Tờ “Global Times” (Thời báo Hoàn cầu) sáng nay vừa có một bài báo lý giải về việc “Việt Nam gây hấn ở Biển Đông”.
“Global Times” là trang chuyên về xã luận chính trị quốc tế của “Nhân dân Nhật báo” – là cơ quan phát ngôn của Đảng Cộng sản TQ.
Bạn đọc nội địa của “Global Times” thường có 2 đặc điểm, một là chỉ biết đọc tin tức bằng Tiếng Trung, hai là hoàn toàn tin tưởng vào chính sách cùng nhận định chính trị của báo.
Hãy thử tưởng tượng rằng, một buổi sáng thức dậy, có mấy trăm triệu người cùng đọc bài báo kia và cùng có đúng một cách nhìn về vấn đề tranh chấp trên biển giữa TQ và VN. Không nói ra ta cũng biết điều đó kinh khủng như thế nào. Đó là lí do vì sao, trong các cuộc trưng cầu ý dân về khả năng phát động chiến tranh Thái Bình Dương thì VN luôn nằm tại “lựa chọn số 1” của bạn đọc TQ. Nói cách khác, nếu chiến tranh nổ ra, người TQ thích đánh VN trước tiên.
Hiển nhiên, sẽ có người nói rằng đây chỉ là sai sót của biên tập, người đánh máy hay thái độ thù địch của cá nhân người phóng viên. Điều đó hoàn toàn có thể, nhưng hãy thử gọi tên một người trong Ban lãnh đạo của một tờ báo bất kì ở TQ, bạn sẽ thấy rằng tất cả họ đều là đảng viên. Điều này không nên coi là ngẫu nhiên. Có thể thấy rằng chính sách trên biển trong nội bộ Đảng của TQ là rất nhất quán và kiên trì.
VN mặc dù có nhiều xung đột về lợi ích trên biển với TQ nhưng có điều lý thú rằng chúng ta cũng có tác phong đọc báo y hệt người Tàu. Nhân dân hai nước giống nhau hơn những gì ta tưởng. Mặc dù vậy, đối với tuyên truyền chính trị kiểu Global Times, TQ không có đối thủ bởi có bạn đọc vượt trội về số lượng. Do đó, những vấn đề này nếu không được đa phương và quốc tế hoá mà chỉ dựa vào chính trị song phương cùng tuyên truyền nội địa để gieo rắc thù hận thì có lẽ không giải quyết được gì về bản chất cả.
Đó cũng là cái dở của những nền báo chí thiếu Tự do, nó chỉ đơn giản là tạo ra kiểu bạn đọc y hệt nhau, hẹp hòi trong cách nghĩ và đầy hận thù trong cách làm. Nếu bạn tức giận với những gì “Global Times” viết thì cũng đừng quên rằng ở bên kia có 10 người cũng đang căm ghét bạn y như những gì bạn đang nghĩ. Nếu bạn muốn trả đũa, bên kia có 10 người sẵn sàng trả đũa bạn. Nếu bạn muốn giết, bên kia cũng luôn có 10 người muốn giết. Cứ luẩn quẩn như thế mãi.
1 chọi 10? Không nói ra ta cũng biết điều đó là bi kịch.
PS: Nhiều bạn hỏi rằng “Global Times” là tờ báo ”lá cải” mà. Xin lưu ý với bạn đọc rằng “lá cải” (Tabloid) ám chỉ định dạng của tờ báo chứ không phải là khái niệm “lá cải rẻ tiền” mà người VN đã quen thuộc.
Tabloid là định dạng “báo khổ nhỏ”. Nếu dịch 1-1 thì đến The New York Times cũng là “lá cải” hoặc “Tạp chí Cộng sản” của Việt Nam cũng là “lá cải”. Khi đọc một ngôn ngữ khác ta cần lưu ý rằng sự dịch sang tiếng Việt đôi khi làm ta hiểu nhầm ý nghĩa của từ gốc.
Ngày 11/4, tờ Thời báo Hoàn cầu (Global Times), một trong những cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã có bài viết: “Tại sao Việt Nam xâm phạm biển Đông vào thời điểm này?”.
Trong bài viết, Cheng Hanping (Thành Hán Bình 成汉平), nghiên cứu viên cao cấp về Biển Đông của Đại học Nam Kinh đã cáo buộc “một tàu đánh cá VN đã đâm vào mũi tàu của lực lượng Hải cảnh Trung Quốc” ở vùng biển mà Trung Quốc gọi là quần đảo Tây Sa (tức là quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam) hồi đầu tháng này.
Theo Cheng Hanping, “Việt Nam đã chính thức phản đối Trung Quốc và đổ lỗi cho tàu Trung Quốc trong nỗ lực tìm kiếm sự bồi thường”. Giọng điệu của Cheng giống với phát ngôn vô lý của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh trước đó.
Bài viết trên Thời báo Hoàn cầu còn đi xa hơn khi cho rằng: “Việt Nam đã cố gắng đánh bắt cá ở vùng biển nước ngoài và sau đó đánh lừa công chúng bằng những tuyên bố sai trái và các cáo buộc chống lại Trung Quốc”. Quan điểm này trùng lặp với nội dung bài viết của Giáo sư Mark J. Valencia trên báo South China Morning Post mới đây.
Từ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế nói chung và Mỹ nói riêng, tác giả Cheng cho rằng Mỹ công khai đứng về phía Việt Nam và buộc tội Trung Quốc. Ông Cheng cho rằng cả Việt Nam và Mỹ cố tình đứng về cùng phía để chống lại Trung Quốc.
Thông điệp này của Trung Quốc không mới, xuất hiện như một cái cớ để Trung Quốc đưa ra thông điệp phản hồi tương ứng rằng “những gì Trung Quốc làm ở biển Đông là để phòng thủ” – Tiến sĩ Huỳnh Tâm Sáng, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nhận định.
Cheng còn cho rằng việc Mỹ chỉ trích Trung Quốc sẽ “khuyến khích Chính phủ Việt Nam và ngư dân Việt Nam tham gia đánh bắt cá” và việc này có thể “xâm phạm lợi ích và quyền lợi của Trung Quốc” tại vùng biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa. Từ đó, theo Cheng, “có thể làm leo thang căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam… Cả Mỹ và Việt Nam đang thổi bùng ngọn lửa để đạt được mục tiêu chính trị của họ”.
—–
Bài viết có tham khảo ý kiến của Tiến sĩ Huỳnh Tâm Sáng trao đổi trên báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh.