Hoàng Hải
Dự án đầu tư xây dựng tuyến tránh thị xã Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hoà) và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 26 theo hình thức hợp đồng BOT được Bộ GTVT phê duyệt với tổng mức đầu tư trên 859 tỉ đồng. Chủ đầu tư là Cty Cổ phần đầu tư và xây dựng 501 (trụ sở tại TP Đà Nẵng). Theo quy mô dự án, đoạn qua tỉnh Khánh Hòa có tổng chiều dài 11 km, đoạn đi qua địa phận tỉnh Đắk Lắk là 8 km. Mới đây, sau khi hoàn thành gần 8 km đường mới đoạn qua huyện Ea Kar- Đắk Lắk, nhà đầu tư dự kiến sẽ chính thức thu phí các phương tiện giao thông trong tháng 8-2017. Điều này khiến nhiều người cảm thấy lạ, bởi lẽ đường mới làm 8 km mà chủ đầu tư đã tính chuyện thu phí BOT là bất hợp lí.
Không thể chấp nhận
Trao đổi với Đất Việt chiều 17-8-2018, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô-tô Việt Nam cho rằng việc chủ đầu tư mới hoàn thành 8 km đường đã tính tới chuyện thu phí là không thể chấp nhận. “Phong trào BOT gần đây có quá nhiều vấn đề, chủ trương thì tốt mà cách làm, cách triển khai của nhiều chủ đầu tư lại hết sức bậy bạ. Không thể có chuyện người ta đi 8 km lại bắt người ta đóng một khoản tiền tương đương với quãng đường mấy chục cây số. Tôi có thể khẳng định việc thu phí các phương tiện giao thông khi chưa hoàn thành là trái với quy định. Nếu chủ đầu tư cố tình tiến hành thu phí phương tiện đi qua tuyến đường này, chắc chắn sẽ gặp phải sự phản ứng dữ dội từ cánh tài xế. Vụ BOT Cai Lậy vẫn còn chưa giải quyết xong đã lại tới dự án tuyến tránh thị xã Ninh Hòa. Nếu chủ đầu tư không xem xét một cách thấu đáo trước khi đưa ra quyết định, sẽ khiến vụ việc trở nên phức tạp, ầm ĩ” – ông Thanh nêu quan điểm.
Theo chủ đầu tư là Cty Cổ phần đầu tư và xây dựng 501, đơn vị này sẽ xin ý kiến của Bộ GTVT để ấn định thời điểm thu phí.
Về vấn đề này, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô-tô Việt Nam nhấn mạnh Bộ GTVT cần xem xét lại và ngừng ngay việc triển khai thu phí đối với dự án đầu tư xây dựng tuyến tránh thị xã Ninh Hòa và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 26.
Thời gian gần đây, nhiều dự án BOT được triển khai trong tình trạng “tay không bắt giặc”. Để xây dựng dự án BOT, chủ đầu tư chỉ chi 10-15% vốn, còn lại vay ngân hàng. Điều này khiến mức đầu tư cho dự án đội lên do phải trả lãi ngân hàng, kéo theo tăng thời gian thu phí, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống người dân.
Không dừng lại ở đó, nhiều chủ đầu tư BOT còn tận thu bằng cách đặt vị trí trạm thu phí bất hợp lí, cách xa tuyến đường BOT nhằm tận thu. Điều này khiến dư luận bức xúc và xảy ra những vụ việc như BOT Bến Thủy và gần đây nhất là BOT Cai Lậy.
Sẵn sàng phản ứng nếu thu phí
Cùng ngày, trao đổi với phóng viên về việc thu phí 8 km đường mới, đoạn qua huyện Ea Kar – Đắk Lắk, tài xế Nguyễn Thanh Phong (35 tuổi, Khánh Hòa) cho biết: “‘Tuyến đường này có rất nhiều xe chạy hướng Nha Trang – Buôn Ma Thuột đi qua. Xe khách, xe chở gỗ, chở mía, chở các nông sản khác đi lại tấp nập. Do đó, nếu chủ đầu tư tiến hành thu phí sẽ thu được một khoản tiền lớn. Tuy nhiên, việc thu phí khi mới chỉ làm được 8 km đường là hết sức vô lí, chúng tôi không bao giờ chấp nhận điều đó. Nếu vẫn cố tình thu phí của các phương tiện giao thông, chúng tôi sẽ phải hành động”.
Đồng quan điểm, tài xế Phạm Văn Hà (40 tuổi, Đắk Lắk) tỏ ra rất bức xúc: ”Theo tôi được biết, dự kiến mức phí thu trên tuyến đường này (đường mới đoạn qua huyện Ea Kar – Đắk Lắk – PV) là 25 ngàn đối với xe con. Không ai có thể chấp nhận bỏ số tiền này cho một đoạn đường chỉ vẻn vẹn 8 km. Mức phí này thậm chí còn đắt hơn những tuyến BOT dài 20-30km. Đó là chưa kể tới việc thu phí khi tuyến đường chưa hoàn thành là không đúng. Thực tế chúng tôi đang đi trên con đường do nhà nước bỏ vốn đầu tư mà phải đóng phí là vô lí”.
Trao đổi với báo chí, ông Trần Thanh Phương – Phó giám đốc Cty TNHH MTV Cico 501 BOT quốc lộ 26 (thành viên Cty Cổ phần đầu tư và xây dựng 501) cho biết tổng kinh phí xây dựng 8 km đường theo dự toán ban đầu hết khoảng 200 tỉ đồng, tương đương 1 km làm hết 25 tỉ đồng. Theo phương án ban đầu, thời gian công ty được thu phí trên quốc lộ 26 là 18 năm 6 tháng. ”Trước mắt trong giai đoạn này, chúng tôi làm 8 km nối liền thị trấn Ea Knốp với thị trấn Ea Kar theo tiêu chuẩn đô thị thứ yếu, rộng 14 m. Khi quyết toán xong, bộ sẽ cho phương án đầu tư nối dài thêm 15 km về phía TP Buôn Ma Thuột nếu có nguồn vốn mới. Việc ấn định thời điểm bắt đầu thu phí BOT tại quốc lộ 26 do Bộ GTVT vào nghiệm thu, nếu đủ tiêu chuẩn bộ mới đồng ý, chúng tôi mới được phép thu phí” – ông Phương nói.
Được biết chủ đầu tư sẽ thu phí 8 km này từ tháng 8-2017 đến đầu năm 2018, sau đó mới đầu tư giai đoạn 2 (làm thêm 15 km) theo phương án vừa thu phí lấy kinh phí để đầu tư tiếp.