Cục diện địa chính trị là trạng thái quan hệ quốc tế của một nhóm quốc gia và nước lớn trụ cột chiến lược tạo ra trong một thời kỳ nhất định. Các cường quốc thực hiện chiến lược địa chính trị của mình trên khu vực nào đó bằng sức mạnh quân sự, kinh tế sẽ tạo ra một sự cọ xát lớn trong khu vực.
Mỹ, với chiến lược “xoay trục”, đã đưa 60% lực lượng Hải quân thường trực tại châu Á-TBD, củng cố, mở rộng các liên minh quân sự, chính trị và một Hiệp ước thương mại đối tác xuyên TBD (TPP) của 12 quốc gia trong đó có Việt Nam đang hình thành.
Những toan tính địa chính trị và mở rộng môi trường địa chính trị kiểu bành trướng lãnh hải của Trung Quốc đang diễn ra quyết liệt, hung hăng, đã tạo ra những mâu thuẫn lớn trong khu vực và Mỹ.
Thực sự, Mỹ đã tiến hành một cuộc chiến địa chính trị với Trung Quốc ngay tại khu vực ĐNA và châu Á-TBD.
Trên Biển Đông, Việt Nam có một vị trí chiến lược quan trọng bậc nhất ĐNA, là nơi giao thoa lợi ích quốc gia của nhiều cường quốc lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga, Ấn Độ… Trong bối cảnh tình thế đó, Việt Nam cũng không ngồi nhìn mà đã, đang mở rộng ảnh hưởng của mình để tạo ra một môi trường địa chính trị có lợi.
Đáng tiếc, sự “cọ xát” này diễn ra thay vì hình thức hợp tác hòa bình là sự hung hăng, ngạo mạn của cường quốc đề cao sức mạnh đang lên với những tuyên bố phi lý, áp đặt chính trị cường quyền khiến khu vực trở nên căng thẳng.
Hành động hạ đặt giàn khoan trong thềm lục đại Việt Nam; bồi lấp đảo chiếm được của Việt Nam xây dựng căn cứ quân sự đã khiến cho đối sách hòa bình với Trung Quốc của Việt Nam trên Biển Đông không thành công như: đường dây nóng thông qua kênh ngoại giao, quân đội, đảng mà 2 nước “xây dựng, hứa hẹn” trong thời gian qua đều không có tác dụng, khi tranh chấp căng thẳng xảy ra Trung Quốc từ chối hợp tác; hoạt động của ASEAN bị Trung Quốc khống chế, DOC, COC đều là thứ giấy lộn với Trung Quốc…buộc Việt Nam phải chuyển hướng chiến lược. Đó là tăng cường tiềm lực quốc phòng để sẵn sàng bắt kẻ xâm lược trả giá đắt, đồng thời, mở rộng hợp tác quốc tế đặc biệt là hợp tác song phương với Hoa Kỳ trên cơ sở những tương đồng về lợi ích trên Biển Đông. 
Khi Việt Nam và Hoa Kỳ đã có nụ cười thân thiện
Tính “đặc biệt”, “lịch sử” trong chuyến công du sang Hoa Kỳ của TBT Đảng CSVN đã được giới truyền thông đề cập quá nhiều nên không cần nhắc đến. Ở đây chúng ta cần quan tâm vì sao có chuyến công du sang Hoa Kỳ.
Trước hết, chuyến công du Hoa Kỳ của TBT là nhu cầu chiến lược của đôi bên.
Quan điểm cho rằng Hoa Kỳ “ve vãn” Việt Nam để biến Việt Nam thành tiền đồn ngăn chặn Trung Quốc bành trướng xuống Biển Đông…mới chỉ là cái hiện tượng, là luận điệu tuyên truyền của thế lực thù địch, của báo chí Trung Quốc.
Đúng là có sự trùng hợp về mục tiêu chiến lược của Việt Nam và Hoa Kỳ trên Biển Đông là ngăn chặn Trung Quốc chiếm Biển Đông; đúng là Trung Quốc đang hung hăng bành trướng xuống Biển Đông bằng những hành động bất chấp luật pháp quốc tế… đã thách thức nguy hiểm đến an ninh, chủ quyền biển đảo Việt Nam…Nhưng coi đây là cơ sở cho Hoa Kỳ “ve vãn” và Việt Nam chấp nhận được “ve vãn” thì đó không phải là tầm nhìn của các nhà chiến lược Việt Nam và Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ thừa biết duy nhất trên Biển Đông chỉ có Trung Quốc là nhân tố đe dọa, thách thức đến chủ quyền, an ninh Việt Nam nhưng Việt Nam chẳng ngây thơ làm tiền đồn chống Trung Quốc nếu như Trung Quốc không bước sang “làn ranh đỏ” buộc Việt Nam phải “tuốt kiếm”. Điều đó có nghĩa là cùng hành động ngăn chặn, chống Trung Quốc bành trướng, nhưng nguyên nhân của Hoa Kỳ và Việt Nam hoàn toàn khác nhau. Nguyên nhân của Hoa Kỳ là vì Trung Quốc thách thức, đe dọa an toàn hàng hải, hàng không trên Biển Đông và an ninh lợi ích quốc gia Hoa Kỳ khi Trung Quốc biến Biển Đông thành khu “đặc quyền quân sự” để “chia đôi TBD với Mỹ”…trong khi đó nguyên nhân của Việt Nam là vì Trung Quốc xâm hại đến chủ quyền biển đảo.
Như vậy, từ 2 nguyên nhân này có thể thấy rằng, bài toán địa chính trị giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ là không có lời giải, vô nghiệm, nghĩa là mâu thuẫn tích tụ cho đến khi nổ tung. Trong khi đó giữa Trung Quốc và Việt Nam lại có lời giải với nghiệm số là nếu như Trung Quốc tôn trọng toàn vẹn chủ quyền biển đảo của Việt Nam trên Biển Đông, vì thật ra Biển Đông “đủ rộng cho Trung Quốc và Việt Nam”.
Tiếc thay Trung Quốc đã mắc phải những sai lầm chiến lược.
Một là chủ quan, đánh giá thấp Việt Nam. Sai lầm này là sai lầm chung cho nhưng kẻ xâm lược Việt Nam bao đời nay mắc phải.
Hai là đánh giá sai phản ứng của Việt Nam trước lợi ích quốc gia, dân tộc khi bị xâm hại. Hành động hung hăng, bất chấp luật pháp quốc tế của Trung Quốc trên Biển Đông (chủ yếu nhằm và Việt Nam), Trung Quốc thừa biết sẽ đẩy các quốc gia trên khu vực về phía Mỹ nhưng không tin Việt Nam sẽ thay đổi cách tiếp cận hợp tác chiến lược với Hoa Kỳ bởi Việt Nam Hoa Kỳ là 2 cựu thù, xung đột ý thức hệ…
Trung Quốc cho rằng và dọa rằng, nếu Việt Nam xích lại gần Mỹ thì sẽ bị Mỹ lật đổ chế độ bằng diễn biến hòa bình, chính quyền Việt Nam sợ Mỹ lật đổ hơn sợ mất chủ quyền, cho nên, Trung Quốc thực hiện chiến thuật gặm nhấm, gây áp lực để buộc Việt Nam nhượng bộ để có “hòa bình trong lệ thuộc”.
Ba là hành động bất chấp ngang ngược bồi lấp đảo, xây căn cứ quân sự trên Biển Đông đã không tính đến phản ứng quyết liệt của Hoa Kỳ khi thách thức an ninh quốc gia của họ. Có thể nói, Trung Quốc đã quá đà và hành động này đã làm tăng cao độ tương đồng lợi ích chiến lược của Việt-Mỹ, như “giọt nước cuối cùng” làm thay đổi trạng thái quan hệ Việt-Mỹ.
Vì vậy chuyến công du của TBT Đảng CSVN sang Hoa Kỳ được coi là đúng lúc khi 40 năm qua Việt Nam và Hoa Kỳ đã chuẩn bị “đủ lượng” sẵn sàng cho sự thay đổi “chất”; được coi là đúng thời điểm, khi Trung Quốc bất chấp tiến hành bồi lấp các đảo chìm chiếm được của Việt Nam xây dựng thành căn cứ quân sự.
Chuyến công du tạo nên sự đột phá chiến lược, sẽ có sự thay đổi lớn cục diện địa chính trị trong khu vực Tây TBD.
L.N.T
Nguồn: http://www.ijavn.org/2015/07/cuc-dien-ia-chinh-tri-tay-thai-binh.html