Nguyễn Đình Cống
Khoa xem tướng phân ra tĩnh và động. Trong động tướng thì giọng nói, ánh mắt, dáng đi… là quan trọng hàng đầu. Tướng là sự thể hiện ra bên ngoài cái ẩn giấu ở bên trong gồm Tinh, Khí, Thần. Khi quan sát một con người cốt yếu nhất là cảm nhận được cái THẦN của họ. Tôi không có dịp gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để trực tiếp cảm nhận thần khí của ông, chỉ có thể quan sát gián tiếp. Vừa qua, ngày 27 tháng 5, tại buổi truyền hình về Hội nghị toàn quốc công tác dân vận của Đảng tôi có dịp quan sát và xin nêu vài nhận xét.
Càm nhận chung là Thần khí của ông đang ở vào tình trạng yếu kém. Tôi đã theo dõi và đọc lại toàn văn bài phát biểu của ông, khoảng 4 ngàn rưỡi từ. Tôi cũng quan sát những người trong hội trường và thấy họ chẳng quan tâm mấy đến đến phát biểu đó.
Phần lớn thời gian ông cúi mặt nhìn vào giấy nên chắc không nhận ra thái độ thờ ơ đến coi thường của người nghe. Ông có biết vì sao không. Vì : 1-Những thông tin không có gì mới, đa số là nhàm chán, những thứ đó nhiều người nghe còn biết rõ hơn ông. 2- Phong cách trình bày chưa đạt, giọng nói thiếu sinh khí, nét mặt hơi vô cảm, chứng tỏ trong lòng còn nặng trĩu lo âu, quá lệ thuộc vào bài viết sẵn mà ông chưa nắm vững nội dung.
Không biết với ông thì thế nào chứ tôi đã có dịp hỏi một số người sau khi họ đọc xong báo cáo ở các đại hội. Tôi nói: “Đồng chí (ông, bà, anh, chị…) đã đọc một báo cáo khá dài, được vỗ tay hoan hô, nhưng xem ra nhiều người chẳng chú ý nghe, chẳng nhớ gì lắm, họ vỗ tay là theo phép lịch sự mà thôi. Xin hỏi, liệu bản thân đồng chí có nắm chắc được, nhớ được toàn bộ nội dung không”. Phần lớn người được hỏi trả lời là không nhớ.
Trong bài phát biểu của ông, ngoài các thành tích, tình hình, nhiệm vụ của công tác dân vận với 5 yêu cầu, ông dẫn lời của Nguyễn Trãi nói về đời Hậu Trần (họ chỉ lo cuộc sống xa hoa, quyền lợi ích kỷ của mình, bỏ mặc dân khốn khổ, muôn dân oán giận mà không biết, lòng người oán trách mà chẳng kinh), về Hồ Quý Ly (chính sự phiền hà, để đến nỗi lòng dân oán giận). Ông cũng đề cập đến tình hình hiện tại (Tình trạng quan liêu, mệnh lệnh, cửa quyền khá phổ biến,… không tôn trọng ý kiến của dân,… độc đoán, thậm chí trù dập, ức hiếp quần chúng. Một số hiện tượng tham nhũng, đặc quyền đặc lợi trong Đảng không được đấu tranh kiên quyết và xử lý nghiêm minh…). Như vậy thì xã hội hiện tại tồi tệ hơn nhiều so với thời Hậu Trần và Hồ Quý Ly, ông có nhận ra điều đó không, có thấy trách nhiệm của đảng hay không. Về nhiệm vụ ông nói: ”Vấn đề là Đảng phải chăm lo đầy đủ và sâu sắc đến đời sống, lợi ích của nhân dân; thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân; củng cố và xây dựng tổ chức đảng thật trong sạch…”
Ông trình bày những điều trên với giọng điệu mà người nghe cảm thấy như từ miệng của một người đang ốm chứ không phải xuất phát từ một trái tim nồng nàn yêu nước thương dân, không phải từ một trí tuệ sắc sảo. Bài phát biểu khác với bài viết đăng trên báo là ở chỗ có sinh khí, truyền được cảm hứng, lay động được lòng người. Ông nên tự xét xem đã truyền được chưa, đã lay được chưa.
Về nội dung, vấn đề Đảng phải chăm lo đầy đủ đời sống của nhân dân đã được Phạm Nguyên Trường cho là một triết lý sai lầm (trang Ba Sàm-8512, ngày 30/5. Khi mới đọc đầu đề tôi thấy vô lý, nhưng đọc xong mới thấy sự đúng đắn của lập luận). Riêng việc củng cố và xây dựng đảng thật trong sạch thì không những đảng muốn mà dân, trong đó có tôi, cũng muốn như thế. Nhưng làm thế nào để làm cho đảng trong sạch được thì chắc ông chưa có biện pháp hữu hiệu, đáng tin cậy. Tôi định mách nước trong việc này đây.
Trước hết ông có biết nguyên nhân sâu xa nào đã làm cho Đảng Cộng sản VN từ một đảng CM kiên cường trở thành một tổ chức chứa rất nhiều tiêu cực với các nhóm lợi ích như bây giờ không. Có lẽ ông đã khẳng định 2 điều. Một là sự thoái hóa biến chất của một số đảng viên, cán bộ. Hai là sự phá hoại của bọn thù địch. Tôi không tán thành hoàn toàn với các ý kiến đó và đã viết bài “Nguyên nhân gốc của nhiều tệ nạn…”, rất đáng để ông tham khảo. Lại nữa, việc muốn làm cho đảng trong sạch không phải mới được đặt ra gần đây mà đã từ vài chục năm nay, đảng đã có nhiều nghị quyết, dùng nhiều biện pháp, lần nào cũng tưởng là sẽ đạt kết quả, thế mà mãi vẫn không làm trong sạch được. Như một bệnh nặng, chữa được chỗ này liền phát sinh chỗ khác, càng chữa thì bệnh càng nặng thêm. Ông có biết tại sao lại như thế không. Vì rằng dùng sai thầy, sai thuốc và sai cả phương pháp chữa. Đảng của ông đã từng là đảng lãnh đạo làm cách mạng, bây giờ là đảng chính trị cầm quyền, ông có nhận rõ điều đó không. Ông có bao giờ tham khảo tổ chức, cương lĩnh các đảng chính trị ở các nước dân chủ, tiên tiến để biết mục tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu đối với một đảng cầm quyền hay không.
Đúng ra trước khi mách nước phải tìm cách nào đó để biết được ông có thực lòng muốn làm cho đảng trong sạch không, hay là chỉ nói cho qua chuyện. Vì không có cách nào để biết nên tôi đành cứ viết, hy vọng ông không xem thì có người khác xem vậy.
Có một câu nổi tiếng: “Không thể sửa chữa một sai lầm bằng các công cụ hoặc lý thuyết ở tầm mức đã làm phát sinh ra nó”. Vậy những thứ gì đã làm phát sinh những tệ nạn làm cho đảng kém trong sạch. Đó là sự độc tài đảng trị, sự dối trá và bạo lực. Để làm cho đảng trong sạch thì điều kiện tiên quyết là từ bỏ 3 điều trên. Không từ bỏ được thì nói làm trong sạch đảng chỉ là nói chơi cho có chuyện mà thôi.
Có một thói quen xấu là cứ gặp điều gì khó người ta cứ đổ tại cơ chế. Xin thưa: Mọi chính sách, luật lệ, cơ chế… đều do con người vạch ra. Những người từ trước tới nay đảng dựa vào để vạch ra cơ chế, nghị quyết… như các Ủy viên Bộ chính trị, các trí thức có bằng cấp của đảng đều tỏ ra không còn thích hợp cho công việc đề ra và thực hiện biện pháp làm trong sạch đảng. Vì sao vậy. Vì chính những người như họ đang ở tầm mức làm đảng mất trong sạch. Ngay bản thân ông cũng thế. Nhìn thần sắc tôi thấy ông chỉ tạm vui được chốc lát sau đại hội 12, sau việc vội vàng cho về vườn các ông Sang, Hùng, Dũng. Còn hiện nay lòng ông đang rối bời về nhiều chuyện, kể cả nhận thức về đảng. Ông làm luận án tiến sĩ về chuyên ngành xây dựng đảng. Tôi rất muốn đọc luận án đó nhưng tiếc là chưa tìm thấy, không biết trong luận án và bây giờ ông có phân biệt được thật rõ ràng giữa một đảng làm cách mạng vô sản và một đảng chính trị cầm quyền hay không. Nếu vẫn đồng nhất hai đảng ấy thì càng xây dựng càng đi sai đường, càng xa mục tiêu.
Để giúp làm trong sạch đảng, đúng như một đảng cầm quyền, tôi xin góp một số ý kiến sau :
1- Đảng nói rất nhiều đến đổi mới tư duy. Người đầu tiên cần đổi mới tư duy chính là Tổng bí thư . Ông nên mở rộng tâm hồn và đầu óc . Những người bất đồng chính kiến như Hà Sĩ Phu, Nguyễn Thanh Giang, Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Quang A, Tương Lai, Nguyễn Trung… phải được xem là những người yêu nước theo cách khác, rất nên mời họ đến gặp, đối thoại với họ, tham khảo họ. Chính những người như thế mới có thể đề ra được biện pháp làm trong sạch đảng, không nên tìm cách nhốt họ vào tù. Nếu ông không làm được việc đó, không tự đổi mới được thì nên từ chức để toàn đảng bầu chọn ra một Tổng bí thư mới trên cơ sở tranh cử công khai giữa ít nhất 2 người, chứ không phải do ông chọn và áp đặt.
2- Phải chuyển từ một đảng làm cách mạng vô sản thành đảng chính trị, đảng cầm quyền. Chủ nghĩa Mác Lênin (CNML) chứa đựng nhiều độc hại, nếu có dùng được một chút gì đó thì chỉ dùng trong cách mạng vô sản, còn với đảng cầm quyền thì nên từ bỏ nó, và khi đã từ bỏ CNML thì nên đổi tên đảng. Nếu ông thật sự chưa thấy độc hại của CNML thì tôi sẵn sàng đối thoại để cùng ông đánh giá đúng về nó. Vũ khí phê bình và tự phê bình trước đây sắc bén, bây giờ cùn quá rồi, không mấy ai dùng nữa. Phải tìm vũ khí mới hiệu quả hơn. Nếu ông và tham mưu tìm không ra, cho hỏi, tôi sẽ mách.
3- Khi đã chuyển thành đảng cầm quyền thì phải thay đổi hệ thống tổ chức, làm cho nó gọn, nhẹ. Dẹp bỏ hết các tổ chức của đảng như là một chính quyền thứ hai, đặt trên và bao trùm lên chính quyền thứ nhất. Ban chấp hành trung ương không cần đông mà cần chọn được những người thực sự có tài năng và liêm khiết. Vấn đề là các ông có muốn làm hay không chứ cách làm không khó. Tổ chức có gọn nhẹ mới dễ làm cho trong sạch. Đảng không tự tiện dùng ngân sách nhà nước (chủ yếu do dân đóng thuế) mà chỉ dùng nguồn tài chính của đảng cho mọi hoạt động của mình. Nếu tài chính của đảng không đủ thì có thế xin Quốc hội cấp một khoản dưới 0,5% ngân sách, nhưng phải công khai, minh bạch.
***
Tôi tạm mách nước cho ông 3 vấn đề để thăm dò. Tôi còn có một số ý kiến nữa, cả về tầm chiến lược, cả về biện pháp cụ thể. Nếu ông muốn nghe mà yêu cầu thì tôi xin vui lòng trình bày tiếp. Ngày xưa , thời Chiến quốc bên Tàu, Văn Chủng dâng cho Việt vương Câu Tiễn 7 kế sách. Câu Tiễn chỉ mới dùng có 3 mà đã thành công lớn. Còn lại 4, Câu Tiễn chưa dùng mà bảo Văn Chủng mang xuống Tuyền đài để bày cho các tiên vương nước Ngô, xem họ có dùng làm gì không. Tôi không dám so mình với Văn Chủng, chỉ cốt tránh cái họa của ông ta.
Viết bài này, vì không có địa chỉ Email của ông nên tôi gửi cho 2 địa chỉ sau: dangcongsan@cpv.org.vn và bandoc.dcsvn@gmail.com. Kính nhờ các đơn vị này của đảng chuyển tiếp cho ông. Ngoài ra tôi cũng công bố trên vài trang mạng xã hội để ai quan tâm thì tham khảo.
N.Đ.C.
Tác giả gửi BVN