Hoàng Hưng
Hoan nghênh bài viết thiện ý của anh Hà Sĩ Phu.
Hà Sĩ Phu và Hoàng Hưng. Ảnh: Hoàng Hưng
Nhưng trong bài viết của anh có mấy điểm quan trọng rất không chuẩn, tôi xin phép thẳng thắn nêu lên để anh xem xét:
1. “Thoát Trung về văn hoá”: đây là đề tài thảo luận mà Văn Việt mở ra sau khi ở Hà Nội đã có cuộc hội thảo “Thoát Trung về kinh tế”, tức là tiếp tục bàn về một khía cạnh của đường lối “thoát Trung toàn diện” của đất nước. Ai chẳng biết cuối cùng điều phải đến sẽ là “thoát Trung về chính trị”. Trong 19 bài tham gia thảo luận, nói khá rõ liên quan giữa hai ý “văn hoá” và “chính trị”. Chỉ cần dẫn lời tường thuật khách quan của một trí thức (TS Nguyễn Xuân Diện) về buổi thuyết trình công khai ở Trụ sở Hội LH Khoa học Kỹ thuật là đủ thấy ý tưởng của cuộc thảo luận:
“Ý nghĩa của vấn đề “Thoát Trung về Văn hoá”: Với quan niệm Văn hoá theo nghĩa rộng, bao gồm ý thức tư tưởng, niềm tin, lối sống… “Thoát Trung về Văn hoá” là sự bảo đảm nền tảng lâu bền về tinh thần cho việc thoát khỏi sự phụ thuộc chính trị, kinh tế với Trung Quốc đã kéo dài quá lâu đem đến nguy cơ mất chủ quyền, cũng là nền tảng xây dựng một xã hội hiện đại, phát triển bền vững, một quốc gia giàu mạnh. Thoát Trung về Văn hoá là thoát cái gì: thoát những mặt tiêu cực của thứ văn hoá mà giới cai trị Trung Quốc (phong kiến xưa và chủ nghĩa Mao ngày nay) áp đặt cho xã hội nước họ và ảnh hưởng nặng nề đến xã hội các nuớc phụ thuộc. Trong ý nghĩa ấy, “thoát Trung” cũng là “tự thoát”.
2. Ai nói nhà văn "không liên quan chính trị", "không làm chính trị"? Ai mà ấu trĩ đến mức ấy nhỉ? Nên nói đúng: Văn Việt không phải tổ chức đấu tranh chính trị. Hai cái khác nhau quá xá! "Không làm chính trị" mà lập ra tổ chức tuyên bố "độc lập", không chịu sự lãnh đạo của ĐCS? "Không làm chính trị" mà khởi xướng cả đống tuyên bố, kiến nghị đấu tranh với ĐCS, nhà nước? “Không làm chính trị” mà đăng cả đống tác phẩm phê phán ĐCS, xã hội thối nát (trong đó có cả bài thơ Nguyễn Duy mà anh dẫn…), lên án Tàu Cộng. “Không làm chính trị” mà khởi xướng biết bao nhiêu tuyên bố, kiến nghị, những cuộc “biểu tình trên mạng” thu hút hằng ngàn chữ ký? Thật sự khó hiểu ý anh HSP???
3. "Văn đoàn có chỗ cho cả HH và LPK, Phan Đắc Lữ"? Ý anh là thế nào? Anh cho HH là người tiêu biểu đối lập với LPH, PĐL về quan điểm, và chi phối chủ trương Thơ của V.V. theo đường lối "vị nghệ thuật”? Anh đã đọc bài anh Nguyên Ngọc chưa? Quan điểm văn học của V.V. là “xây dựng một nền văn học tự do, nhân bản,… khuyến khích cách tân, sáng tạo” đã công bố ngay từ lúc thành lập. Và xin khẳng định một lần cuối cùng cho rõ: theo phân công của BBT Văn Việt, HH không hề có trách nhiệm về Thơ, cũng chưa bao giờ tham gia Ban xét giải Thơ. 4 kỳ xét Giải, quan điểm của 4 Ban xét giải đều rất nhất trí, bao gồm vài chục nhà thơ có tên tuổi trong / ngoài nước: Ý Nhi, Bùi Chát, Thanh Thảo, Thi Hoàng, Hoàng Vũ Thuật, Giáng Vân, Lê Hoài Nguyên, Vũ Thành Sơn, Bửu Nam Trần Hoàng Phố, Nguyễn Đức Tùng, Thường Quán, Chân Phương, Nguyễn Hàn Chung…
4. Anh em BBT V.V. nhiều lần khẳng định: không chấp nhận LPK không phải vì quan điểm, mà vì "tư cách con người": Không thể hình dung 1 thành viên sáng lập VĐ mà khi có ý kiến phản đối giải Thơ, chưa hề 1 lần trao đổi trong nội bộ, đã tung 1 loạt lời chửi bới Văn doàn của mình lên FB (hùa theo TMH). Bản thân tôi dã gửi 2 thư riêng cho LPK với tư cách bạn chí thiết lâu năm để khuyên giải. Hoàng Dũng thay mặt BBT đến trao đổi riêng, nhưng trong cuộc gặp mặt sau đó ở CLB LHĐ, và Sỏi Đá, LPK chủ động tấn công Văn đoàn công khai, bị mọi người phản ứng. Nên không thể nói việc “phân ly” là do quan điểm. Anh Phan Đắc Lữ chung quan điểm LPK, có ai nói gì ko? Và cuối cùng, LPK tự mình tung bài Từ biệt Văn đoàn lên FB vẫn với lời lẽ ngông ngược, tức là từ đầu đến cuối là “đơn phương”, còn V.V. chưa có ý kiến gì hết.
5. Riêng 1 điều rất khó hiểu: quan hệ riêng của tôi với LPK, cho đến khi LPK chửi Giải Thơ trên FB TMH, vẫn rất thân thiết, tốt lành. Chúng tôi luôn sát cánh với nhau về các quan điểm và hoạt động chính trị, cũng như trong đời sống. Tôi thật sự không hiểu, tại sao chỉ sau khi tôi rời SG (ra HN dự mừng thọ 4 nhà văn rồi đi Mỹ) mà bất ngờ có chuỵện xảy ra. Tôi thật sự rất buồn, và tin chắc có bàn tay chia rẽ thâm độc. Tiếc rằng ở xa, không biết làm sao!!!
Tóm lại, với ý tốt, nhưng có nhiều điều không chuẩn xác, tôi e rằng bài của anh HSP nếu không sửa lại, sẽ làm người ta hiểu sai thêm, rất bất lợi cho Văn Việt.
Xin anh HSP và quý bạn xem xét.
H.H.
Tác giả gửi BVN