Đoàn Hưng Quốc
Chỉ còn 4 tháng nữa là đến ngày bầu cử ở Mỹ. Những người ủng hộ Trump đã quyết định lá phiếu và không đổi ý trong mọi trường hợp. Ngược lại phe chống Trump ngày thêm phẫn nộ vì tình trạng hỗn loạn trong nước Mỹ về cả dịch bệnh lẫn vấn nạn màu da mà họ cho là Trump gánh phần lớn trách nhiệm. Nếu dựa theo các thăm dò ý kiến thì đảng Dân Chủ sẽ thắng lớn, không những ở số phiếu phổ thông (55/40) mà quan trọng hơn cả là số phiếu cử tri đoàn, và còn thêm cơ hội hốt trọn gói từ Nhà Trắng đến Thượng và Hạ viện.
Nhưng đối với nền chính trị ở Mỹ thì 4 tháng còn rất xa đủ để công chúng thay đổi ý kiến. Trump lại có khả năng bén nhạy tạo bất ngờ như đã từng làm vào năm 2016 khi thắng cử trái ngược sự mong đợi của nhiều nhà quan sát. Điều đáng lo nhất là trong khi phe thân Trump rất nhiệt thành thì ngược lại cánh ủng hộ Biden lại xìu xìu ễnh ễnh, tức là đến ngày bầu cử nếu trời nắng trời mưa nhức đầu cảm cúng nhiều người có thể chọn ở nhà thay vì đi đến phòng phiếu.
Trong khi Trump làm sôi động quần chúng gây ra nhiều tranh cãi thì Biden lại giống như một kép hát già đã qua thời hương sắc nên đôi khi lẩn thẩn phát biểu đầu đuôi lộn xộn. Bên trong lớp son phấn bề ngoài cho có vẻ trẻ trung là mối lo âu của dân Mỹ liệu Biden có còn đủ năng lực lèo lái nước Mỹ qua cơn khủng hoảng hiện thời và trước đối thủ vô cùng lợi hại từ Trung Quốc?
Ngay trong nội bộ đảng Dân Chủ cũng không thiếu người nhạt nhẽo với Biden nhất là từ cánh cấp tiến cực tả Bernie Sanders-AOC. Biden tự vẽ như ứng cử viên trung tả để tiếp nối sự nghiệp của Obama. Nhưng đối với nhiều người Mỹ (1) sự nghiệp của Obama cũng không vẽ vang gì lắm (2), Biden nếu thắng cử sẽ bị cánh cực tả lấn áp đưa Hoa Kỳ tiến xa theo chiều hướng Dân chủ Xã hội (3) còn nếu trong những ngày sắp tới Biden không ủng hộ lập trường cấp tiến cực đoan thì cánh Bernie Sanders-AOC có thể tách rời không ủng hộ và làm suy yếu đảng Dân Chủ. Giữa sự dằng co của nhiều thế lực chính trị Biden lại là một chính trị gia cuốn theo chiều gió: năm 1975 chống tỵ nạn Việt Nam vào Mỹ nay lại ủng hộ mở cửa biên giới cho di dân; năm 1991 có thái độ phân biệt phụ nữ qua tai tiếng Anita Hill, nay hết lòng ủng hộ phong trào nữ quyền Me Too.
Kết quả cuộc bầu cử năm 2020 sẽ tùy thuộc vào đám cử tri lừng khừng (swing voters) cho đến giờ này vẫn chưa chắc chắn sẽ chọn Trump, Biden hay… ở nhà. Con số này chiếm khoảng 15-25% lá phiếu. Nhiều người trong đó đồng ý với Trump về việc chống Tàu hay chính sách kinh tế, nhưng ngược lại lo âu vì nền dân chủ của Hoa Kỳ bị phân hóa và lung lay trầm trọng. Nhiều người do dự bỏ phiếu cho Biden khi sợ ông này đứt dây neo đi vào con đường Dân chủ Xã hội mà phủ nhận công lao dựng nước của Washington, Jefferson, Wilson, Theodore Roosevelt… Riêng một số không ít cử tri người Mỹ gốc Việt vẫn cay cú Biden lúc còn là Thượng nghị sĩ năm 1975 đã chống không cho dân tỵ nạn Việt Nam vào nước Mỹ với lý do Mỹ không còn trách nhiệm sau cuộc chiến.
Người viết vẫn thắc mắc tự hỏi nếu vào những năm 1939-45 buộc người dân Ba Lan phải chọn lựa giữa quốc xã Hitler và cộng sản Stalin thì họ sẽ bỏ phiếu cho ai?
Đ.H.Q.
Tác giả gửi BVN