Ngày Thứ Ba, mọi người hồi hộp chờ coi Cộng Sản Trung Quốc sẽ làm gì sau khi chiến hạm Mỹ USS Lassen tiến vào trong vòng đai 12 hải lý bên các đảo nhân tạo mới đắp, bất chấp các lời đe dọa của Bắc Kinh. Người dân Trung Hoa, sau khi đã nghe ông Ngoại Trưởng Vương Nghị dọa Mỹ “…đừng làm những việc mù quáng gây thêm rắc rối,” chắc cũng chờ coi đảng sẽ “trừng phạt” nước Mỹ ra sao. Rốt cuộc, đảng ta chẳng làm gì cả. Nhưng vì không làm gì cho nên họ cần nói, tiếp tục nói, để giải thích cho dân Tàu nghe xuôi tai rồi quên đi. Vì khó lấp liếm tình trạng bất động sau khi nặng lời dọa nạt, cho nên đảng chỉ nói quanh nói quẩn. Một bài trên Hoàn Cầu Thời Báo lộ rõ thế yếu của Trung Cộng trong khi tìm cách trấn an dân chúng.
Hoàn Cầu Thời Báo (环球时报) là phụ bản nhật báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận chính thức của Ðảng Cộng Sản Trung Quốc. Bài báo xuất hiện ngày Thứ Năm, 29 Tháng Mười 2015, hai ngày sau biến cố chiến hạm Lassen, cố ý đánh lừa độc giả ngay trong cách đặt tựa! Họ viết: “Mỹ quốc phái đô đốc tới Bắc Kinh thảo luận về Nam Hải.” Ðọc câu này, người dân sẽ tưởng rằng vì Trung Cộng ồn ào phản đối cho nên một vị tướng hải quân cao cấp Mỹ phải sang Bắc Kinh “cầu hòa.”
Bài báo không loan báo tin của nhà nước mà lại dựa theo tin của đài truyền hình Nhật Bản NHK, một cách khiến độc giả cảm thấy dư luận nước ngoài cũng chú ý. Ðài NHK cho biết Ðô Ðốc Harry Harris, chỉ huy Hạm Ðội số 7 của Mỹ ở Thái Bình Dương, sẽ gặp các tướng lãnh Trung Quốc vào đầu Tháng Mười Một để thảo luận các vấn đề trao đổi quân sự song phương. Nhưng đài này cũng nói rằng cuộc gặp gỡ này đã được dự trù từ lâu, trước khi chiến hạm Lassen đi vào quanh các đảo nhân tạo tại đảo Chử Bích (Zhubi Reef) và bãi Vành Khăn (người Nhật gọi là Minh Trị, Meiji Reef).
Sau đó, Hoàn Cầu Thời Báo không nói đến một hành động cụ thể nào của Bắc Kinh để chống lại chuyến đi thách thức của chiến hạm Lassen. Ngược lại, họ chỉ trích dẫn ý kiến của các chuyên gia Trung Quốc về các vấn đề quốc phòng. Tựu trung, hầu hết chỉ lặp lại các ý kiến cũ, vừa giải thích các sự kiện theo lối “báo lề phải.” Những ý kiến đó có tác dụng lừa dối dư luận dân chúng trong nước Tàu, để dân có cảm tưởng chính quyền vẫn cứng rắn, mặc dù chẳng làm cái gì cụ thể.
Chuyên gia đầu tiên được nêu tên là Tra Hiểu Cương (Zha Xiaogang, 査晓刚), thuộc Sở Nghiên Cứu Các Vấn Ðề Quốc Tế, ở Thượng Hải (上海国际问题研究所). Ông Cương phân tích thâm ý của Mỹ; thấy rằng chuyến đi của tàu Lassen đã được trù bị cho diễn ra trước một tuần, để nhân dịp Ðô Ðốc Harris tới Bắc Kinh sẽ nhắc lại quan điểm của chính phủ Mỹ không công nhận chủ quyền của Trung Quốc trên các đảo nhân tạo.
Nhưng ngay sau đó, Hoàn Cầu Thời Báo giải thích thêm, dẫn ý kiến một chuyên gia khác là Trương Quân Xã (Zhang Junshe, 张军社), thuộc Sở Nghiên Cứu Hải Quân Trung Quốc (中国海军研究所). Ông này nhận xét rằng việc một tướng lãnh cao cấp Mỹ qua Tàu có ý nghĩa đặc biệt; nó giúp chính phủ Mỹ hiểu rõ các hành động bảo vệ các quyền lợi hợp pháp trong vùng Nam Hải của Trung Quốc. Ðọc những lời giải thích này, độc giả trong nước Tàu sẽ hiểu rằng sau vụ Lassen Ðô Ðốc Harris qua Bắc Kinh để nghe Trung Cộng “dạy dỗ” về “quyền lợi hợp pháp” của nước Tàu ở Trường Sa!
Sau đó, Hoàn Cầu Thời Báo lại dẫn lời một chuyên gia khác, bà Lý Giải (Li Jie, 李解) một nữ thượng tá nổi tiếng thuộc Sở Nghiên Cứu Hải Quân, thường hay được báo chí phỏng vấn. Bà nói rằng đây là cơ hội cho hai nước cùng chứng tỏ quyết tâm tiến tới một cuộc hợp tác “hai bên cùng thắng – win win,” nhằm thiết lập “quan hệ mới” giữa hai cường quốc, giải quyết các mâu thuẫn. Ðây là một cách nói nhấn mạnh Trung Cộng ngang hàng với Mỹ, không ai thua ai cả.
Ðể dân Tàu thấm thía hơn tại sao Trung Cộng không bất động, Hoàn Cầu Thời Báo ghi lời Lục Khảng (Lu Kang, 陆慷), phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao, nhắc lại rằng trong chuyến đi vừa qua, Tập Cận Bình và Obama đã đồng ý hợp tác với nhau. Lục Khảng còn nói Trung Quốc lúc nào cũng giải quyết các bất đồng với các nước khác bằng phương pháp đối thoại; dù ông ta vẫn tố cáo Mỹ đã khiêu khích Trung Quốc về mặt chính trị (dân Trung Hoa hiểu rằng: Mỹ không hề khiêu khích về quân sự).
Ðể giải thích thái độ của Thủ Tướng Shinzo Abe hoàn toàn ủng hộ nước Mỹ trong biến cố Lassen, Hoàn Cầu Thời Báo dẫn lời Kim Sán Vinh (Jin Canrong, 金灿荣), phó khoa trưởng trường Nghiên Cứu Quốc Tế của Ðại Học Nhân Dân. Ông Vinh nói rằng chính phủ Nhật chỉ mong Trung Quốc gặp khó khăn ở phía Nam để không còn quan tâm đến những mâu thuẫn Trung-Nhật. Ngược lại, ông hoan hỉ nói tới thái độ hờ hững của hai đồng minh khác của Mỹ: Chính phủ Nam Hàn chỉ ra thông cáo kêu gọi hai nước tự kiềm chế; Chính phủ Australia thì chỉ lập lại quy tắc quyền tự do hải hành, nhưng nói thêm nước Úc sẽ không tập diễn hải quân với Mỹ. Chuyên gia Tra Hiểu Cương giải thích tại sao: Hai nước Nam Hàn và Úc đều có quan hệ kinh tế mật thiết với Trung Quốc cho nên không muốn dính líu với Mỹ trong vụ này! Hiện Trung Quốc là thị trường xuất cảng lớn nhất của Nam Hàn và mua rất nhiều quặng mỏ của Úc.
Qua bài đăng trên Hoàn Cầu Thời Báo (hai ngày sau khi vụ Lassen diễn ra), chúng ta thấy Trung Cộng chỉ lảng tránh, tìm cách giải thích cho dân Trung Hoa nghe xuôi tai khi họ thắc mắc vì sao nhà nước không dám phản ứng mạnh bằng hành động. Nhưng đây không phải là lần đầu tiên Cộng Sản Trung Quốc chịu thua khi bị Mỹ thách thức.
Hai năm trước, khi Trung Cộng công bố “Vùng nhận diện không phận” (ADIZ) bao gồm cả đảo Ðiếu Ngư trong biển Nhật Bản, người Nhật gọi là Senkaku. Trung Cộng yêu cầu các máy bay qua vùng này phải tự xưng danh và thông báo lộ trình, nếu không sẽ có biện pháp quân sự! Ngay sau đó chính quyền Obama đã công khai báo trước rồi cho B-52 bay qua vùng này mà không hề thông báo, xưng danh để Trung Cộng “nhận diện”! Mấy ngày đầu, Japan Airlines và All Nippon Airways đều chịu phép, thông báo lộ trình trước khi bay qua vùng ADIZ này, nhưng sau đó, suốt hai năm qua, các hãng máy bay Nhật cũng ngưng cái trò này. Từ đó tới nay, Bắc Kinh đành phải bỏ qua không nói, không làm gì để xác định vùng ADIZ đó nữa. Biển Nhật Bản gần lục địa Trung Quốc hơn Biển Ðông nước ta.
Bài đăng trên Hoàn Cầu Thời Báo chỉ chứng tỏ thói quen nói lấp liếm của Cộng Sản Trung Quốc khi cần vuốt ve cho dân chúng thỏa mãn tự ái quốc gia. Ðó là sở trường của cộng sản. Nhưng trong vụ này, người ngoài cũng nhìn thấy mâu thuẫn ngấm ngầm giữa phe quân nhân hiếu chiến và các chính trị gia trong đảng Cộng Sản Trung Quốc.
Gần đây đã xuất hiện nhiều cuốn sách kêu gọi Trung Quốc vùng lên chạy đua với Mỹ quốc về quân sự. Những tác giả, thường cấp bậc trung tá, đại tá trong quân đội, nêu ý kiến rằng Trung Quốc không nên chỉ chú ý đến việc phát triển kinh tế cho tới khi giàu hơn nước Mỹ mà còn phải cạnh tranh bằng vũ lực. Lưu Minh Phúc (Liu Mingfu, 刘明福), một đại tá thuộc trường Ðại Học Quốc Phòng (国防大学) đã xuất bản cuốn “Trung Quốc Mộng,” từ năm 2011, trước khi Tập Cận Bình chính thức dùng khẩu hiệu này. Cuốn sách có phụ đề “Hậu Mỹ quốc thời đại đích Ðại quốc tư duy dữ Chiến lược định vị,” Tư duy đại quốc cùng định vị chiến lược trong thời đại Hậu Mỹ quốc”! Người viết lời tựa cho sách của Lưu Minh Phúc là Thượng Tướng Lưu Á Châu (Liu Yazhou, 刘亚洲) lại chủ trương rất khiêm tốn, ông đề cao mô hình quản trị quốc gia của nước Mỹ, coi như một bài học mà Trung Quốc phải noi theo.
Trước cuốn sách của Lưu Minh Phúc, người Trung Hoa đã được đọc những cuốn “Trung Quốc dám nói Không!” (Trung Quốc khả dĩ thuyết Bất, 中国可以说, năm 1996) và “Trung Quốc không hài lòng” (Trung Quốc bất cao hứng, 中国不高兴, năm 2009) do Tống Cường (宋强) và nhiều tác giả biên soạn. Tất cả khơi dậy tự ái dân tộc của độc giả; trong khi người Trung Hoa mới chỉ có khái niệm như một dân tộc từ giữa thế kỷ 19, khi nhà Thanh bị các nước Châu Âu bắt nạt. Các cuốn sách trên đều bán rất chạy vì gãi đúng chỗ ngứa của dân Trung Hoa lục địa, những người chỉ quen nghe tuyên truyền dối trá một chiều từ 70 năm nay! Các tác giả được nổi danh, kiếm được nhiều tiền khi được mời lên đài tivi.
Ðảng Cộng Sản Trung Quốc cho phép phong trào này dấy lên để khơi động tự ái tập thể của dân chúng, nhờ thế giữ hơn một tỷ dân trong vòng kiểm soát của đảng dễ dàng hơn. Nhưng suốt 15 năm qua phong trào này vẫn không thay đổi chính sách của đảng, là chú tâm phát triển kinh tế để bảo vệ uy tín đảng. Muốn vậy, cần duy trì tình trạng hòa bình, để hưởng những lợi lộc khi trao đổi kinh tế với Mỹ và các nước tư bản khác. Ðó là lý do các lãnh tụ Trung Cộng vừa nói lớn tiếng để vuốt ve tự ái dân tộc, vừa lo kiểm soát các tướng lãnh để khỏi gây thêm rắc rối, trở ngạ cho việc giao thương. Có lúc các lãnh tụ nói quá trớn, nhưng khi bị phản ứng thì lại đấu dịu ngay. Nhưng nhu cầu của họ là giải thích sao cho dân không bất mãn. Hoàn Cầu Thời Báo mới làm đúng công việc đó.
Trước hiện tượng Bắc Kinh không dám phản ứng mạnh trước chiến hạm Lassen, dù bị khiêu khích, thì Lưu Minh Phúc cũng không dám phê phán các lãnh tụ. Ông ta tìm cách nhìn biến cố này một cách lạc quan; tuyên bố rằng vụ Lassen là một cơ hội may mắn! Vì tình trạng khẩn cấp thúc đẩy Trung Quốc tăng cường sức mạnh hải quân! Ông Ðại Tá Trung Quốc Mộng này nói vuốt đuôi giỏi cực kỳ!
N. N. D.
Nguồn: Người Việt