Nhận diện kẻ thù của nhân dân Việt Nam
Trên trang của VTV.vn ngày 30 tháng 12 năm 2018, lúc 6.00AM: với tittle "Gánh hàng rong – Nét văn hóa đẹp của Hà Nội", đã có những nét bút ngọt lịm đường mía Cu Ba, "Hà Nội có thể già đi hay hiện đại hơn nhưng những gánh hàng rong chưa bao giờ là cũ, vẫn luôn là những hình ảnh đẹp chân chất của cuộc sống lao động".
Tuy nhiên, sáng nay- 17 tháng 8 năm 2020-, "trong bản tin Tài Chính-Kinh Doanh vào lúc 7h sáng phát trên VTV1 Truyền hình Quốc gia VN. Biên tập viên VTV ví von: Người bán hàng rong ở TP.HCM sống như loại ký sinh trùng(.)
Cụ thể, "…Thưa quý vị, dịch Covid-19 đã khiến cho những con phố du lịch hay là chủ yếu phục vụ khách nước ngoài tại thành phố Hồ Chí Minh trở nên tiêu điều, và khi những con phố không còn sức sống, những gánh hàng rong vốn được xem là ký sinh trùng sống lên trên những con phố này sẽ tồn tại ra sao…".
Đương nhiên, dù mắc chống dịch, nhưng thế lực thù địch vẫn kịp ghi nhận lại được hơn 10" clip đoạn phát ngôn đó.
Nghe nói, sau khi "nhận về nhiều gạch đá thì đường link lề đảng dẫn đến clip này đã bị xóa". Một vài đường link của thế lực thù địch thì vẫn còn, và đâu đó có những cmt khá ngoan hiền tử tế, rằng đây là "tại nạn vạ miệng vô duyên của phát thanh viên"(?)
Còn tôi thấy thế này: tiếng nói đại diện của đảng cộng sản Việt Nam khi khai hóa văn minh cho dân tộc thì không thể là nói vo tức thì, mà tất cả đều đúng quy trình của đảng đề ra từ ngày đẻ đến nay.
Bắt đầu là người soạn tin nháp, người duyệt, người đánh máy, rồi lại duyệt…
To nhất là giám đốc đài truyền hình quốc gia, to nhất trên đài truyền hình quốc gia là tư lệnh 4 tờ, to nhất trên tư lệnh 4 tờ còn vô số to nhất nữa…
Và như vậy, người đọc chỉ là công cụ thừa lệnh cuối cùng.
Bởi thế, tôi chỉ có thể nói: với thông điệp này, đài truyền hình quốc gia Việt Nam và những bề trên của đài, đã chính thức tuyên bố "đạp dân chúng xuống bùn đen vạn kiếp", nếu không muốn nói quá lắm: họ thực sự là kẻ thù của nhân dân Việt Nam!
Cả tối qua, cứ dân mạng sôi sục vì bản tin và lời bình của bình luận viên của nhà đài (THTU) ví những người bán hàng rong là "ký sinh trùng". Khi nghe khái niệm đó, mình trố mắt ngạc nhiên- không hiểu nổi một cơ quan truyền thông lớn lại để cho những hạt sạn lớn đến vậy- miệt thị những người dân lao động buộc phải mưu sinh trên hè phố. Rồi đọc trên mạng, thấy nói đã xin lỗi, nên mình không muốn đưa- vì sự dốt nát kém cỏi của một cá nhân- nhân sự nhà đài. Thế nhưng được biết sự xin lỗi sau đó- thay vì dùng cụm từ "ký sinh trùng" nhà đài lại dùng cụm từ "ký sinh"? Và lại đổ cho khiếm khuyết- nói "nhịu".Lại một lần nữa ngạc nhiên.
Vì "ký sinh trùng" là một danh từ chung, chỉ những phần tử nhỏ li ti mắt không nhìn thấy sống bám vào một vật thể, cơ thể người chẳng hạn, hút máu mà sống. Còn "ký sinh" là động từ, chỉ trạng thái sống bám vào vật thể, cơ thể người… Cả hai cụm từ này, tuy khác nhau- thiếu một chữ "trùng" nhưng vẫn giống nhau, là sống bám vào một vật thể lớn hơn, làm hại vật thể đó.
Còn nói nhịu, là một trạng thái của con người có khiếm khuyết về ngôn ngữ, bị tác động bởi tâm lý, thần kinh, mà sinh ra nói những từ không chính xác, lặp đi lặp lại nhiều lần trong câu nói.
Khi dùng "ký sinh trùng", và "ký sinh"- những phần tử li ti, sống ăn bám, so sánh ví von những thân phận nghèo khổ, phải mưu sinh bằng những gánh hàng rong, là nhà đài hiển nhiên miệt thị đồng bào mình.
Khi xin lỗi, đổ cho tại nói nhịu, là nhà đài ngụy biện, không hiểu sự khác biệt của cụm từ "nói nhịu" là thói quen của người có khiếm khuyết ngôn ngữ
Như vậy, xin lỗi mà vẫn không phải xin lỗi, chỉ là ngụy biện, và lộ thêm cái dốt về sự hiểu biết của mình
Chả trách cư dân mạng bất bình 
.
K.D.P.
_________
Ông Trần Bình Minh có biết chuyện này không?
Việc VTV ví những người bán hàng rong là sống "kí sinh" và "kí sinh trùng" trên các con phố là sai sót rất nghiêm trọng.
Cộng đồng mạng phẫn nộ và chia sẻ thông tin này suốt từ sáng tới giờ.
Vậy mà nhà đài vẫn giữ nguyên lời dẫn bản tin ngày 15/8/2020, với lời bình luận "những gánh hàng rong vốn được xem là SỐNG KÍ SINH trên các con phố này".
https://vtv.vn/…/nhung-ganh-hang-rong-chat-vat-vuot-bao-cov…
Vì sao vậy?
Hoá ra VTV tin rằng: ví hàng rong "sống kí sinh" không sai; chỉ "kí sinh trùng" mới sai. Bởi thế, BTV (đeo kính), người đọc trong bản tin 17/8/2020, đã nói lời xin lỗi, và nhận hoàn toàn trách nhiệm do "đọc nhịu một câu" (đúng ra là một "tiếng" = "trùng").
Cũng có thể, BTV này đã quen miệng gắn thêm tiếng "trùng" vào sau "kí sinh". Nhưng trong trường hợp này VTV vẫn sai. Vì dù vô tình hay hữu ý, thì cách ví von này cũng vẫn vang lên như một sự miệt thị, xem thường những người bán hàng rong nghèo khổ.
Khi một bản tin đã được chính thức đăng tải có nghĩa nó là tiếng nói của cơ quan truyền thông, không còn là chuyện của cá nhân phóng viên nữa. Bởi vậy, người đứng ra xin lỗi cũng không phải là BTV nữa, mà là ông Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam.
Người ta có thể chấp nhận và thông cảm sai sót do cá nhân bất cẩn, thậm chí là dốt. Nhưng đến giờ VTV vẫn cho là họ đã đúng khi dùng từ "kí sinh" để chỉ sự mưu sinh của những người bán hàng rong thì thật khó hiểu.
Không lẽ ông Tổng GĐ Đài truyền hình Quốc gia không biết chuyện này? Hay ông biết mà xem thường dư luận, hoặc là ông…cũng dốt nốt?
P/S:
Xin dẫn lại Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên-bản Vietlex): "KÍ SINH • 寄生 đg. [sinh vật] sống trên cơ thể các sinh vật khác, bằng cách hút chất dinh dưỡng từ cơ thể các sinh vật ấy".
"Kí sinh" dùng theo nghĩa bóng được hiểu là "ăn bám". Mà "ăn bám" chính là cách mô tả theo nghĩa đen của "kí sinh" hoặc "kí sinh trùng": mọi sinh vật hay thực vật sống kí sinh đều "bám" vào kí chủ để "ăn", tức hút dinh dưỡng (như tầm gửi) hoặc hút máu (như bọ chét, giun sán…).
Tuy nhiên, ví "kí sinh" nặng hơn "ăn bám". Vả lại, đúng như PGS.TS Ngôn ngữ học Hoàng Dũng (Dũng Hoàng) nhận xét: "Dùng "ký sinh" hay "ký sinh trùng" trong trường hợp này phạm đến hai lỗi: (1) Không đúng nghĩa từ; (2) Có tính miệt thị vì xấu nghĩa (pejorative)".
H.T.C.
________
Chuyện “Ký sinh”
Chuyện “ký sinh” gây bão mạng hôm nay có nguyên nhân từ đâu?
Theo mình chỉ có thể bắt nguồn từ một trong hai nguyên nhân sau:
(1) Phát thanh viên và biên tập viên duyệt nội dung chương trình của VTV đều dốt tiếng Việt, nên trong bản tin đầu tiên mới dùng một cụm từ sai là SỐNG KÝ SINH TRÙNG: “…những gánh hàng rong được xem là sống ký sinh trùng lên trên những con phố này sẽ tồn tại ra sao”. Phát hiện cụm từ sai nên bản tin phát lại của VTV đã bỏ đi chữ TRÙNG, chỉ còn cụm từ SỐNG KÝ SINH: “…những gánh hàng rong được xem là sống ký sinh lên trên những con phố này sẽ tồn tại ra sao”. Cụm từ mới sửa lại này vẫn thể hiện sự dốt tiếng Việt của các phát thanh viên, biên tập viên VTV, khi họ không biết dùng từ nào ngoài cụm từ “sống ký sinh” để chỉ cuộc mưu sinh nương nhờ chốn thị thành của những người nghèo.
(2) Nếu họ không dốt tiếng Việt, thì chỉ có thể là họ đã không thể che dấu sự khinh miệt đối với những người buôn thúng bán bưng chốn thị thành đó! Sự khinh miệt đó thể hiện qua cách họ chọn từ!
Anh phát thanh viên đã lên tiếng xin lỗi trên FB.
Trong lời xin lỗi của cá nhân anh phát thanh viên, anh không thể thừa nhận một trong hai nguyên nhân trên, nên anh nói rằng do anh nói nhịu. Vậy từ gốc nếu anh không nói nhịu thì đó là từ gì?
H.O.