RFA 2019-08-22
Hình minh họa. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Morgan Ortagus. AFP
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 21 tháng 8 ra thông cáo lên án Trung Quốc đưa tàu khảo sát và tàu hộ tống có vũ trang vào vùng nước của Việt Nam gần Bãi Tư Chính hôm 13/8, gọi đây là hành động leo thang của Bắc Kinh trong nỗ lực nhằm đe dọa các nước khác trong việc khai thác nguồn tài nguyên ở Biển Đông.
Thông cáo có đoạn viết: “Những tuần gần đây, Trung Quốc đã có một loạt các bước gây hấn nhằm can thiệp vào các hoạt động kinh tế được công nhận và lâu dài của các nước có đòi hỏi chủ quyền ở Biển Đông, nhằm tìm cách ép các nước phải bỏ hợp tác với các công ty dầu khí nước ngoài và chỉ làm việc với các công ty của nhà nước Trung Quốc. Trong trường hợp ở Bãi Tư Chính, Trung Quốc đang ép Việt Nam trong hợp tác với công ty của Nga và các đối tác khác”.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định các công ty của Mỹ là các công ty hàng đầu trên thế giới đang hoạt động ở Biển Đông. Vì vậy Hoa Kỳ mạnh mẽ phản đối bất cứ hành động nào của Trung Quốc nhằm đe dọa hoặc bắt ép các nước khác phải bỏ các hợp tác với các công ty ngoài Trung Quốc hoặc không thì sẽ có các hành động đe dọa.
Từ khoảng giữa tháng 6, Trung Quốc đã điều tàu Hải cảnh vào gần khu vực lô dầu khí 06.1 trong liên doanh giữa Việt Nam và công ty Rosneft của Nga để quấy nhiễu hoạt động khai thác ở lô dầu khí này.
Đồng thời từ đầu tháng 7, Trung Quốc cũng điều tàu khảo sát Hải Dương 8 cùng các tàu hộ tống vào khu vực phía bắc Bãi Tư Chính thuộc thềm lục địa Việt Nam. Các tàu này chỉ rút đi vào ngày 8/8 nhưng sau đó đã quay lại vào ngày 13 tháng 8.
Khu vực xung quanh Bãi Tư Chính là nơi có nhiều lô dầu khí mà Việt Nam đã cho liên doanh với các nước khác bao gồm Nga, Ấn Độ và Mỹ.
Hồi năm 2017 và 2018, Trung Quốc đã gây sức ép khiến Việt Nam phải yêu cầu công Repsol của Tây Ban Nha ngưng khoan tìm dầu khí ở các lô 07/03 và 136/03 ở Bãi Tư Chính.
Trong một bản thảo Bộ quy tắc về ứng xử của các bên trên Biển Đông giữa Trung Quốc và ASEAN, Bắc Kinh đã đề nghị không cho phép các công ty bên ngoài khu vực được tham gia các hoạt động khai thác dầu khí với các nước trong khu vực.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 20/7 cũng đã chính thức lên tiếng cáo buộc Trung Quốc bắt nạt các nước trong khu vực.
Trong tuyên bố mới nhất của mình, Hoa Kỳ khẳng định cam kết đảm bảo an ninh năng lượng cho các quốc gia đồng minh và đối tác của mình ở khu vực Ấn Độ Thái Bình Dương, đảm bảo không có sự gián đoạn trong việc sản xuất dầu khí trên thị trường thế giới.