bao gồm các công đoàn lao động trong nền công nghiệp những thập kỷ nửa sau của thế kỷ 20. Nhưng khi các công việc lao động được chuyển ra khỏi nước Mỹ theo đà toàn cầu hóa, tự do mậu dịch, tự động hóa, cơ hội mưu sinh tại các vùng ngoài kỹ nghệ cao dần xuống thấp, đảng Dân Chủ đã không có những hành động hữu hiệu để hỗ trợ họ. Người dân nơi đó không nhìn xa hơn là đời sống hàng ngày trước mắt, và đời sống đó đang sụp đổ quanh họ.
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Năm 2016, bà Hillary Clinton, như một bà giáo sư đại học, khuyên họ phải nâng cấp để thay đổi công việc cho phù hợp.
Ông Trump, ngược lại, hứa hẹn là sẽ mang công việc cũ trở về cho họ. Đối với hầu hết dân lao động, họ không có gì để mất, khi đặt niềm tin vào Trump, và bỏ qua tư cách không gương mẫu của Tổng Thống Trump. Sự lựa chọn giữ lại cuộc sống cũ dễ dàng hơn là phải học lại, khi tuổi đã lớn, và đầu tư kinh nghiệm sẵn có.
Đối với người dân bình thường, họ không cần lý luận xa hơn những câu đơn giản và dễ hiểu của Trump. Trump bỏ lo ngại môi trường của phe cấp tiến, để dành lấy cử tri phụ thuộc vào khai thác dầu khí, cũng như là đánh Trung Quốc, mặc dù đã không hữu hiệu, để ra dấu chỉ là ông bênh người lao động Mỹ.
Trumpism, dân túy kiểu Trump sinh ra từ đó.
Người Mỹ có câu: “It’s the economy, stupid!”. Người Việt Nam thì “có thực với vực được gạo”.
Kinh tế hàng ngày là quan trọng nhất cho hầu hết. Chính phủ Biden phải có kế hoạch tích cực cho một số lớn dân Mỹ đã bị bỏ lại, khi kinh tế nước Mỹ đang đi lên nhờ kỹ nghệ cao. Nhiều người Mỹ ngày càng giầu, nhưng hầu hết, vẫn còn phải lo công việc ngày mai nếu có. Chính sách kinh tế thiết thực cho người dân bị bỏ rơi trở thành thiết yếu, ̣để sau khi có thực, họ có thể lấy lại được tư cách của người Mỹ chính đáng, có đủ khả năng bênh vực cho lẽ phải. ̣
Nếu khéo léo, Joe Biden sẽ đạt được việc đưa công ăn việc làm trở lại cho những người bị bỏ rơi, cùng một lúc bảo vệ môi trường và tự do mậu dịch. Nếu không, đây sẽ là lý do chính đảng Dân Chủ mất ghế lãnh đạo trong kỳ bầu cử tới.
Xâm nhập văn hóa qua nhập cư là một khía cạnh sâu sắc khác, cho lý do ủng hộ Tổng Thống Trump.
Trong suốt chiều dài lịch sử của Mỹ, người dân Mỹ thường chống lại những làn sóng nhập cư mới, nhất là khi khác biệt văn hóa và lo sợ bị cạnh tranh công ăn việc làm. Người Mỹ nhập cư sớm, thường chống lại người tới sau. Từ giữa thế kỷ 19, các di dân từ Ireland và Đức đã bị chống đối.
Cuối thế kỷ 19, Chính phủ ban hành luật không cho người Trung Quốc nhập cư. Nhiều dân Mỹ đã từng chống lại làn sóng tị nạn của Việt Nam trong những năm 1970s. Cho dù chính phủ Mỹ biết là nhập cư là điều tốt cho kinh tế và đất nước, vì nó đóng góp vào sức năng nổ, mang đến của người di cư, nhưng người dân Mỹ vẫn chống, vì họ không có thời gian phân tích cái tốt và cái bất lợi. Họ nghe theo lời nói của người họ tin.
Một người Mỹ bình thường không bằng đại học hay sống trong làng xã, rất ít để ý về chính trị hay tin tức, hay giao du đa văn hóa. Hầu hết không đủ thời gian sống cho chính họ và gia đình, nên họ không còn dành được thời gian nghiên cứu đến các chi tiết. Họ thường chỉ lắng nghe những người họ tin tưởng, cùng phe nhóm, như người hướng dẫn tinh thần nơi thờ phượng, người quen biết hàng xóm quen biết. Trong các làng nhỏ, nhà thờ là nơi họ lắng nghe và ủng hộ. Thế nên họ hiểu lầm rất nhiều và không sẵn sàng tiếp nhận thêm, từ người ngoài nhóm.
Sau sự kiện 9/11, khủng bố mang danh Hồi giáo thay đổi cách sống của toàn xã hội Mỹ. Nó đã nâng cao làn sóng chống người nước ngoài, làm cho nỗi sợ tràn ly của nhiều người Mỹ ôn hòa, sợ mất đi xã hội trật tự và lối sống hàng ngày. Và từ đó, họ coi Tổng Thống Trump là cứu cánh duy nhất dám đứng bên họ, không nghĩ đến tác hại lâu dài. Đây cũng là một trong những lý do nhiều người Mỹ bình thường và ngay cả người Việt lớn tuổi cuồng nhiệt ủng hộ Tổng Thống Trump.
Đảng Dân Chủ phải hiểu là cơ hội nắm chính quyền chỉ có 4 năm. Họ phải kiếm cách để giúp cho người dân Mỹ cảm thấy an tâm. Thứ nhất là công ăn việc làm, thứ hai là an ninh cá nhân. Cách thức giáo dục cần phải hiệu quả và đúng tầng số của những người không có cơ hội tiếp cân thông tin và phân tích chi tiết. Vấn đề nhập cư và khác biệt văn hóa cần phải ̣được giải quyết theo nhiều hướng giáo dục và giao lưu văn hóa. Cần phải có sự thông cảm hơn của dân các miền, các tiểu bang ven biển và các tiểu bang bên trong.
Tin giả đóng một vai trò rất quan trọng trong việc cực đoan hóa số người theo Trump, và làm lũng đoạn chính sách.
Trong cộng đồng Việt, các thế lực cực đoan đã khôn khéo lôi kéo nhiều người vô tình vào trong vòng ảnh hưởng của họ bằng nhiều cách tiếp cận. Từ tin dễ đọc dần sang tin giả, tin tuyên truyền. Từ mạng lưới quen thuộc sang chiêu dụ ru ngủ. Nhiều người Việt không biết và không thích đọc tiếng Anh trong truyền thông dòng chính, dù họ chịu trách nhiệm cho các bài đăng của họ.
Nhưng người ta sẵn sàng đón nhận những tin không kiểm chứng ̣để thỏa mãn thiên hướng phe nhóm của họ, cho dù một số nhân vật chính phát tán tin tức đó xác nhận những tin đó là tin giả. Chính phủ Biden cần phải có những giải quyết qua các luật lệ cập nhật để những nguồn tin giả không phải là mối ung thư của xã hội Mỹ, nhất là qua các mạng xã hội.
Tóm lại, bốn năm tới, con tàu nước Mỹ sẽ chênh vênh và có thể nghiêng, nếu chính phủ Biden không giải quyết kịp thời gốc lõi của vấn đề sinh ra quái thú Trumpism, ngày đang lớn, cho dù ông Trump không còn tại vị.
Áp lực của phe cấp tiến bên Dân Chủ sẽ thêm một gánh nặng cho Tổng Thống Biden để cân bằng, khi ông phải cố gắng kéo những người dân bất mãn theo Trump trở lại con đường xây dựng nước Mỹ hùng mạnh và đoàn kết với giá trị nhân bản từ trước khi có Trumpism.
Nguồn nghiên cứu:
https://news.berkeley.edu/2020/12/07/despite-drift-toward-authoritarianism-trump-voters-stay-loyal-why/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0743016719305315
https://www.cnn.com/2020/12/08/opinions/herculean-task-facing-joe-biden-axelrod/index.html
Newsmax CEO cornered for spreading false information about election because it’s great for ratings | Salon.com
RNC invites 2024 hopefuls to January meeting in show of neutrality toward Trump – POLITICO
https://www.foxnews.com/politics/republicans-president-trump-robbed-poll
L.T.
Nguồn: BBC tiếng Việt