BBC
Chính phủ Việt Nam đang bổ sung luật nhằm ngăn chặn các cá nhân mang tiền ra đầu tư vào bất động sản ở nước ngoài nhằm có hộ chiếu ngoại, sau một loạt vụ việc đầy tai tiếng của quan chức, đại biểu Quốc hội nước này
.
Theo tờ Người Lao Động hôm 27/09/2020, một dự thảo Nghị định Quy định về đầu tư nước ngoài đang được Bộ Kế hoạch và Đầu tư lấy ý kiến đã bổ sung điều kiện đầu tư ra nước ngoài đối với ngành nghề kinh doanh bất động sản.
Mục tiêu của sửa đổi này là “chỉ nhà đầu tư là doanh nghiệp thành lập theo quy định của Luật Doanh nghiệp Việt Nam mới được phép đầu tư” vào bất động sản ở nước ngoài.
Điều này nhằm ngăn chặn tình trạng cá nhân mang tiền ra đầu tư ở nước ngoài rồi nhận thẻ định cư và hộ chiếu ngoại.
Bài báo cũng trích luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, nêu ra nhu cầu “cần có quy định chặt chẽ và chế tài nghiêm khắc về việc đầu tư ra nước ngoài đối với cán bộ, công chức, sĩ quan…”.
Theo ông, đây là các “đối tượng dễ lợi dụng chính sách để kiếm lợi, tẩu tán tài sản ra nước ngoài”.
Các bình luận trước đó cho rằng, việc nhập tịch nước ngoài không chỉ giúp “nhà đầu tư” có quyền đi lại trên thế giới với tấm hộ chiếu “có quyền lực” hơn nhiều so với hộ chiếu CHXHCN Việt Nam vốn phải xin visa khó khăn mới vào được rất nhiều nước giàu có hơn.
Chưa kể việc có quốc tịch nước ngoài, nhất là ở một quốc gia thuộc khu vực Bắc Mỹ hay EU, Anh Quốc còn tạo cơ hội cho chính nhà đầu tư và thân nhân thụ hưởng nền giáo dục tốt, y tế văn minh không bị nạn hối lộ hành hạ.
Tuy thế, bài trên tờ Người Lao Động cũng có tựa đề rằng “Không dễ chặn mua nhà nước ngoài để lấy quốc tịch”, vì lý do việc chuyển tiền, tài sản mang tên người khác ra nước ngoài là khó kiểm soát.
Bài báo cũng cho hay theo số liệu chính thức thì từ 2015 đến nay, số nhà đầu cư cá nhân từ Việt Nam đem tiền ra nước ngoài tăng, còn đầu tư của doanh nghiệp có vốn nhà nước giảm.
Tác giả Thoi Nguyễn từ London, người trực tiếp làm dịch vụ định cư ở Anh cho người Việt Nam viết trên BBC News Tiếng Việt gần đây rằng:
“Riêng với nhóm có khi điều kiện kinh tế cho phép, nhiều gia đình Việt Nam ban đầu cho con đi du học nước ngoài, rồi sau đó mở đường cho cha mẹ theo chân sang định cư.
Số lượng người Việt đi dụ học ở các phương Tây tăng nhiều. Hiện tượng du học đã nổi lên rầm rộ hơn 15 năm nay, và nhiều du học sinh đi học và tìm cách ở lại. Lượng người Việt ở nước ngoài tăng lên dần theo diện đoàn tụ gia đình và vì các du học sinh ở lại”.
Trả lời BBC News Tiếng Việt hôm 29/08/2020 nhân vụ ‘Hồ sơ Cyprus’ nêu tên ĐBQH Phạm Phú Quốc, ông Dominic Volek, người đồng thời là Giám đốc châu Á của Henley & Partners, chuyên về dịch vụ di cư nói Việt Nam là một trong những thị trường tăng trưởng mạnh nhất của công ty ông.
Ông Volek xác nhận “bạn cần đầu tư 2 triệu euro và hiến tặng 200.000 euro đối với người xin nhập tịch Cyprus, bao gồm cả người phối ngẫu”.
Trong 2351 hồ sơ tham gia đầu tư vào chương trình này thì Nga là đông nhất (922), tiếp theo sau là Trung Quốc (482) và Ukraine (100). Ảnh chụp lại.
Câu hỏi mà báo chí Việt Nam đặt ra hiện nay là các khoản tiền khổng lồ đó đến từ đâu, đã đóng thuế thu nhập chưa và quan trọng là người ta đã chuyển chúng ra nước ngoài bằng nào.
Quy định và thực tế
Hiện chính quyền Việt Nam và Đảng Cộng sản cầm quyền đã có nhiều quy định rất chi tiết nhằm kiểm soát bộ máy quan chức, công chức và 5 triệu Đảng viên của họ.
Hồi 2017, một quy định của Đảng CS nêu ra hàng chục điều cấm đảng viên không được làm, gồm những điều khá chặt chẽ về quan hệ với nước ngoài, vấn đề vẫn bị coi là “nhạy cảm” theo nhãn quan chính trị XHCN ở Việt Nam.
Chụp lại hình ảnh. Quy định 102 có một số nội dung mà các đảng viên nên chú ý
Quy định 102, công bố đầu năm 2018 ghi rõ một số điều cấm đoán như:
* Tự mình hoặc có hành vi để bố, mẹ, vợ/chồng, con, anh, chị, em ruột đi du lịch, tham quan, học tập, chữa bệnh ở trong nước, ngoài nước bằng nguồn tài trợ của tổ chức, cá nhân nước ngoài khi chưa được phép (Điểu 26);
* Có con kết hôn với người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài có thái độ chính trị có hành vi chống Đảng và Nhà nước. (Điểu 25)
Thế nhưng, cùng thời gian lại có các quan chức, đảng viên không chỉ xuất cảnh làm ăn mà còn mua luôn quốc tịch nước ngoài.
Chẳng hạn Đảng viên cộng sản, Đại biểu Quốc hội ông Phạm Phú Quốc nhận quốc tịch CH Cyprus (2018) với lời khai là được “vợ con bảo lãnh”.
Dù ông Quốc đã bị miễn nhiệm khỏi vị trí trong Quốc hội VN, câu hỏi mà dư luận đặt ra là làm sao ngăn chặn tình trạng tương tự với các quan chức khác.
Trước ông Phạm Phú Quốc đã có đại biểu QH Nguyễn Văn Thân mang quốc tịch CH Ba Lan (sau ông khai là đã bỏ), và đại biểu QH Nguyễn Thị Nguyệt Hường có thêm quốc tịch Malta – bà bị bãi nhiệm năm 2016.
Ngay từ 5-6 năm trước, hiện tượng quan chức ‘tẩu tán tài sản lớn” ra nước ngoài được báo chí Việt Nam cho là đã khá phổ biến và “rất khó thu hồi” tiền bạc về cho Việt Nam.
Tờ Tuổi Trẻ hồi tháng 9/2016 có bài trích một chuyên gia về lĩnh vực chuyển tiền nói tới sự đa dạng, sáng tạo trong chuyện chuyển tài sản từ Việt Nam ra nước ngoài.
Ngay từ khi đó, ngoài “chuyển tiền bằng việc đầu tư, mua cổ phiếu”, còn có cách là “đưa con cháu đi du học ở nước dự tính định cư…”.
Như thế, hiện tượng này đã xảy ra khá lâu nay.
Điều mới là phát biểu của luật sư Nguyễn Văn Hậu nay đặt ra câu hỏi là có hay không sĩ quan công an, quân đội Việt Nam tham gia các tuyến “di cư” bằng đầu tư ra nước ngoài, hoặc tẩu tán tài sản kiếm được bằng cách nào đó trong nước để có hộ chiếu nước ngoài.
Báo chí Việt Nam chưa tìm ra trường hợp nào trong khối quan chức mang quân phục thành công trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên đã từng có sĩ quan an ninh cao cấp phạm tội và bị lộ là có nỗ lực tìm mua hộ chiếu Mỹ.
Báo Việt Nam hồi 2019 và đầu năm 2020 nói thượng tá an ninh Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm), người bị bắt và xử tù trong vụ án hồi 2018 đã khai là ông ta từng chi ra “700.000 USD để nhờ làm hộ chiếu quốc tịch Mỹ cho cả gia đình” nhưng “bị lừa” và không đạt mục tiêu đó.