Kiều Phong
Lấy nguyên cớ là tránh để các đối tượng thù địch lôi kéo nhân viên, Bộ Y Tế đã ngầm chỉ đạo suốt toàn ngành là không được xét nghiệm máu cho ngư dân ở vùng ô nhiễm Formosa?
Lời thề Hippocrates “phiên bản Việt Nam”
Khi Formosa chấp nhận bồi thường cho thảm họa môi trường do tập đoàn thép này gây ra 500 triệu đô la về tài khoản của Chính phủ Hà Nội, ngư dân đã không còn thiết tha gì số tiền đó nhỏ hay to nữa. Ước mơ của họ là được đi xét nghiệm chì. Đến đây vô vàn câu hỏi hoài nghi được dư luận đặt ra với Bộ Y tế và y đức người thầy thuốc Việt Nam.
Tất cả bệnh nhân đến từ Hà Tĩnh, trung tâm của thảm họa môi trường đều bị mọi bệnh viện từ chối khám kiểm tra sức khỏe. Đến đây những người có lương tri không khỏi nghi ngờ rằng lời thề Hippocrates có được gìn giữ hay không. Hầu hết sinh viên y khoa trên thế giới đều coi lời thề trước lúc tốt nghiệp mà Hippocrates đã khởi xướng là nguyên tắc bất di bất dịch.
Lời thề này gồm 7 điều. Ứng với vụ việc ngư dân miền Trung Việt Nam bị từ chối xét nghiệm máu sau thảm họa Formosa, chúng ta thấy rõ ràng tinh thần của ông tổ ngành y không được thực hiện tại Việt Nam:
Điều thứ hai: Tôi sẽ chỉ dẫn mọi chế độ có lợi cho người bệnh tùy theo khả năng và sự phán đoán của tôi, tôi sẽ tránh mọi điều xấu và bất công.
Điều thứ ba, câu thứ hai: Tôi suốt đời hành nghề trong sự vô tư và thân thiết.
Trong lúc xảy ra vụ Formosa, khi người bệnh đến, ngay lập tức bác sỹ trong các bệnh viện từ chối khám bệnh, đó là họ đã không chỉ dẫn những chế độ có lợi cho người bệnh. Đây là một lần vi phạm. Với lý do rằng nhà nước hoặc công an không cho xét nghiệm cho đối tượng ngư dân có liên quan đến thảm họa Formosa nên đã từ chối trách nhiệm của người bác sỹ, họ đã không vô tư và không thân thiết với người bệnh, đó là thêm một lần vi phạm nữa.
Nếu tiếp tục mổ xẻ bảy điều trong lời thề của các bác sỹ, chúng ta còn thấy các bác sỹ Việt Nam bị ép buộc dẫn đến vi phạm sâu sắc tinh thần của lời thề Hippocrates, bởi họ còn phải thề trung thành với lời dạy của Bác Hồ, với lá cờ Tổ quốc định hướng xã hội chủ nghĩa. Phải nói là, trên thế giới có gì tốt đẹp thì khi về đến Việt Nam chắc chắn sẽ bị biến dạng:
Lời thề tốt nghiệp bác sỹ y khoa ở Việt Nam bị biến dạng rõ rệt so với lời thề Hippocrates.
Lời thề Hyppocrates là phổ thông trên thế giới. Khi soạn ra lời thề này, ông đã tin rằng sau một thời gian đủ dài nó sẽ được tất cả các nước coi là nguyên lý phổ quát và bảo lưu. Chắc ông chẳng thể ngờ được là lời thề bị biến dạng ở Trung Quốc thời đàn áp Pháp Luân Công và ở Việt Nam thời thảm họa Formosa. Hippocrates, dù vĩ đại đến mấy, cũng không thể tưởng tượng nổi một ngày nào đó xuất hiện chủ nghĩa cộng sản làm cho công trình của ông bị bóp méo đến như vậy.
Bộ Y tế có thể mãi bịt miệng dư luận?
Đạo đức của lương y thời xã hội chủ nghĩa vốn đã chẳng giống nơi nào trên thế giới. Thêm vào sự kiện Formosa, đã chẳng còn ai tin vào hệ thống y tế này nữa, nhưng vẫn phải chung sống với nó.
Anh Nguyễn Văn Hóa, một thanh niên công giáo ở Giáo phận Vinh là một người hoạt động xã hội dân sự độc lập. Anh và nhóm bạn đã đến Vũng Áng từ khi cá chết trắng dọc biển miền Trung chỉ mấy ngày đầu và tiếp xúc với ngư dân. Khi ngư dân hết thảy bị từ chối khám chữa bệnh ở các bệnh viện công và tư ở miền Bắc, một vài hộ ngư dân đã nhờ anh Hóa bí mật đưa đi khám xét nghiệm ở các bệnh viện miền Nam. Sau nhiều chuyến xét nghiệm thành công, sự việc cuối cùng bị bại lộ, anh Nguyễn Văn Hóa và nhóm bạn của mình bị chặn không được tới khu dân cư chịu thảm họa Formosa nữa, đồng thời bị đe dọa đến sức khỏe và nhân phẩm.
Theo trao đổi với thanh niên Nguyễn Văn Hóa, chúng tôi biết được rằng có anh hay không có anh thì người dân nghi nhiễm độc Formosa vẫn sẽ đi xét nghiệm được. Không sức mạnh nào có thể cấm tiệt người dân đi xét nghiệm. Lệnh cấm chỉ làm cho Bộ Y tế và các bác sỹ trong ngành bị lên án chậm hơn chút xíu mà thôi. Các bệnh viện phía Nam dễ dàng cho kết quả xét nghiệm máu vì nghĩ rằng người bệnh nói giọng miền Trung đang đi làm thuê ở Sài Gòn. Cộng thêm việc nhiều tổ chức và cá nhân có chuyên môn y tế quốc tế đang hoạt động chìm nổi khắp cả thế giới, không có cách nào để ngăn người dân Việt Nam lấy được kết quả xét nghiệm. Đây có thể coi là một trong những bài báo tổng kết y đức xung quanh vụ Formosa sớm nhất (tuy còn sơ sài), nhưng trong tương lai chắc chắn sẽ còn vô số những bài viết phản ánh thực trạng một cách chi tiết. Và chắc chắn sẽ có những bài viết kèm theo bệnh án, hóa đơn, chứng từ, viết bởi những bác sỹ chân chính bị đè nén lâu năm.
__________
Tham khảo:
Lời thề Hyppocrates phổ thông trên thế giới gồm 7 điều hoặc 9 điều tùy từng nước, nhưng toàn bộ tinh thần lời thề được các nước giữ nguyên (trừ Việt Nam và Trung Quốc):
https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%9Di_th%E1%BB%81_Hippocrates
Bác sỹ Hồ Hải phân tích sự biến dạng về lời thề ngành y ở Việt Nam:
http://bshohai.blogspot.fr/2013/08/nhung-phat-kien-vi-ai-nhat-cua-y-khoa.html
Trong bài viết này, tác giả dùng chữ “bác sỹ” theo nghĩa rộng để gọi chung cho bác sỹ và cử nhân kỹ thuật y sinh.
BBT Việt Nam Thời Báo (IJAVN) chuyển tới BVN.