FB Vinhhuy Le
Tỉ phú đó là Jack Ma, nhân vật nổi đình đám trên các trang mạng Việt Nam gần một tuần nay. Với Jack Ma, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh ông ta “tới dự Diễn đàn thanh toán điện tử Việt Nam (VEPF) và gặp gỡ giới trẻ, cộng đồng khởi nghiệp tại Việt Nam; đồng thời chia sẻ kinh nghiệm thúc đẩy phát triển thương mại điện tử, thúc đẩy thanh toán điện tử với Việt Nam. Với việc gặp gỡ 3.000 sinh viên Việt Nam vào chiều nay, Thủ tướng mong muốn ông Jack Ma truyền cảm hứng và khơi dậy tinh thần sáng tạo, khởi nghiệp mạnh mẽ trong giới trẻ Việt Nam”[1].
Nói nào ngay, Phúc chỉ là anh thủ tướng hữu danh vô thực. Nhưng lời lẽ của ông khiến tôi không khỏi mỉm cười nhớ đến anh chủ tịch xã chỗ tôi hồi thập niên trước. Đó là dịp đám cưới em gái tôi, khách mời tất nhiên không thể thiếu một mâm dành riêng cho cán bộ xã. Quan hệ bà con ở vùng “giải phóng cũ” lằng nhằng, ít nhiều đều có dính dáng với cán bộ xã, huyện. Vậy là anh chủ tịch xã nọ làm chủ xị, và bởi em rể tôi vốn định cư tại Pháp, nên ông chủ xị thay mặt cả mâm cán bộ phát biểu, như vầy: “Tôi rất vui mừng được đón tiếp quý mông-sừ mít-tờ tiên sinh ở xã anh hùng này, tôi thành thật cảm ơn và mong muốn quý mông-sừ sau này sẽ phát huy tình đoàn kết tương thân, giúp đỡ giới thiệu cho càng nhiều đàn ông Pháp gốc Việt khác về cưới vợ ở xã chúng tôi nữa”. Anh ta nói nghe hay quá, tôi lúc đó phải buông cục xương đang gặm nửa chừng đặng vỗ tay bồm bộp.
Trở lại với Thủ tướng Phúc. Phải thừa nhận rằng tự trong thâm tâm, tôi đánh giá đương kim thủ tướng của chúng ta và anh chủ tịch xã vừa kể là tương đương nhau, về cả tâm lẫn tầm.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau thì có khác. Ông này vừa mới đến Việt Nam vào sáng hôm kia (8-11-2017) và ông cũng chẳng lạ gì anh Jack. Mới vừa đây thôi, vào ngày 25-9-2017, Công ty Alibaba ở Toronto đã tổ chức một diễn đàn kêu bằng Gateway’17, mời cả vị thủ tướng bảnh trai nhất hành tinh đến để đối thoại với Jack. Nội dung cuộc đối thoại này nhanh chóng lan truyền khắp nơi. Trong cuộc đối thoại, viên cố vấn của Hội nghị Liên hiệp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD), diễn giả lừng danh và là niềm tự hào của Trung Hoa đại lục đã bộc lộ nền tảng văn hóa yếu kém của mình. Ví dụ, khi nói về kỉ niệm thú vị trong đời mình, Jack kể: có lần vào nhà hàng, có anh chàng nọ nhờ Alibaba mà kiếm được mớ tiền nên đã trả tiền bữa ăn cho Jack. Justin hóm hỉnh đáp: “Với tôi thì điều đó không thể xảy ra bởi có cơ quan kiểm tra liêm chính, tôi phải tự thanh toán hóa đơn của riêng mình, tuy vậy tôi rất biết ơn về ý tốt đó”.
Nói về không khí ô nhiễm ở Bắc Kinh, Jack mặt mốc miễn cưỡng nói mình cũng đi dạo ở công viên; Justin bảnh tỏn đáp trả ý nhị: Bạn có thể “thấy” không khí ở Bắc Kinh nhưng sẽ không thể “thấy” không khí ở Vancouver[2].
Đá qua sự phát triển của internet, Jack cho rằng ở phương Tây, vì quá chú trọng vấn đề bảo mật và an toàn cá nhân nên khó thể có công ty internet nào thành công. Bác bỏ nhận định thiên kiến này, Justin cho biết Canada đặc biệt chú trọng bảo mật và an toàn cá nhân nhưng vì biết cân bằng nên có rất nhiều công ty internet của Canada đã thành công vượt bậc.
Bàn về vấn đề quản lí nhân sự, Jack cường điệu pha lẫn khoe khoang: “Vương quốc kinh doanh của tôi liên quan 500 triệu người, vì vậy tôi biết công việc của chính phủ không phải là dễ dàng. Nếu trong số đó có 10 % là kẻ xấu, tôi sẽ phải đối mặt với 50 triệu người xấu”. Justin ngắt lời: “Rất may là ở Canada không có kẻ xấu nên công việc quản trị tương đối dễ dàng”. Lời này của Justin làm dấy phong ba trên các trang mạng đại lục. Đa số tụi Khựa tỏ ra nghi ngờ tính trung thực của phát biểu này. Sống quá lâu trong sự lừa dối và pháp luật lưu manh của cộng sản, con người ta dẫu muốn cũng không có dịp để sống cách tử tế. Họ không thể hình dung nổi là ở các nước văn minh, từ ngót trăm năm nay, tính chặt chẽ của hệ thống pháp luật nghiêm minh đã bít hầu hết mọi cơ hội để người ta có thể làm điều xấu[3].
Tất nhiên tôi đã tường thuật không được chuẩn xác cuộc đối thoại thú vị này bởi vốn ngoại ngữ của tôi hoàn toàn phụ thuộc phần mềm phiên dịch. Hi vọng sẽ có người ra tay giúp làm phụ đề Việt ngữ cho đoạn clip[4]. Dù vậy, qua đó cũng riêng có vài cảm nhận về ngôi sao đang lên Jack Ma: Ông là một đại diện xuất sắc của giới doanh nhân Hoa lục hiện đại. Kĩ năng phát biểu Anh ngữ tuy chưa được thuần thục cho lắm (so sánh sẽ thấy trong các clip diễn thuyết ở đại lục, ông thoải mái thao thao lưu loát, khác xa với vẻ ngập ngừng ngắc ngứ khi phát biểu bằng tiếng Anh), nhưng thế cũng đủ làm nên sức hấp dẫn bù đắp cho ngoại hình của người đàn ông này. Và quan trọng hơn hết là sự thành công trong kinh doanh đã phủ lên ông một vầng hào quang mê muội. Nhờ có khối tài sản kếch sù làm bảo chứng nên người nghe dễ bị dẫn dụ đặt lòng tin vào những lời thuyết giảng của ông. Ở môi trường kinh doanh của Trung Quốc, Jack Ma là tấm gương xuất chúng, nhưng để ra ngoài rao truyền các giá trị của văn hóa đại lục, họa chăng ông ta chỉ có thể mê hoặc được anh chủ tịch xã của tôi và ai đó nữa là cùng.
[1] Theo Đài tiếng nói Việt Nam, bài “Thủ tướng nhờ Jack Ma khơi dậy tinh thần sáng tạo trong giới trẻ Việt”: http://vov.vn/…/thu-tuong-nho-jackma-khoi-day-tinh-than-san…
[2] Vancouver: đô thị có mật độ dân số cao nhất Canada, cũng là một trong năm thành phố hàng đầu thế giới về tính thân thiện và chất lượng sinh hoạt, môi trường.
[3] Thậm chí có đứa còn cho rằng chỗ này Justin Trudeau đã tỏ ra không cao chiêu bằng Thủ tướng Chu Ân Lai của chúng. Đó là một trường hợp gần như tương tự, khi được phóng viên phương Tây phỏng vấn, trả lời cho câu hỏi: “Ở Trung Quốc hiện giờ có gái điếm không?”, Lai đáp liền: “Có, đó là ở tỉnh Đài Loan của Trung Quốc chúng tôi”.
[4] Đoạn clip này đã được cắt gọn bởi Đài truyền hình Trung văn Canada, nguồn: http://www.am1470.com/hot_topics_detail.php?i=3338
Toàn bộ cuộc đối thoại có thể xem trên YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=JnI5z6i6Dxs
Nguồn: https://www.facebook.com/vinhhuy.le/posts/1445172292246570