Trần Bích Đăng
Mấy hôm nay đọc tin Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh có sai phạm nghiêm trọng và bị đề nghị kỉ luật. Trong các sai phạm có việc dùng hai văn bằng thạc sĩ và tiến sĩ do California Southern University (CSU) cấp không được Bộ Giáo dục và đào tạo công nhận. Tối qua lại có dịp đọc báo điện tử Zing có bài “Đại học Mỹ cấp bằng cho ông Nguyễn Xuân Anh là trường nào?” với nội dung khi đọc sẽ có cảm tưởng CSU là một trường đại học nghiêm túc được hai cơ quan kiểm định công nhận là Hiệp hội Các trường phổ thông và đại học miền Tây nước Mỹ (WSCUC = WASC Senior College and University Commission) công nhận vào năm 2015, và Ủy ban Chứng nhận đào tạo từ xa (DEAC) năm 2010.
Thực sự thấy vậy mà không phải vậy. Tháng 10-2014, tôi đã tìm hiểu về đại học dỏm ở Mỹ và viết 3 bài về đề tài “Tiến sĩ, thạc sĩ dỏm tàn phá làm nghèo đất nước” đăng trên website của Bauxite. Bài thứ hai có phần đề cập Trường đại học Southern California for Professional Studies (SCUPS) [2], là tiền thân của California Southern University (CSU), đừng lẫn lộn với University of Southern California. Sau khi đọc bài viết của báo điện tử Zing [3], tôi góp ý một số chuyện:
Thứ nhất, nói về thời gian tính: ông Nguyễn Xuân Anh có bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh tháng 9-2002 và bằng tiến sĩ tháng 12-2006. SCUPS xin đổi tên thành California Southern University (CSU) vào tháng 6-2007 [4] Như vậy, không thể nói là ông Anh đã tốt nghiệp CSU mà chính xác là đã tốt nghiệp SCUPS. Bộ Giáo dục và đào tạo không công nhận bằng của SCUPS là chính xác.
Thứ hai, SCUPS là trường dỏm mà tôi đã chứng minh năm 2014 trong bài “Tiến sĩ, thạc sĩ dỏm tàn phá làm nghèo đất nước”. Ngày nay SCUPS có tên mới là SCU, có địa chỉ mới, và được giới thiệu là đào tạo trực tuyến, nghĩa là từ xa, học viên không cần có mặt trong lớp, gặp và trao đổi với giáo viên. Ông Anh cần cho mọi người biết nội dung ông học và hai luận án thạc sĩ và tiến sĩ của ông là gì, họ sẽ biết ông là ai, trình độ thế nào?
Thứ ba, CSU đổi địa chỉ 3 lần: lần 1, năm 2014, khi tôi tìm hiểu SCUPS thì nó ở địa chỉ 1850E, 17thStreet, Suite#213, Santa Ana, CA. 92705 USA. Năm 2015 thấy ở địa chỉ 930 Roosevelt, Irvine, CA 92620 [3], năm nay 2017 thì nó ở địa chỉ 3330 Harbor Blvd Costa Mesa, California 92626 (theo website mới của CSU [5]).
Thứ tư, nói rằng CSU được hai tổ chức kiểm định là DEAC (Distance Education Accrediting Commission – Ủy ban Kiểm định giáo dục từ xa) và WSC (Senior College and University Commission) công nhận. Trong website của CSU có ghi rằng họ được CHEA (Council For Higher Education Accreditation) là một trong 2 tổ chức kiểm định cao nhất ở Mỹ (tổ chức kia là của Bộ Giáo dục Mỹ) thế vào chỗ của DEAC. Thực chất, CHEA chỉ công nhận DEAC và DEAC công nhận CSU lần đầu năm 2010 [6]
Về phía WSC, SCU được WSC công nhận lần đầu vào tháng 12-2013.
Về khía cạnh này, có thể nói hai chuyện:
Một là, hai tấm bằng của ông Nguyễn Xuân Anh là hai tấm bằng rất đáng ngờ về mặt giá trị vì thời gian “tốt nghiệp” của ông nằm trong khoảng thời gian mà SCU này mang tai tiếng là “lò sản xuất bằng” (degree mill). Thông tin từ năm 2010 đến nay có vẻ như CSU có tiến bộ nhờ dạng học trực tuyến, tuy nhiên với quá khứ không hay và ngày nay với bản chất là một trường đại học trực tuyến là môi trường dễ có sự lừa đảo, lươn lẹo để cấp bằng và lấy bằng.
Hai là, Việt Nam phải hết sức cẩn trọng trong việc công nhận bằng cấp từ bất cứ các đại học trực tuyến nào. Hình dung một sinh viên ghi danh học trực tuyến: đóng tiền, ghi danh, nhận tên và mật mã, rồi tự mình mở bài học và thi, hoàn toàn chỉ có tương tác người và màn hình máy tính.
Học trưc tuyến là một dạng học mà không có thầy. Người học bằng vào cố gắng cá nhân tự học, thi và tốt nghiệp. Thành công của dạng học này cơ bản là nằm ở sự trung chính của phía dạy và cả ở phía học. Phía dạy, bài học soạn và thi thì tính đến tính hệ thống (systematic), thông tin có chất lượng, thi cử phải trung chính và người học phải tự mình vượt qua và thủ đắc những kiến thức đủ của ngành nghề muốn học. Xã hội Mỹ chẳng hạn (ở đây là công việc cần trình độ đại học), bằng cấp chỉ là một điều “ắt có” và chưa là “ắt đủ”; “ắt có” là để nạp đơn xin việc, “ắt đủ” là phải vượt qua interview mà khâu phỏng vấn do một hay nhiều người, là những người nhiều kinh nghiệm trong nghề, tiến hành. Bằng to mà nói bậy thì chỉ có nước nhận hai chữ “cám ơn” rồi thôi. Muốn biết trường đại học trực tuyến nào là có chất lượng, quả thật không có cách nào hơn là các lão làng trong nghề tự ghi danh học và đánh giá. Nhưng giải pháp này rất khó vì có hàng mấy trăm trường đại học trực tuyến, mỗi nơi lại có hàng chục ngành học và tiền ghi danh không nhỏ so với túi tiền của ta.
Ở Việt Nam, người ghi danh học và người đi học, đi thi nhiều khi là hai người khác nhau. Nhiều vị lãnh đạo có bằng thật to nhưng dỏm. Dùng tấm bằng bất kể dỏm hay không chỉ để hợp thức hóa vị trí của mình cũng không phải là chuyện lạ.
Nói đến trường đại học trực tuyến, chỉ khi nào truy vào website của họ mới biết họ dạy trực tuyến chứ trên bằng cấp thì chỉ có tên trường. Trường nào ghi chữ “online education” trên tấm bằng có lẽ rất tự tin về chất lượng của mình. Có thể tìm thông tin trên mạng, hỏi “best online university”, dựa vào vài website uy tín như USNews.com (tìm không thấy tên của CSU).
Việc xem website nào là có uy tín cũng là vấn đề khó. Ở Mỹ, vào www.whois.com có thể tìm ra website đó thành lập năm nào, chủ của nó là ai hay địa chỉ ở đâu để có một vài ý chính. Xem cơ ngơi của họ qua maps.google.com hay mapquest.com hay Zillow.com cũng là ý hay.
[1] https://boxitvn.blogspot.com/2014/11/thac-si- tien-si- dom-tan- pha-lam- ngheo.html
[2] http://news.zing.vn/dai-hoc- my-cap- bang-cho- ong-nguyen- xuan-anh- la-truong- nao-post780604.html
[3] http://www.scups.net/history/ trong đó viết “In June, 2007, the University applied for a change of name with the Bureau for Private, Postsecondary and Vocational Education from Southern California University for Professional Studies to California Southern University”).
[4] https://calsouthern.edu/docs/default-source/default-document-library/transcript_request.pdf?sfvrsn=2
[5] https://www.calsouthern.edu/about-us/contact- us
[6] http://www.chea.org/4dcgi/chea/search/detail.html?action=chea&chea_activity=inst_details&inst_cid=518
19-9-2017
T.B.Đ
(Tác giả gửi BVN)