Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã dành riêng thời gian trong chuyến thăm chính thức 2 ngày tới Hà Nội để thăm viếng ngôi chùa cổ nhất tại thủ đô của Việt Nam.
Giữa các cuộc gặp với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch hôm 25/1, Bộ trưởng Mattis đã tới thắp hương tại chùa Trấn Quốc, một trong những ngôi chùa cổ nhất Việt Nam trên Hồ Tây ở Hà Nội.
Hồ Tây là nơi gần chỗ máy bay của Thượng nghị sĩ John McCain bị bắn rơi vào năm 1967 trong chiến tranh Việt Nam. Lúc bấy giờ ông McCain là một phi công của Hải quân Mỹ. Ông McCain bị áp giải từ hồ Trúc Bạch và giam tại nhà tù Hỏa Lò cho tới khi được thả vào năm 1973.
Đương kim Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis không hề tham chiến tại Việt Nam. Tại Chùa Trấn Quốc, người đứng đầu Lầu Năm Góc trao đổi với nhà sư trụ trì và ca ngợi không gian thanh bình của ngôi chùa cổ hơn 1.400 năm gắn liền với sự ra đời của nhà nước đầu tiên ở Việt Nam.
“Tuyệt đẹp. Thanh bình. Tôi nghĩ không gian này làm cho ta trầm tư hơn,” ông Mattis nói với các nhà sư trong lúc thăm viếng ngôi chùa vào khoảng 5 giờ chiều giờ địa phương, theo ghi nhận của William Gallo, phóng viên VOA tháp tùng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ.
Theo nhận định của nhà phân tích chính trị Lê Hồng Hiệp từ Singapore, chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tới chùa Trấn Quốc “mang tính biểu tượng để gửi đi một thông điệp về sự tôn trọng và hiểu biết về lịch sử và quá khứ của ông Mattis đối với Việt Nam.”
Truyền thông trong nước cho rằng đây là hoạt động nhằm tìm hiểu thêm về văn hóa Việt Nam của ông Mattis.
Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp của viện nghiên cứu Đông Nam Á ISEAS-Yusof-Ishak nói việc thể hiện sự quan tâm và hiểu biết về lịch sử và văn hóa Việt Nam của người đứng đầu bộ quốc phòng Mỹ cho thấy ông Mattis muốn tạo dựng một sự tin tưởng và gần gũi hơn với lãnh đạo và người dân Việt Nam.
Trước khi tới Hà Nội hôm 24/1, Bộ trưởng Mattis nói ông tìm kiếm “sự tin cậy và hợp tác” với Việt Nam trong chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam, quốc gia Đông Nam Á được Washington coi là một trong 3 đối tác an ninh quan trọng trong khu vực.
TS Hiệp cho rằng ông Mattis, một nhân vật vốn được coi là có lập trường cứng rắn với Trung Quốc, còn gửi đi một thông điệp sâu hơn từ chuyến viếng thăm chùa Trấn Quốc.
“Bản thân chữ ‘Trấn Quốc’ liên quan đến việc bảo vệ đất nước và lãnh thổ của Việt Nam đặc biệt trong bối cảnh có các mối đe dọa đặc biệt từ phương Bắc. Tôi nghĩ chuyến thăm ngôi đền của ông Mattis còn để gửi đi thông điệp là Hoa Kỳ có thể tăng cường hợp tác với Việt Nam để giúp Việt Nam bảo vệ tốt hơn lãnh thổ và quốc gia của mình giống như ý nghĩa của tên ngôi đền đó.”
Trong chuyến thăm chùa, ông Mattis cùng phái đoàn tháp tùng đã lưu lại để dùng trà với các sư.
Cựu Tổng thống Barack Obama cũng đã từng đến thăm một ngôi chùa ở Việt Nam trong chuyến thăm của ông vào tháng 5/2016. Vị tổng thống tiền nhiệm của ông Trump tới thăm chùa Ngọc Hoàng ở thành phố HCM để tỏ lòng tôn kính đối với truyền thống văn hóa của Việt Nam.