Lê Hiệp
Tôi xin tự giới thiệu là một bác sĩ về ngành thận (Nephrology) đang hành nghề tại Hoa kỳ và cũng đang đảm trách bác sĩ chỉ đạo (medical director) của hai trung tâm lọc thận ngoài bệnh viện (dependent dialysis unit) và một trung tâm lọc máu thuộc bệnh viện (inpatient hemodialysis).
Trên nguyên tắc, bác sĩ chỉ đạo (medical director) chịu trách nhiệm tổng quát về mọi khâu của tiến trình lọc máu như dụng cụ, thuốc men và cách thức điều trị (protocols or guidelines), nhưng trong vấn đề thực hành, mỗi bộ phận trong tiến trình lọc máu sẽ có một hay nhiều người chịu trách nhiệm trực tiếp. Trong trường hợp này là vấn đề nước, trong chuyên khoa lọc thận gọi là dịch thẩm phân (dialysate), là do bộ phận chuyên về vấn đề này (biomed technicians). Khi dịch thẩm phân (dialysate) được xem là không đúng tiêu chuẩn, người kỹ thuật viên phải báo cáo với điều dưỡng viên lọc thận chính (dialysis nurse in charge) là nước hay dialysate không an toàn để tiến hành xử lý, lúc đó bác sĩ chỉ đạo (medical director) sẽ được thông báo từ người điều dưỡng trưởng để ra chỉ định phải làm gì, chủ yếu là cách giải quyết nguồn nước, phân phối bệnh nhân tới các trung tâm kế cận hay nếu cần thì gởi vào bệnh viện… Sau khi kỹ thuật viên thông báo với điều dưỡng trưởng vấn đề trở ngại đã được khắc phục, kỹ thuật viên chỉ thông báo với điều dưỡng viên chính và lúc đó điều dưỡng viên chính sẽ thông báo cho bác sĩ chỉ đạo (medical director) và nhận lệnh (order) để cho bệnh nhân lên máy trở lại. Tôi (medical director) hoàn toàn không nhận liên lạc từ kỹ thuật viên, ngoại trừ một vài trường hợp rất ngoại lệ, phải cần một thời gian dài mới có thể sửa chữa, lúc đó kỹ thuật viên có thể báo cáo trực tiếp.
Giải thích dài dòng như vậy để thấy rằng BS Lương không chịu trách nhiệm trực tiếp về nguồn nước nếu ông ta nhận báo cáo từ người điều dưỡng trưởng là nguồn nước an toàn để xử dụng nếu người điều dưỡng này có nhận báo cáo nguồn nước an toàn để xử dụng từ kỹ thuật viên. Phải nhớ là bác sĩ bệnh thận không được đào tạo để xử lý nguồn nước, bác sĩ chỉ đạo (medical director) chỉ có thể biết nước (dialysate) ở giới hạn nào thì đạt tiêu chuẩn để dùng.
Tôi không có đủ dữ liệu để đánh giá hoàn toàn, nhưng có thể nói là BS Lương không chịu trách nhiệm trực tiếp trong vụ án này và tôi đoán chắc rằng tai nạn xảy ra vì hệ thống kiểm tra nước trong lúc bệnh nhân đang được lọc thận không hoàn hảo hay có thể nói là yếu kém mới xảy ra sự cố đáng tiếc như đã biết.
Qua vụ việc này, Bộ Y tế Việt Nam nên tự kiểm điểm và cố gắng hoàn thiện việc theo dõi nguồn nước hay dialysate khi bệnh nhân đang trong quá trình lọc máu.
L.H.
—
Hiep Le, MD, FACP
Diplomate American Boards in Internal Medicine and Nephrology
—
Tác giả gửi BVN