…Formosa là một thảm hoạ chỉ có thể được giải quyết bằng chính nỗ lực của tất cả chúng ta – những người Việt yêu nước Việt, những người thật sự đặt Tổ quốc lên trên hết, thật sự đặt niềm đau của đồng bào lên trên mọi sự khác biệt, nghi kỵ và tranh chấp nhỏ nhoi của mỗi cá nhân chúng ta.
Xin được là bước chân nhỏ nhoi đồng hành cùng tất cả…
*
Thảm hoạ môi trường xảy ra tại 4 tỉnh ven biển miền Trung vẫn chưa có hồi kết. Không một báo cáo minh bạch về tác hại của lượng chất độc đã thải ra biển. Không một kế hoạch phục hồi hệ sinh thái đã bị nhiễm độc và phương án an dân nào được công bố. Không một thái độ nhận trách nhiệm và quyết tâm làm rõ những hành xử, phát biểu lừa dối nhân dân của các quan chức vào những tháng đầu của thảm hoạ cá chết. Qua hệ thống truyền thông, nhà cầm quyền đã và đang tìm mọi cách để cho người dân bị rơi vào thảm thông tin do họ thêu dệt ra để dẫn dắt dư luận đi xa mục tiêu ban đầu.
Mục tiêu của chúng ta vẫn trước sau như một: tranh đấu để bảo vệ môi trường qua việc đòi hỏi các cơ quan chức năng phải minh bạch mọi góc tối của những gì đã xảy ra, truy tố thủ phạm lẫn những quan chức có trách nhiệm, và chấm dứt hoạt động của Formosa tại Việt Nam.
Chúng ta vẫn luôn có khá nhiều khác biệt về phương thức và đường hướng tranh đấu. Đây là một tự nhiên không tránh khỏi bởi tinh thần hoạt động độc lập và đa nguyên. Thảm hoạ Formosa là một biến cố có những ảnh hưởng quá lớn, quá nguy hiểm để đến lúc mọi tổ chức XHDS hoạt động độc lập cần phải gắn kết lại với nhau, lấy sự khác biệt làm nên những cách đấu tranh đa dạng, lấy mục tiêu chung để tạo sức mạnh tổng thể.
Nhu cầu được sống trong một môi trường trong sạch là nhu cầu chính đáng mà mọi người dân trên thế giới đều xứng đáng được hưởng. Formosa là một thảm hoạ không ai muốn có nhưng nó đã xảy ra và lại là cơ hội để mọi người dân nhận ra rằng họ không thể tiếp tục vô cảm trước những vấn nạn của đất nước mà trước đây họ cho là xa vời, không ảnh hưởng gì đến đời sống gia đình, con cái của họ. Chúng ta đang đứng trước một cuộc tranh đấu trong lãnh vực dân sinh, có sự quan tâm của rất nhiều người dân vốn thường nhạy cảm với “chuyện chính trị”. Đây là lúc mà chúng ta cần liên kết với nhau để tạo động lượng cho người dân tranh đấu.
Formosa là một hệ luỵ sai lầm, được quyết định bởi quyết tâm chính trị của đảng CSVN một cách gắn kết từ trung ương đến địa phương. Trong suốt nhiều tháng người dân hoang mang, lo sợ trước hình ảnh hàng trăm ngàn con cá chết la liệt trên khắp các bờ biển miền Trung, toàn bộ các thành viên Bộ Chính trị, Trung ương đảng cộng sản đang nắm giữ vai trò lãnh đạo đất nước im lặng. Quốc hội với đa số đại biểu là đảng viên cộng sản đã im lặng. Các cơ quan chức năng với tất cả cá nhân trách nhiệm là đảng viên cộng sản đã im lặng hoặc tuyên bố những điều giả dối đã bị phơi trần khi Formosa nhận tội. Và các lãnh đạo cộng sản trong vai trò lãnh đạo chính phủ lại thoả sức mặc cả trên sự mất mát của người dân.
Người dân Việt Nam không thể nào tiếp tục giao phó số phận của mình, sức khoẻ của con cháu mình cho bộ máy cầm quyền như vậy.
Những người đi theo tiếng gọi lương tâm mình khi yêu cầu nhà nước minh bạch thông tin, yêu cầu những người đứng đầu chính phủ phải chịu trách nhiệm trước thảm hoạ đã bị đánh tan tác, bị bôi nhọ và bị cô lập trong xã hội. Tuy nhiên, vì tương lai của chúng ta và các thế hệ sau, đây là lúc chúng ta cùng nắm tay nhau, cùng vượt qua nhiều khác biệt và chia rẽ để vượt qua những thử thách, để cùng hỗ trợ và tiếp sức cho nhau trên con đường đòi quyền được sống trong một môi trường trong lành. Con em chúng ta có quyền được sống trong một xã hội trong sạch bắt đầu bằng chính những nỗ lực của người lớn hôm nay.
Tôi có thể ra đường ở Việt Nam, có thể đưa biểu ngữ yêu cầu khởi tố nhà máy thép Formosa mỗi ngày. Nhưng đó chỉ là những nỗ lực thiếu sự tiếp sức. Sự lan toả của thông điệp tẩy chay Formosa sẽ chỉ thực sự có sức mạnh khi cộng đồng bên ngoài cùng hỗ trợ, cùng vận dụng các thế mạnh từ các tổ chức bảo vệ môi trường, các cơ quan có ảnh hưởng trong việc giám sát luật quốc tế.
Formosa không còn là cuộc tranh đấu của bà con ngư dân 4 tỉnh miền biển mỗi Chủ nhật hàng tuần nữa. Đây là thảm hoạ cần phải được giải quyết khi tất cả chung tay.
Anh thợ lặn Lê Văn Ngày không thể tử vong sau khi lặn biển tại khu vực Formosa thải chất độc ra biển mà không có nguyên nhân sau vài tháng khám nghiệm. Thảm hoạ này không chỉ là nỗi đau của một gia đình.
Tôi còn nhớ một tấm biểu ngữ rất đẹp trong cuộc biểu tình vì môi trường hôm ngày 1/5/2016. Người phụ nữ trong bức hình đã đưa ra một thông điệp khá rõ ràng: “Con tôi cần nước sạch, không khí sạch, thực phẩm sạch, chính quyền sạch”. Và đây là thông điệp cho tương lai. Thông điệp này chỉ có thể biến thành sự thật khi hôm nay tất cả chúng ta cùng ngồi lại với nhau, cùng hỗ trợ nhau để giành lấy nó.
Formosa là một thảm hoạ chỉ có thể được giải quyết bằng chính nỗ lực của tất cả chúng ta – những người Việt yêu nước Việt, những người thật sự đặt Tổ quốc lên trên hết, thật sự đặt niềm đau của đồng bào lên trên mọi sự khác biệt, nghi kỵ và tranh chấp nhỏ nhoi của mỗi cá nhân chúng ta.
Xin được là bước chân nhỏ nhoi đồng hành cùng tất cả.
25.07.2016