1) Nếu hiểu đối thoại theo nghĩa rộng là các tương tác giữa người dân và chính quyền thì sự đối thoại là liên tục, thậm chí chả cần nhìn nhau, nói với nhau gì cả. Dân bất bình với chính sách thì bỏ đi, lãn công, làm việc khác,… chính sách hỏng và chính quyền thay đổi chính sách. Đấy là loại đối thoại không lời. Rất phổ biến. Ở cực kia, dân có thể tổ chức biểu tình phản đối, nêu đề xuất,…
Giữa 2 thái cực trên có đủ loại kiểu đối thoại theo nghĩa rộng này.
2) Đối thoại theo nghĩa hẹp là dân (hay các đại điện của họ) gặp nhau trao đổi trực tiếp về vấn đề nào đó. Có lẽ đây là cách hiểu phổ biến. Cần làm rõ nhiều chuyện với loại đối thoại này.
Trước hết loại [đối thoại] này còn tùy thuộc vào chủ đề đối thoại, cấp đối thoại, với cá nhân hay các tổ chức?
Dân cư mạng sôi nổi bàn tán về ý kiến của ông Võ Văn Thưởng ủy viên BCT của ĐCSVN, người tỏ ý hoan nghênh, kẻ nghi ngờ. Tôi nghĩ phải hỏi ông Thưởng đối thoại về CHỦ ĐỀ gì? VỚI AI (cá nhân hay tổ chức hay cả hai)? Chỉ sau khi rõ thì mới có thể có ý kiến xác đáng.
VỚI AI?
Thí dụ nếu các vị ấy nói chỉ đối thoại với các đảng viên đã ký tuyên bố 61 [thì đó] là chuyện nội bộ của đảng họ; [còn nếu đối thoại] với các tổ chức XHDS độc lập, [thì] đó là các chuyện rất rất khác nhau. Cho nên phải ép ông Thưởng làm rõ thì mới có thể bàn.
CHỦ ĐỀ?
Chủ đề là quan trọng. Nếu bàn về các ý kiến khác nhau trong học và làm theo HCM là một chuyện, còn về đường lối xây dựng đất nước là chuyện khác, và về chuyển đất nước sang dân chủ lại là hoàn toàn khác. Cũng phải ép họ làm rõ.
3) [Nếu] Không có đối thoại loại (1) sẽ chẳng bao giờ có đối thoại loại (2) cả.
Phải lên tiếng, phải tập hợp lại thành các tổ chức đại diện và liên tục đối thoại với họ bằng mọi hình thức loại (1) để gây áp lực 24/7 lên chính quyền một cách hợp hiến, bất bạo động mới ngõ hầu có cơ tiến đến đối thoại loại (2) mà nhiều người hy vọng. Quan trọng là chúng ta có thể đối thoại loại 1) mà chả cần họ đồng ý hay không. Đó là quyền của chúng ta.
4) Nên hoan nghênh mọi sáng kiến đối thoại, kể cả của ông Thưởng, song phải đòi ông làm rõ và thúc đẩy cho đối thoại loại (2) bằng cách gây áp lực liên tục với các loại đối thoại loại (1).
N.Q.A.
Nguồn: https://www.facebook.com/a.nguyenquang.16/posts/1990378507856848